Ο Φοίβος Ιωαννίδης γράφει στα «ΝΕΑ» για τη διαδήλωση που έγινε στο Ηράκλειο της Κρήτης λίγο μετά το πραξικόπημα και τη δίκη της αδελφής του Κάτιας
Μια φυλακή καταφύγιο άγριας ζωής
Τη μέρα του πραξικοπήματος η μόνη πραγματική πράξη αντίστασης ήταν η μαχητική διαδήλωση στο Ηράκλειο, μπροστά στη Νομαρχία, που κράτησε ώρες και διαλύθηκε μόνο όταν επενέβη με χρήση όπλων ο στρατός. Ο Φοίβος την περιγράφει στο βιβλίο του, όπως και τη γενναία στάση της αδελφής του Κάτιας. Αυτό το εικοσιπεντάχρονο τότε κορίτσι σα να πολιτικοποίηθηκε βίαια εκείνη τη μέρα, με την αυθόρμητη συμμετοχή της στη διαδήλωση, για την οποία συνελήφθη, καταδικάστηκε και οδηγήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ, λόγω και της θαρραλέας απολογίας της στο στρατοδικείο.
Σήμερα στα Νέα ο Δημήτρης Ν. Μανιάτης που επιμελήθηκε της παρουσίασης του σχετικού αποσπάσματος από το "Μια ζωή γεμάτη", γράφει εύστοχες σκέψεις για την αξία των μαρτυριών και της ιστορικής μνήμης. Το δημοσίευμα περιλαμβάνει εκτός από την εξιστόρηση των γεγονότων της 21ης Απριλίου και της δίκης (γίνεται επίσης μνεία στην παλικαρίσια απολογία του Γιάγκου Σκουλά και την καταδίκη ερήμην του αδερφού του Φοίβου Μάριου) και μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με το Λεωνίδα Κύρκο στην απομόνωση των φυλακών Χαλκίδας, ενδεικτική για το πώς πιάστηκαν άπαντες στον ύπνο από τους συνταγματάρχες.
Ο Δ. Μανιάτης μού ζήτησε φωτογραφίες και επιλέξαμε δύο: Η πρώτη είναι μία από τις ωραιότερες από το αρχείο του Φοίβου, βγήκε από μια μηχανούλα που κατάφερε να βάλει λαθραία στην Αίγινα και δείχνει στο προαύλιο των φυλακών μια χαρούμενη στιγμή όπου πρωταγωνιστούν ο ίδιος και οι Παύλος Ζάννας, Βίκτωρ Παπαζήσης, Σωτ. Δέδες, Κώστας Πύρζας, Χαρ. Πρωτοπαπάς και μια γάτα που παίζει ζωηρά με ένα φανταστικό αντίπαλο. Η άλλη συνοδεύει μια ανάμνησή μου πολύ ιδιαίτερη. Πριν από καμιά δεκαριά χρόνια, ίσως και λίγο παραπάνω, αν καλά θυμάμαι στη φάση που ο Φοίβος σκεφτόταν ή είχε μόλις αποχωρήσει από την πολιτική, τού ανέφερα ότι οι φυλακές Αίγινας, που είχαν κλείσει από χρόνια ήταν επισκέψιμες καθώς είχαν μετατραπεί σε καταφύγιο αγρίων ζώων. Θέλησε να πάμε. Μια μέρα μουντή, σαν σε ταινία του Αγγελόπουλου, μπήκαμε στο καράβι, φτάσαμε στην Αίγινα, μπήκαμε στα κτίρια που ήταν σε κατάσταση εγκατάλειψης. Σπάνια τον έχω δει τόσο σφιγμένο και αμίλητο. Μας υποδέχτηκε ένας τύπος κάπως βαριεστημένος και ανόρεχτος, του εξηγήσαμε και έμεινε αδιάφορος. Μου φάνηκε περίεργο που κάποιος που ασχολείται με την περίθαλψη αγρίων ζώων δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον που ένας πολιτικός κρατούμενος επέστρεφε μετά από δεκαετίες να δει τον τόπο όπου στερούνταν την ελευθερία του για τέσσερα χρόνια.
Περιηγηθήκαμε ανάμεσα σε τοίχους, προαύλια και θαλάμους όπου λες και άκουγες σκέψεις, κλάματα και γέλια της καθημερινότητας κρατουμένων πολλών δεκαετιών, άλλοι πολιτικοί και κάθε λογής ποινικοί, αλάνια, περιθωριακοί, φονιάδες περιστασιακοί και μη, εγκλημάτων πάθους και τιμής και από βεντέτες, όλος αυτός ο κόσμος που ως τότε για μένα ήταν αμυδρές αναμνήσεις από επισκέψεις μου ως παιδί στις φυλακές ανακατεμένες με τις προφορικές διηγήσεις του, που τώρα αποτύπωσε σε διακόσιες σελίδες του βιβλίου του. Σε ένα κελί είδαμε ένα πληγωμένο αρπακτικό, που κούτσαινε. Γεράκι σε κελί. Ξέρεις τι υγρασία είχε εδώ μέσα; μου είπε. Άναψε τσιγάρο, πώς αλλιώς; στο χορταριασμένο προαύλιο τράβηξα μια φωτογραφία μέσα στη συννεφιά, από ότι βλέπω τώρα περνούσε κι ένας σκύλος που αποθανατίστηκε με κατεβασμένη την ουρά, σαν κουρασμένος απ' τα χρόνια. Μια έκρηξη συνειρμών σε ένα τόπο και ένα χρόνο εγκλεισμού ανθρώπων και ζώων, μέχρι να ξαναβρούν την ελευθερία.
