Συγγνώμη ή Συγνώμη;
Άρθρο του Βασίλη Ορφανάκη
Σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γ. Μπαμπινιώτη, η σωστή γραφή της λέξης είναι «συγγνώμη» με δύο «γ». Η ετυμολογία της προέρχεται από το «συν» και το «γνώμη», που σημαίνει «συναίνεση γνώμης» ή «κατανόηση». Έτσι, η «συγγνώμη» στην ουσία σημαίνει την πράξη του να κατανοώ την ευθύνη μου ή να έχω την ίδια «γνώμη» με κάποιον που ζητώ συγχώρεση, δηλαδή να του αναγνωρίζω το σφάλμα και να μετανοώ για αυτό.
Παράλληλα, όπως επισημαίνει ο ομότιμος καθηγητής γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Χριστόφορος Χαραλαμπάκης και αναφέρεται και στο Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών, η γραφή «συγνώμη» με ένα «γ» είναι διαδεδομένη στην καθημερινή χρήση και καταγεγραμμένη στα νεότερα λεξικά, αν και η γραφή με δύο «γ» παραμένει η ετυμολογικά ορθή. Ωστόσο, η διάδοση αυτής της εκδοχής δείχνει ότι η γλώσσα ζει και εξελίσσεται μέσα από τον λαό που τη μιλά.
Η λέξη «συγγνώμη» έχει συνδεθεί ιστορικά με στιγμές μεγάλης σημασίας, ιδίως όταν προέρχεται από πρόσωπα εξουσίας. Ο Βίλλυ Μπραντ, καγκελάριος της Γερμανίας, το 1970 γονάτισε στο μνημείο του γκέτο της Βαρσοβίας ζητώντας σιωπηλά συγγνώμη για τα εγκλήματα του ναζισμού, μια κίνηση που έμεινε ανεξίτηλη στη συλλογική μνήμη. Ο Μπιλ Κλίντον, πρόεδρος των ΗΠΑ, ζήτησε δημόσια συγγνώμη για το σκάνδαλο Λεβίνσκι, δείχνοντας πως ακόμη και οι ισχυρότεροι άνθρωποι του πλανήτη οφείλουν να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η συγγνώμη δεν ήταν ένδειξη αδυναμίας, αλλά δύναμης και ηγετικής γενναιότητας.
Αναρωτιέται κανείς, όμως, κατά πόσο ο Έλληνας έχει την τάση να ζητά συγγνώμη. Στην καθημερινότητά μας, η συγγνώμη δεν είναι πάντα αυτονόητη· πολλές φορές κυριαρχεί η περηφάνια και η ανάγκη να μη φανούμε αδύναμοι. Η απολογία συχνά εκλαμβάνεται ως υποχώρηση, ενώ στην πραγματικότητα είναι πράξη ωριμότητας.
Τελικά, σημασία δεν έχει αν γράφεται «συγγνώμη» ή «συγνώμη». Η ουσία βρίσκεται στην πρόθεση, στην ειλικρίνεια και στον τρόπο με τον οποίο καθένας από εμάς αντιλαμβάνεται και εκφράζει αυτό το βαθιά ανθρώπινο συναίσθημα. Δεν είναι η ορθογραφία που δίνει αξία στη συγγνώμη, αλλά η δύναμή της να επουλώνει πληγές και να χτίζει γέφυρες ανάμεσα στους ανθρώπους.
Πρόσφατα, η άσκηση λεκτικής και σωματικής βίας από Αντιδήμαρχο προς τη συνδημότισσά μας απαιτεί κατά τη γνώμη μου έστω ένα «ΣΥΓΓΝΩΜΗ», όπως άλλωστε περίμενε η παθούσα αλλά και ολόκληρη η τοπική κοινωνία.
Δυστυχώς, για πολλοστή φορά η Δημοτική Αρχή αγνοεί τη συγκεκριμένη λέξη είτε με ένα είτε με δυο «γ».
Βασίλης Ορφανάκης
