Επίκαιρες σκέψεις για ένα νέο, καταστροφικό διχασμό- Δυσεκπλήρωτη προσδοκία συνεργατικής διεξόδου
Γράφει ο Νίκος Χριστοφακάκης
Όπως είναι γνωστό, εικοσιοκτώ αιμοκαθαρόμενοι, κάτοικοι Ιεράπετρας και Σητείας, ταξιδεύουμε από τις αρχές Νοεμβρίου, τρεις φορές την εβδομάδα, στον Άγιο Νικόλαο, προκειμένου να υποβληθούμε σε αιμοκάθαρση, μετά την αιφνίδια διακοπή λειτουργίας της ιδιωτικής μονάδας Τεχνητού Νεφρού στην Ιεράπετρα, «κρίμασιν οίς οίδε Κύριος».
Επωφελούμαι της ευκαιρίας να εκφράσω ευγνώμονες ευχαριστίες προς όλους εκείνους, οι οποίοι ‘‘υπερέβησαν εαυτούς’’, για να καταστεί δυνατή η ένταξή μας στους ήδη εξυπηρετούμενους από τη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού στο Νοσοκομείο Αγίου Νικολάου. Συγκεκριμένα στη διοίκηση του Νοσοκομείου, στους γιατρούς της Μονάδας, στο νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό. Παρά την ελλιπή στελέχωσή της, ανταποκρίθηκαν με ευσυνειδησία, προθυμία και επάρκεια στα κατά πολύ αυξημένα έκτακτα καθήκοντά τους. Εργαζόμενοι συναίνεσαν αγογγύστως να μετατεθεί χρονικά η άσκηση βασικών, εργασιακών δικαιωμάτων τους (άδειες, ρεπό), για να υποδεχτούν τους ‘‘πρόσφυγες’’ αιμοκαθαρόμενους, εξασφαλίζοντάς τους τις καλύτερες συνθήκες αιμοκάθαρσης. Δηλαδή, διασφαλίζοντας το δικαίωμά τους στη ζωή. Στη ζωή, που, όπως την υμνεί ο Δ. Σολωμός, «δεν το ’λπιζα να ‘ν’ η ζωή μέγα καλό και πρώτο.’’ (Ο Πορφύρας)
Όσοι γνωρίζαμε από την προηγούμενη ‘‘θητεία’’ μας στον Άγιο Νικόλαο το ανθρωπογενές περιβάλλον της Μονάδας, πολύτιμο αντιστάθμισα στις άθλιες τότε κτιριακές υποδομές της, που, ευτυχώς, άλλαξαν ριζικά, χάρη και στον αγώνα του Συλλόγου Νεφροπαθών, δεν εκπλαγήκαμε από την ποιότητα των υπηρεσιών, της προσφοράς και της συμπεριφοράς προσώπων, όπως ο Κων/νος Κόρσαββας, ο Αντώνης Ζουριδάκης (νεφρολόγοι, γιατροί), η Πηγή Βελημβασάκη (Προϊσταμένη), η Βούλα, η Ζωή, η Λιάννα, η Λίτσα, η Σοφία, η Κατερίνα (νοσηλεύτριες). Επί επτά έτη είχαμε συνυπάρξει και είχαμε αμοιβαίως καταχτήσει την ευπρεπή οικειότητα, που αρμόζει σε προσφιλή πρόσωπα, τα οποία συναναστρέφονται τακτικά, αντιμετωπίζοντας πόνους και κινδύνους κοινούς.
Αισθητή η απουσία του φίλτατου Γ. Μαυρικάκη, που δεν έχει ακόμη ξεπεράσει, παρά τη βούλησή του, τις συμπληγάδες της υπηρεσιακής γραφειοκρατίας, για να επανέλθει στη Μονάδα, μετά την αφυπηρέτησή του.
