Το πράσινο δεν το αγγίζεις - Τα δέντρα είναι ζωντανοί οργανισμοί με ψυχή

Λίγες μονάχα ημέρες πριν την αλλαγή του παρελθόντος έτους, συγκεκριμένα στις 29/12, συνήλθε μέσω τηλεδιάσκεψης το Δημοτικό Συμβούλιο Ιεράπετρας, όπου στα θέματα ημερησίας διάταξης ήταν και το "Έγκριση κοπής και αντικατάστασης δέντρων για το έργο «Ανοικτό Κέντρο Εμπορίου Ιεράπετρας»"(1) . Τελικώς και παρά τις όποιες αντιδράσεις στην ψηφοφορία πλειοψήφησε η θετική προς το έργο ψήφος (2). Σίγουρα μιλάμε για μια καθ' όλα νόμιμη διαδικασία, όμως, όμως... στη ζωή δεν πρέπει να υπάρχει τι είναι μονάχα νόμιμο αλλά και τι είναι ηθικό. Σαν δημότης της πόλης της Ιεράπετρας θα ήθελα να εκφράσω την αντίθεσή μου στο "έγκλημα" το οποίο πάει να συντελεστεί και να προσπαθήσω να του δώσω μια πιο διευρυμένη έκταση.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας, έγιναν και τότε στο όνομα της ανάπλασης κοπές δέντρων στο κάτω κομμάτι της κεντρικής πλατείας. Δυο χρόνια μετά, τα δέντρα τα οποία φυτεύτηκαν δεν έχουν παρά ελάχιστα μεγαλώσει και κάποια δείχνουν ότι δεν θα το καταφέρουν καν. Μετά την παρέμβαση εκείνη, ειδικά κατά τις μεσημεριανές ώρες των θερινών μηνών, ο περιπατητής της πλατείας αισθάνεται μια δυσφορία και μια αποπνικτική ατμόσφαιρα. Στην αποψίλωση λοιπόν που έγινε, τα όποια δέντρα είχαν απομείνει, έρχονται πάλι τώρα να τα αποτελειώσουν κι αυτά (3). Αν συνυπολογίσουμε και την αποψίλωση που συντελέστηκε στο προαύλιο του νοσοκομείου Ιεράπετρας, κατά την διάρκεια της δεύτερης -πάλι- καραντίνας, με την κοπή των ευκαλύπτων από την διοίκησή του, τότε πλέον μιλάμε για ολοκληρωτική αλλοίωση του αστικού πράσινου.

Η αλήθεια είναι ότι το φαινόμενο με τις "ανοιχτές" πόλεις και τα εμπορικά τρίγωνα, τετράγωνα, πολύγωνα δεν είναι μονάχα τοπικό φαινόμενο. Κάτι αντίστοιχο συντελείτε σχεδόν παντού (4). Έργα με κόστος αρκετά πάνω τους ενός (1) εκατομμυρίου σε ευρώ για να μην υπάρχει καμία ουσιαστική ανταπόδοση στον πολίτη, μέσω της έννοιας του ελεύθερου/δημόσιου χώρου, ο οποίος να μπορεί συνάμα να είναι και λειτουργικός. Πριν μερικά χρόνια με την ανάπλαση που έγινε επί της Δημοκρατίας, η έννοια του ελεύθερου χώρου δεν υφίσταται πλέον. Ναι μεν έγινε διαπλάτυνση πεζοδρομίων και φυτεύτηκαν νέα δέντρα, αλλά οι μόνοι που ευνοήθηκαν ήταν οι επιχειρήσεις στον εν λόγω δρόμο. Οι οδεύσεις τυφλών έχουν καταληφθεί από τραπεζοκαθίσματα, τα δέντρα προσφέρουν λιγότερο ίσκιο και το μεγαλύτερο επιχείρημα ότι τα παλιά χάλαγαν τα πεζοδρόμια μέσω του ριζικού τους συστήματος, καταρρίπτεται καθώς μέσα σε λίγα μόλις χρόνια και τα νέα έχουν ήδη αρχίσει να φουσκώνουν το πεζοδρόμιο (στο 3'20'' του σχετικού βίντεο που επισυνάπτω). Στη δε κεντρική πλατεία, τα παγκάκια που μπήκαν είναι τελείως ασύμβατα με το χώρο, χωρίς πλάτη για να καθίσει κάποιος να ξεκουραστεί και το κυριότερο χωρίς ίσκιο.

Ουσιαστικά και με βάση μια πιο ρομαντική προσέγγιση, στην έννοια της λειτουργικότητας ενός αστικού ιστού, η όποια ανάπλαση και τα ανοιχτά εμπορικά κέντρα, αποσκοπούν στο να γίνουν δημόσια έργα, με βάση κυρίως οικοδομικά υλικά τα οποία είναι και περισσότερο κοστοβόρα. Επιπλέον δημιουργούνται τεράστιοι ανοιχτοί χώροι που δεν προσφέρουν απολύτως τίποτα στον πολίτη. Αναγκαστικά σε οδηγούν στους συγκροτημένους χώρους εστίασης καθώς δέντρα δεν (θα) υπάρχουν, τα παγκάκια άβολα και στον ήλιο.

Επεκτείνοντας τη σκέψη σε πιο προχωρημένο επίπεδο, οι τεράστιοι ανοιχτοί άδειοι χώροι προσφέρουν ακόμη περισσότερο έλεγχο και καταστολή ίσως, στην οποιαδήποτε κοινωνική ή άλλη ομάδα ανθρώπων προσπαθήσει να διεκδικήσει τα κεκτημένα δικαιώματά της μέσω μιας συγκέντρωσης / συλλαλητηρίου. Το να περπατάς σε αχανείς άδειους χώρους από πράσινο νιώθεις ότι υπάρχει συνεχώς μια παρακολούθηση των πάντων.

Συνοψίζοντας, ακόμα και οι φυτεύσεις που έγιναν ή θα γίνουν, αποσκοπούν απλά και μόνο στο να υπάρχει σαν δικαιολογία από την εκάστοτε δημοτική αρχή ότι δεν ξεριζώνεται το πράσινο. Δεν γίνονται στοχευμένες κινήσεις ενίσχυσής του. Πρώτα φυτεύεις κάτι, εμπλουτίζεις το πράσινο και μετά παρεμβαίνεις για να το διαμορφώσεις. Η κοπή το μόνο που προσφέρει είναι θλίψη. Επιπλέον ότι φυτεύεται δεν φυτεύεται με γνώμονα να μεγαλώσει και να προσφέρει ίσκιο, αλλά απλά για να υπάρχει. Φυτεύονται πλέον δέντρα με μικρότερη φυλλική επιφάνεια και βλαστική ανάπτυξη.

Το πράσινο δεν το αγγίζεις. Τα δέντρα είναι ζωντανοί οργανισμοί με ψυχή. Ειδικά σε μια πόλη σαν την Ιεράπετρα με το παρατεταμένο Καλοκαίρι και τις μεγάλες θερμοκρασίες τα δέντρα στον αστικό ιστό λειτουργούν σαν φυσικό air-condition.

19 Ιανουαρίου 2022

Στρατάκης Γιώργος - δημότης Ιεράπετρας