Οι θέσεις του Συλλόγου Μηχανικών Ιεράπετρας για τους Δασικούς Χάρτες
Το κείμενο αυτό συντάσσεται και προσυπογράφεται από το σύνολο των μελών του ΕΣΕΕΜΙ
Το κείμενο αυτό συντάσσεται και προσυπογράφεται από το σύνολο των μελών του ΕΣΕΕΜΙ θέλοντας να καταγγείλει δημόσια την προσπάθεια δήμευσης της περιουσίας και των εν δυνάμει ιδιοκτησιών στο Νομό Λασιθίου, που είναι και η Περιφερειακή Ενότητας δράσης του Συλλόγου μας.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη και σχετική με το θέμα μας, εισήγηση του διακεκριμένου Δασολόγου Εμμ. Παπαδάκη από τα Χανιά παραθέτουμε τα έξης:
«Η Κρήτη έχει διαφορά από τους άλλους τόπους….» έτσι ξεκινά μια μαντινάδα, θέλοντας να επαινέσει τις θυσίες και τους αγώνες, αλλά και την διαφορετικότητα που ενυπάρχει στην ιστορική συνείδηση του Κρητικού λαού, για την οποία επαίρονται οι περισσότεροι Κρητικοί.
Με τη σταδιακή ενσωμάτωση μεγάλων περιοχών στην Παλαιά Ελλάδα ύστερα από διεθνείς Συμφωνίες και Πρωτόκολλα (Θεσσαλία και Άρτα, Νέες Χώρες, Ιόνια Νησιά και Δωδεκάνησα) και την επικύρωσή τους με Νόμους, δημιουργήθηκαν διαφορετικά γαιοκτητικά καθεστώτα στα δάση, τις δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις μέσα στην Ελληνική Επικράτεια. Οι Νομοθετικές και Διοικητικές παρεμβάσεις, συνδυαζόμενες με την ταλαντευόμενη και ασταθή γραμμή της Νομολογίας, προκάλεσαν αλλοιώσεις στις αρχικές Συνθήκες, και επέφεραν σύγχυση και χάος στα ζητήματα της δασικής ιδιοκτησίας, της Χώρας μας. Οι μέχρι σήμερα Νομοθετικές παρεμβάσεις δεν αντιμετώπισαν ουσιαστικά την κατάσταση και για δύο επί πλέον λόγους οι οποίοι είναι: αφ’ ενός μεν, η υπέρμετρη γραφειοκρατία και αφ’ ετέρου δε, οι υπερβολικά χρονοβόρες Δικαστικές διαδικασίες που απαιτούνται για την τελική επίλυση των ιδιοκτησιακών αμφισβητήσεων.
Όλα τα παραπάνω προβλήματα σε σχέση με το γαιοκτητικό καθεστώς της εν γένει έγγειας ιδιοκτησίας της Χώρας μας δεν θα υπήρχαν, «εάν με την ανεξαρτησία του 1828 δεν μεταβαίναμε από το Οθωμανικό δίκαιο στο Νεοελληνικό που είχε σαν πρότυπο το Γερμανικό (ρωμανο-γερμανικό δίκαιο). (Αναφ. «Το αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδας» Κώστας Βεργόπουλος)».
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου για όλη την Ελλάδα και μόνο με την ισχύ του Β.Δ της 17/29 Νοεμβρίου 1836, το τεκμήριο της κυριότητας του Δημοσίου σε διεκδικήσεις κυριότητας Δασών, δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων ήταν ισχυρό, ακόμα και πριν την διαμόρφωση των εννοιολογικών προσδιορισμών των εδαφών όπως διαμορφώθηκαν με το άρθρο 1 του Ν.Δ.86/1969 και με το άρθρο 3 του Ν. 998/1979. Το τεκμήριο της κυριότητας για όλες τις κατηγορίες των εδαφών του άρθρου 1 του Ν.Δ.86/1969 θεσμοθετήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 2 του παραπάνω Ν.Δ. αλλά και με το άρθρο 62 του Ν. 998/1979, σύμφωνα με το όποιο, όστις αξίωνε δικαίωμα κυριότητας σε δάσος, δασική ή χορτολιβαδική έκταση όφειλε να αποδείξει το δικαίωμά του.