Ευχάριστη έκπληξη τα νέα πρόσωπα που τη στελεχώνουν. Η νεφρολόγος, γιατρός Δήμητρα Λυγερού, το ‘‘νεοσύλλεκτο’’ νοσηλευτικό προσωπικό. Η αγαστή συνεργασία των Γεραπετριτισσών νοσηλευτριών, που προσήλθαν, για να συνδράμουν τις Αγιονικολιώτισσες συναδέλφισσές τους.
Και ενώ αυτή είναι η εμπειρία που βιωματικά αποκομίζουμε από την υποχρεωτική και ελπίζω προσωρινή ‘‘μετοικεσία’’ μας στο Νοσοκομείο του Αγίου Νικολάου, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όπως αποτυπώνεται στα φύλλα τοπικών εφημερίδων και σε ραδιοτηλεοπτικές αναφορές, είναι απολύτως διαφορετική.
Διαμορφώνεται, δυστυχώς, σε εντελώς άλλους ρυθμούς. Επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά τη διχοστασία των πόλεων του νόμου ή το γνώριμο διαλυτικό φαινόμενο της ασυνεννοησίας και διαρρηγνύει τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών. Οδηγούμαστε έτσι στο συνολικό καταποντισμό δικαίων αιτημάτων μας, αφού οι εκάστοτε κρατούντες εκμεταλλεύονται την αλόγιστη ασυμφωνία μας. Ας θυμηθούμε τον προφητικό λόγο του Εθνικού Ποιητή· " Η διχόνοια που κρατάει ένα σκήπτρο η δολερή καθενός χαμογελάει πάρτο λέγοντας κι εσύ." ( Ύμνος εις την Ελευθερίαν).
Εθελοτυφλώντας, αρνούμαστε να αποδεχτούμε τη γεωγραφική πραγματικότητα. Πως, δηλαδή, στο νομό Λασιθίου υπάρχει μεν η πρωτεύουσα πόλη, αλλά υπάρχουν και άλλα, ισοδύναμα αστικά κέντρα, που αφορούν σε ίσους ή μεγαλύτερους πληθυσμούς, που οφείλουν να υπηρετούν εξίσου τα δίκαια αιτήματα και τις εύλογες προσδοκίες των κατοίκων τους, οι οποίοι είναι ισότιμοι πολίτες του ελληνικού κράτους.
Σε ό,τι αφορά τα Νοσοκομεία του Νομού αποτελούν, δυστυχώς, παλαιό αλλά και πρόσφατο παράδειγμα καλλιέργειας και έξαψης του διχαστικού φρονήματος, που πολλές φορές κυριαρχεί στο Νομό.
Μόνο η αμερόληπτη προσέγγιση της ιστορικής, αλλά και της σύγχρονης πραγματικότητας οδηγούν σε ασφαλή συμπεράσματα, απαλλάσσοντάς μας από εμπαθείς δογματισμούς και μονομερείς τοπικιστικές αναλύσεις.
Ειδικότερα, το Νοσοκομείο της Ιεράπετρας κατασκευάστηκε και λειτούργησε τη δεύτερη μεταπολεμική δεκαετία, επειδή η κοινωνική ανάγκη το επέβαλε. Ήταν, δηλαδή, "τέκνο της ανάγκης" (Βάρναλης). Δεν είναι τυχαίο ότι οι Γεραπετρίτες, εκείνων των χρόνων, αισθανόμενοι την ανάγκη της ύπαρξής του, συνεισέφεραν την προσωπική τους εργασία, αλλά και την οικονομική συνδρομή τους, ασφαλώς από το πενιχρό βαλάντιο τους, για να χτιστεί και να λειτουργήσει το Νοσοκομείο το 1954.
Οι συνθήκες που υπήρχαν τότε, δυστυχώς, σε πολλά δεν έχουν ακόμη αλλάξει. Κλασικό παράδειγμα το άθλιο οδικό δίκτυο. Τον ίδιο δρόμο που διήνυαν οι παππούδες μας, για να έρθουν στον Άγιο Νικόλαο, τον ίδιο δρόμο διασχίζουμε σήμερα, εν έτει 2023, και εμείς. Και μάλιστα με συνθήκες δυσμενέστερες, πιο επικίνδυνες, αφού μαζί μας ταξιδεύει πλέον μεγάλος αριθμός κινούμενων μεγαθηρίων (νταλίκες), που επείγονται να προλάβουν το καράβι στο λιμάνι του Ηρακλείου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλειά μας.
Θα επιχειρήσω, λοιπόν, αξιοποιώντας την εμπειρία μου, έχοντας διοικήσει το Νοσοκομείο της Ιεράπετρας επί τέσσερα έτη (1989 - 1993), επί κυβερνήσεων Τζανή Τζαννετάκη και Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αλλά και ως ασθενής, πολυειδώς πάσχων από το 2010, να ΑΝΑΠΤΥΞΩ όσα αναφέρονται στον τίτλο του παρόντος κειμένου. Ευελπιστώ ότι θα διαβαστούν με νηφαλιότητα από ανήσυχους κατοίκους σε όλα τα σημεία του Νομού μας.
Η Ιεράπετρα σήμερα διεκδικεί το αυτονόητο. Αγωνίζεται για να διασφαλίσει το αναφαίρετο δικαίωμα των κατοίκων της να απολαμβάνουν, σε όλη τη διάρκεια του μήνα, πλήρεις και ασφαλείς νοσοκομειακές υπηρεσίες, στις βασικές ειδικότητες, που υπήρχαν δεκαετίες πριν και σήμερα ελλείπουν.
Αξιώνει το Νοσοκομείο της πόλης μας, που εξυπηρετεί πολίτες, πέραν του Δήμου Ιεράπετρας, το πολυπληθές, πολυεθνικό, εργατικό δυναμικό της ακμάζουσας στον αγροτικό τομέα περιοχής μας, αλλά και συνεχώς αυξανόμενους επισκέπτες, ημεδαπούς και αλλοδαπούς, να λειτουργεί επαρκώς, στελεχωμένο, εξοπλισμένο και χρηματοδοτούμενο, παρέχοντας δευτεροβάθμιες υπηρεσίες υγείας, όπως δικαιούμαστε. Είναι, ασφαλώς, νόμιμο και ηθικό δικαίωμά μας να αξιώνουμε να υπηρετεί επαρκής αριθμός Παθολόγων, Χειρουργών, Αναισθησιολόγων, Καρδιολόγων, Παιδιάτρων, Μαιευτήρων, Μικροβιολόγων, ώστε να καλύπτεται πλήρως η πρωινή και η εφημεριακή λειτουργία του Νοσοκομείου.
Ο συντάκτης του κειμένου, που ελπίζω ότι έχετε την υπομονή να διαβάζετε, δε θα είχε τη χαρά να σας κοινωνήσει σήμερα τις σκέψεις του, εάν το Φεβρουάριο του 2016 δεν εφημέρευε η Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου Ιεράπετρας, όπως, δυστυχώς, σήμερα συμβαίνει επί 15 ημέρες. Έτσι δε θα αντιμετωπιζόταν εγκαίρως το οξύ έμφραγμα που υπέστη, στον επιβαλλόμενο ελάχιστο χρόνο, μετά το συμβάν και με την ενδεδειγμένη μέθοδο από τον Καρδιολόγο Παναγιώτη Στασινό.
Δεν μας αφορούν, ασφαλώς, οι διεκδικήσεις άλλων Νοσοκομείων, ή η προβολή και η υπεράσπιση των αιτημάτων τους από τους κατά τόπο αρμοδίους. Αξιώνουμε, όμως, να επιδεικνύουν και εκείνοι αντίστοιχη συμπεριφορά απέναντί μας και να μην προσδιορίζουν αυτόκλητοι τι πρέπει να συμβεί ή τι θα συμβεί στο Νοσοκομείο μας.
Απαιτούμε από την ελληνική πολιτεία να μας διασφαλίσει ότι δε θα μεταναστεύουμε "δι’ ασήμαντον αφορμήν" υγείας στον Άγιο Νικόλαο, στο Ηράκλειο ή στην Αθήνα.