Σύμφωνα όμως με το εδαφ. 2 του άρθρο 62 του Ν. 998/1979 από την παραπάνω διάταξη (βάρος αποδείξεως) εξαιρούνται, οι Περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και των Νομών Λέσβου, Σάμου και Χίου και των Νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων και Κυκλάδων. Η διάταξη όμως αυτή είναι σε πλήρη αντίφαση με τον νόμο που αναγνωρίζει την κυριότητα ιδιωτικού
δάσους, μόνο με ταπί (Οθωμανικός τίτλος που εξασφάλιζε το δικαίωμα επί δημοσίων εκτάσεων και δόθηκε από τους Τούρκους κατά την αποχώρηση τους).
Λαμβάνοντας υπόψιν, εγκυκλοπαιδικά, όλα τα παραπάνω και εξετάζοντας από τεχνικής και επιστημονικής απόψεως, λεπτομερώς τον αναρτημένο Δασικό Χάρτη καταλήξαμε στα παρακάτω συμπεράσματα:
1. Καταστρατηγείται η έννοια της ιδιοκτησίας στην Κρητική Ύπαιθρό μιας και ο χάρτης «στέκεται» καθαρά στο χαρακτήρα και τη μορφή των εκτάσεων χωρίς να λαμβάνει υπόψιν κανένα ιστορικό ή γαιοκτησιακό καθεστώς. Με τη διαδικασία δε των ενστάσεων και μέσα σε ένα ασφυκτικό
χρονοδιάγραμμα 105 ημερών, ζητάει από τους πολίτες να πληρώσουν για να επιλύσουν ιδιοκτησιακά ζητήματα που επί αιώνες δεν μπόρεσε καμία κυβέρνηση ή Δικαστήριο να επιλύσει στο βαθμό που επιζητά ο Δ.Χ.
2. Ο Δ.Χ χαρακτηρίζεται από προχειρότητα στη σύνταξή του, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την πληθώρα των «πρόδηλων» λαθών, όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται οι κάθε είδους γεωμετρικές παρεκτροπές και τα αλλοπρόσαλλα γεωμετρικά σχήματα που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την έκτασή του.
3. Από την παραπάνω διαπίστωση γεννούνται δυο εύλογα ερωτήματα. Πρώτον, πόσο είναι άραγε το ποσοστό των πρόδηλων σφαλμάτων και γιατί δεν έχει κοινοποιηθεί. Μήπως επειδή συνδέεται άμεσα με τον τρόπο σύνταξης του χάρτη ή μήπως επειδή υποκρύπτει τις μεγάλες ανακρίβειες που έχει; Και Δεύτερον, αν τελικά κάποιος που διαπιστώσει ότι έχει πρόδηλο σφάλμα στην ιδιοκτησία του και εν τέλει η Επιτροπή Εξέτασης των Αντιρρήσεων αποφασίσει ότι δεν είναι πρόδηλο, θα υπάρχει χρόνος για την υποβολή κανονικής ένστασης από τον ιδιοκτήτη;
4. Οι θεσμοθετημένες γραμμές, όπως είναι αυτές των ορίωντων οικισμών, των ορίων απαλλοτριώσεων του σχεδίων πόλεως, των καθορισμένων γραμμών αιγιαλού και παραλίας, των ρεμάτων κ.λ.π., έχουν διερευνηθεί από τον κλάδο μας και σε πολλές περιπτώσεις είναι καταφανώς εσφαλμένες.
5. Ήδη από τις πρώτες μέρες ανάρτησης του Δ.Χ. έχουν φανεί τα σοβαρά ζητήματα που δημιουργούνται από την έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών για το ποια στοιχεία είναι ικανά να αποτρέψουν την αποτυχία μιας αντίρρησης. Διερωτόμαστε, αν για κάποιον ιδιοκτήτη που θα πληρώσει το τέλος, το μηχανικό και πιθανότατα το δικηγόρο ή και άλλους ειδικούς για να του υποβάλουν την αντίρρησή του, η οποία τελικά ίσως καταλήξει να απορριφθεί από την Επιτροπή, θα αποζημιωθεί;
6. Οι μεταβιβάσεις ακινήτων και γενικότερα όλες οι δικαιοπραξίες έχουν δυσκολέψει και μπλοκαριστεί με τα αδιέξοδα που έχουν δημιουργήσει οι αλλεπάλληλες αλλαγές των νομοθετημάτων, περί αυθαιρέτων, το νέο χωροταξικό, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίων και τώρα και ο Δ.Χ. Ως κλάδος είμαστε σε απόγνωση και δεν μπορούμε πλέον να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της δουλειάς μας, γιατί όλη αυτή η ανασφάλεια και αβεβαιότητα για τα έργα που υπογράφουμε, με το φόβο της επιβολής κυρώσεων λόγω ανακριβειών και ακούσιων ατοπημάτων, έχει αρνητικό αντίκτυπο και αρχίζει να παίρνει διαστάσεις κατάρρευσης για τη φερεγγυότητα των Μηχανικών.