Απαιτούμε το Νοσοκομείο της πόλης μας, δηλαδή η κοινωνία της Ιεράπετρας, να εκπροσωπούνται ισοτίμως στο Διοικητικό Συμβούλιο των διασυνδεδεμένων Νοσοκομείων του Νομού, ώστε να ακούγεται αυθεντικά η φωνή μας και να μην λαμβάνονται αποφάσεις ερήμην μας.
Υπενθυμίζω ότι παλαιότερα στα Διοικητικά Συμβούλια των Νοσοκομείων μετείχε εκπρόσωπος της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων κάθε Νομού, ώστε να διατυπώνονται και να υπηρετούνται πληρέστερα οι νοσοκομειακές ανάγκες των δημοτών κάθε Δήμου, στους όποιους και λογοδοτούσαν οι αιρετοί της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης.
Δε διεκδικούμε, ασφαλώς, τη λειτουργία Μονάδας Τεχνητού Νεφρού στο Νοσοκομείο της Ιεράπετρας. Διεκδικούμε, όμως, οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την ένταξη στην αιμοκάθαρση να είναι δυνατόν να ενεργούνται στο Χειρουργείο του Νοσοκομείου μας, που θα συνεχίσει να λειτουργεί επαρκώς στελεχωμένο, για να επιτελεί όσα αξιομνημόνευτα πραγματοποιούνται σήμερα εκεί.
Διεκδικούμε, όταν ο αιμοκαθαρόμενος αντιμετωπίσει καρδιολογικό πρόβλημα κατά την ώρα της αιμοκάθαρσης, να λειτουργεί η Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου Ιεράπετρας, ώστε να μην διακομίζεται βιαίως, με ασθενοφόρο σε άλλη πόλη.
Προφανώς, αναφέρω παραδείγματα από βιωματικές εμπειρίες, ενώ θα μπορούσαν να αναφερθούν και πλήθος άλλων περιπτώσεων, για άλλα προβλήματα υγείας, που, επίσης, χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και, δυστυχώς, λόγω ελλείψεως γιατρού, διακομίστηκαν αλλού.
Στην παρούσα, λοιπόν, φάση της γενικότερης δυσλειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας, την οποία η Κυβέρνηση οφείλει να αντιμετωπίσει επειγόντως και αποτελεσματικώς, η λύση των προβλημάτων των Νοσοκομείων του Νομού δεν είναι η σύγκρουση, η υπονόμευση του άλλου, ο αλληλοσπαραγμός. Είναι η από κοινού διεκδίκηση των δικαίων αιτημάτων κάθε Νοσοκομείου, μετά από λογική επεξεργασία και συνεννόηση. Θα είναι ολέθριο για όλους, τελικά, εάν το ένα Νοσοκομείο υπονομεύει το άλλο, επιδιώκοντας να αποκομίσει αβέβαια και προσωρινά ωφελήματα από την υποβάθμισή του. Δυστυχώς, κανένα Νοσοκομείο στο Νομό μας δεν είναι σε θέση να αναλάβει το συνολικό βάρος, εάν υποβαθμιστούν τα υπόλοιπα Νοσοκομεία. Και τότε το Ηράκλειο θα είναι μονόδρομος με ό,τι αυτό συνεπάγεται, για την υγεία, το χρόνο και το χρήμα των συνδημοτών μας.
Επιτρέψτε μου να αναφέρω ένα σχετικό παράδειγμα. Επί δημαρχίας Ν. Τσικαλάκη στη Σητεία και του υπογράφοντος στην Ιεράπετρα, αναγγέλθηκε αρμοδίως η δημιουργία ΕΝΟΣ τομέα ΕΚΑΒ στην περιοχή μας και κληθήκαμε οι δύο Δήμαρχοι να προσδιορίσουμε τον τόπο εγκατάστασής του. Εφαρμοζόταν, δηλαδή, για μία ακόμη φορά το αρχαίο και αλάθητο δόγμα «Διαίρει και Βασίλευε». Προφανώς, ήταν βέβαιοι οι ιθύνοντες ότι οι δύο Δήμαρχοι θα συγκρουόμασταν, προτείνοντας ο καθένας το Δήμο του και έτσι οι ίδιοι θα είχαν τη δυνατότητα να παρακάμψουν τη διαφωνία, επιβάλλοντας την επιλογή τους. Και υπήρχε τρίτη επιλογή που τους εξυπηρετούσε. Τους διαψεύσαμε, όμως. Όλως παραδόξως (!) οι δύο Δήμοι συνεννοηθήκαμε και η ενιαία απάντηση ήταν· Τομέας ΕΚΑΒ ΚΑΙ στην Ιεράπετρα ΚΑΙ στη Σητεία. «Όπερ και εγένετο», τελικώς.
Ανάλογο παράδειγμα υπήρξε και στη χωροθέτηση Σχολών ΤΕΙ στο Νομό, μετά την αρχική επιλογή της Σητείας. Άγιος Νικόλαος και Ιεράπετρα δεν αποδυθήκαμε σε αγώνα αλληλοεξουδετερώσης του αιτήματος κάθε πόλης. Ο Αντώνης Ζερβός και ο υπογράφων διεκδικήσαμε, συνεννοούμενοι εντίμως, Σχολές και στον Άγιο Νικόλαο και στην Ιεράπετρα. Πράγμα το οποίο συνέβη.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα ειλικρινούς συνεννόησης. Τα αντίθετα είναι ο κανόνας, με αποτέλεσμα διαχρονικά την κοινή απώλεια πραγμάτων από όλους τους Δήμους, σε βάρος όλου του Νομού.
Διαφαίνεται σήμερα ελπίδα αλλαγής πορείας; Δεν είμαι βέβαιος. Υπάρχουν παντού και πάντοτε οι ακραίοι, οι αδιάλλακτοι, οι απόλυτοι, όσοι δεν δέχονται μύγα στο σπαθί τους και προθύμως κατηγορούν, όσους δε συμμερίζονται τις απόψεις τους, για ελλιπή πατριωτισμό.
Υποφώσκει, όμως, ένα ελπιδοφόρο φως. Στο Νομό μας έχουν εκλεγεί νέες δημοτικές Αρχές, που θα αναλάβουν από την 1η του Γενάρη τα καθήκοντά τους. Δεν τους βαρύνει η εχθροπάθεια του παρελθόντος. Στηρίζονται σε ισχυρές λαϊκές και δημοτικές πλειοψηφίες. Ας συνεννοηθούν, λοιπόν, απροκατάληπτα, για τα κοινά μας προβλήματα και ας αγωνιστούν ειλικρινώς, για την υπέρβαση των πραγματικών ή των κατασκευασμένων αντιξοοτήτων.
Ας παραμερίσουν όσα χωρίζουν τους Δήμους και ας προτάξουν όσα τους ενώνουν.
Η Ιστορία διδάσκει πως πραγματικοί ηγέτες δεν είναι εκείνοι που σύρονται από τις συνθήκες ή τα γεγονότα και απλώς τα εκφράζουν. Είναι εκείνοι, που έστω και μόνοι, τολμούν, ορθοτομούν το λόγο της αλήθειας και χαράσσουν νέες ρηξικέλευθες πορείες. Και, αν δεν πείθω τους νέους Δημάρχους με τούτη την πανανθρώπινη, την ιστορικά δικαιωμένη διαπίστωση, τουλάχιστον, ας θυμηθούν τον διαπιστωτικό λόγο του Εθνικού Ποιητή «Αν μισούνται ανάμεσά τους δεν τους πρέπει η λευτεριά». (Ύμνος εις την Ελευθερίαν). Ούτε η πρόοδος, ούτε η ανάπτυξη, ούτε η επιτυχία.
Ας συλλογιστούν και ας πράξουν αναλόγως!
«Οι καιροί ου μενετοί».