Καταλήγοντας θέλουμε να αναφέρουμε ότι το Σ.Ι.Δ (Συμβούλιο Ιδιοκτησίας Δασών) είναι σήμερα το όργανο στο οποίο πρέπει να προσφύγει κάποιος που διεκδικεί δικαιώματα κυριότητας σε δάσος, δασική ή χορτολιβαδική έκταση και επιθυμεί να επιλυθεί η αξίωσή του έναντι του Ελληνικού Δημόσιου με Διοικητικό
τρόπο. Θεωρούμε ότι το επόμενο διάστημα και με την εικόνα που παρουσιάζει σήμερα ο Δ.Χ., οι προσφυγές στο Σ.Ι.Δ. θα ανακόψουν την «ελπιδοφόρα» πορεία της οριστικής επίλυσης των Δασικών Θεμάτων.
Ο Ε.Σ.Ε.Ε.Μ.Ι. αναλογιζόμενος τις συνέπειες της ανάρτησης του Δ.Χ. στη σημερινή του μορφή και προασπίζοντας το κύρος του επαγγέλματος του Μηχανικού αλλά και το ιδιοκτησιακό και οικονομικό συμφέρον των Δημοτών της Ιεράπετρας και της Κρητικής υπαίθρου προτείνει:
Α. Το «πάγωμα» της διαδικασίας κύρωσης ή της μερικής κύρωσης του Δ.Χ. έως ότου διορθωθούν όλα ή τα περισσότερα προφανή σφάλματα που οφείλονται στην έλλειψη ενημέρωσης της βάσης δεδομένων του χάρτη, από την αναλγησία ή την υποστελέχωση ή ακόμη και από την αδυναμία επικοινωνίας, που παρατηρείται μεταξύ των φορέων του Δημοσίου.
Β. Τον εντοπισμό και τη διόρθωση όσο το δυνατόν περισσότερων προδήλων σφαλμάτων στο χάρτη, αφενός για την εξοικονόμηση χρόνου από το ήδη ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα των ενστάσεων, αφετέρου για μία πιο ξεκάθαρη απαίτηση από τους ιδιοκτήτες που θα πρέπει να υποβάλουν αντίρρηση για το χαρακτήρα μιας έκτασης και μόνο.
Γ. Την άμεση ενημέρωση (διόρθωση) του ψηφιακού υποβάθρου από τον ανάδοχο της μελέτης αμέσως μετά τη λήψη των νέων ιδιοκτησιακών δεδομένων, των διορθώσεων και των ορθών θεσμικών γραμμών που θα προκύψουν από τη διαδικασία αυτή, με προτεραιότητα στις ιδιοκτησίες του Δημοσίου και κατόπιν στις ιδιοκτησίες των πολιτών. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται σε μεγάλο βαθμό η «εκ προοιμίου» δέσμευση όσων ιδιοκτησιών δεν τύχουν αντιρρήσεως για λόγους αμφιβολιών και αναδικνύεται η ρόλος του χάρτη, που είναι η προστασία του περιβάλλοντος και όχι η δήμευση εγκαταλελειμμένων εκτάσεων.
Δ. Την ανάρτηση εκ νέου του διορθωμένου Δ.Χ. με ορθολογικούς όρους και απαιτήσεις και με ένα εύλογο χρονοδιάγραμμα αντιρρήσεων, λαμβάνοντας υπόψη τη χρονική συγκυρία και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των πολιτών.
E. Να δοθεί χρόνος για να γίνει και να ολοκληρωθεί η προανάρτηση του Κτηματολογίου και στη συνέχεια αφού επιλυθούν οι ενστάσεις των ιδιοκτησιών και προκύψουν οι προσωρινοί ΚΑΕΚ, να αναγνωριστεί ως αποδεικτικό ιδιοκτησίας ο ίδιος ο ΚΑΕΚ για την υποβολή αντιρρήσεων.
Ζ. Νομοθετικές παρεμβάσεις από το Κράτος με γενναιοδωρία έναντι των πιο αδύναμων πολιτών και η ανάπτυξη αισθήματος δικαίου και οφέλους από τις ενέργειές του.
ΣΤ. Ωριμότητα εκ μέρους των πολιτών, στα περί της ιδιοκτησίας ζητήματα.
Ιεράπετρα, Μάρτιος 2021
Τα Μέλη του ΕΣΣΕΕΜΙ