Καλά Χριστούγεννα και ευλογημένος ο νέος χρόνος!
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΠΙ ΤOIΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΟΙΣ
† Κ Υ Ρ Ι Λ Λ Ο Σ
ΕΛΕΩ ΚΑΙ ΧΑΡΙΤΙ ΘΕΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ
ΤΩ ΙΕΡΩ ΚΛΗΡΩ ΚΑΙ ΤΩ ΘΕΟΦΡΟΥΡΗΤΩ ΛΑΩ ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΙΕΡΑΠΥΤΝΗΣ ΚΑΙ ΣΗΤΕΙΑΣ, ΧΑΡΙΝ ΔΕ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ
ΠΑΡΑ ΤΟΥΝ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΤΕΧΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
«Ετέχθη υμίν σήμερον Σωτήρ, ος εστι Χριστός Κύριος»
(Λουκ. 2,11).
Αγαπητοί μου αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Εορτάζουμε σήμερα με ψαλμούς και ύμνους και ωδές πνευματικές το μοναδικό, ανεπανάληπτο και κοσμοσωτήριο γεγονός της Θείας Ενανθρωπήσεως, κατά το οποίο «αι δυνάμεις των ουρανών αγάλλονται, και η γη συν τοις ανθρώποις ευφραίνεται». Είναι το μεγαλύτερο και το πλέον χαρμόσυνο γεγονός στην ιστορία του κόσμου, «το μόνον καινόν υπό τον ήλιον», σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό. Ο Άγιος Επιφάνιος αποκαλεί την εορτή των Χριστουγέννων «πρώτην εορτήν», ο ιερός Χρυσόστομος «Μητρόπολιν των εορτών» και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος «εορτή της αναδημιουργίας» και «Θεοφάνεια», καθώς αποκαλύφθηκε στους ανθρώπους ο Τρισυπόστατος Θεός.
Ο Φιλάνθρωπος Θεός δεν απέστρεψε το πρόσωπό Του από τον άνθρωπο, μετά την παρακοή και πτώση των πρωτοπλάστων, αλλά του έδωσε μια ακόμα ευκαιρία να σωθεί. Όταν ήλθε ο κατάλληλος καιρός το «Φως το της γνώσεως» και ο «Ήλιος της δικαιοσύνης» ανατέλλει. Ο «Θεός εφανερώθη εν σαρκί…» (Α´ Τιμ. 3,16) γράφει ο Απόστολος Παύλος στον Απόστολο Τιμόθεο και αποκαλύπτεται το «απ᾽ αιώνος σεσιγημένον μυστήριον» της θείας αγάπης. Γεννιέται ο Χριστός για τον καθένα άνθρωπο ξεχωριστά από μια άσημη και πτωχή μητέρα, με απαράμιλλη όμως ταπείνωση, καθαρότητα και υπακοή στο θέλημα του Θεού. Και γεννιέται όχι σε κάποιο παλάτι ή σε κάποια σπουδαία πόλη, αλλά στην ταπεινή Βηθλεέμ της Ιουδαίας, σε μια ευτελή και πενιχρή φάτνη με συντροφιά τα ζώα, μέσα σε φτωχικό σπήλαιο, γιατί δεν υπήρχε τόπος στο πανδοχείο για την Παναγία και τον δίκαιο Ιωσήφ, τον προστάτη του Θείου Βρέφους και της μητέρας Του.
Ο Κτίστης και Δημιουργός του παντός εισέρχεται στον κόσμο και προσλαμβάνει την πεσμένη ανθρώπινη φύση για να τη θεραπεύσει, να την αναστήσει και να την υψώσει στον ουρανό. Ο Θεός γίνεται ένα με εμάς, ο Άναρχος άρχεται, ο Άσαρκος σαρκώνεται, ο τέλειος Θεός αποκαλύπτεται ως τέλειος άνθρωπος και πτωχεύει για να μας πλουτίσει (βλ. Β΄ Κορ. 8,9). Ο ομοούσιος και ίσος με τον Πατέρα Του Υιός κατέρχεται από τη δόξα της θεότητας και ενώ παραμένει ένα από τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος «εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος» (Φιλιπ. 2,7) και μετέχει στην πληρότητα της ανθρώπινης ζωής και του ανθρώπινου θανάτου. Ο Πλάστης πλάσθηκε γιά την ανάπλαση του πλάσματός Του και έγινε ζύμη στο φύραμα όλης της κτίσης, γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να σώζει και ό,τι ενώνεται με τον Χριστό σώζεται. Ένωσε με τον εαυτό Του τον πεπτωκότα άνθρωπο, για να συντρίψει το κεφάλι του αρχέκακου όφεως, του υπερήφανου διαβόλου, και να μας απαλλάξει από τη δουλεία της αμαρτίας, της φθοράς και του θανάτου.
Η Σάρκωση του Θεού, η συγκατάβαση και η σταυρική θυσία Του είναι προϊόν της θείας αγάπης και φιλανθρωπίας. Στις Καταβασίες της εορτής ακούσαμε τον υμνωδό να παραλληλίζει την κατ᾿ άνθρωπον γέννηση του Χριστού με την έξοδο των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο. Όπως τότε «έσωσε λαόν, θαυματουργών Δεσπότης» και μετέβαλε τη θάλασσα σε στεριά, έτσι και τώρα ο Χριστός με την υπερφυσική Του γέννηση διάνοιξε τον δρόμο και έκανε δυνατή την επανασύνδεση του ανθρώπου με τον ουρανό. Ενδύεται την ανθρώπινη σάρκα και ζει εντός μας και εμείς εντός Του. Ο Θεός λαμβάνει την ανθρώπινη ζωή, μας κάνει κοινωνούς της Θείας ζωής Του και αποκαθιστά τη δυνατότητα κοινωνίας μεταξύ Δημιουργού και δημιουργήματος.
Η πρόσληψη της ανθρώπινης φύσης από τον άπειρο Θεό προσδίδει στο πλάσμα Του ανυπέρβλητη αξία και συνοψίζεται στη φράση του αγίου Αθανασίου: «Αυτός γαρ ενηνθρώπησε, ίνα ημείς θεοποιηθώμεν». Ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να κάνει τον άνθρωπο κατά χάρη Θεό, για να τον καταστήσει τέκνο Θεού και κληρονόμο της ανέσπερης βασιλείας Του. Οι Πνευματοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας τονίζουν το βαθύτερο νόημα της Γέννησης του Χριστού, ότι «όμοιος τω ομοίω θεραπεύεται». Ο Κύριος Ιησούς Χριστός μας σώζει γινόμενος «υιός του ανθρώπου», όμοιος με εμάς, μετέχει πλήρως στην ανθρώπινη φύση και μας παρέχει τη δυνατότητα να κοινωνήσουμε αυτό που είναι Εκείνος. Πρόκειται για «μια αμοιβαία ανταλλαγή δώρων», κατά τη διατύπωση του μακαριστού Επισκόπου Διοκλείας Κάλλιστου Γουέαρ.
Η Ενανθρώπηση του προαιώνιου Υιού και Λόγου του Θεού είναι «Μυστήριον ξένον και παράδοξον» για τον ιερό υμνογράφο του Κανόνα της εορτής, Άγιο Κοσμά τον Μελωδό. Ο πλήρως και καθ᾿ όλου Θεός, ο Άπειρος, ο Παντοκράτορας, ο Παντογνώστης και ο Παντοδύναμος, που «την αδυναμίαν περιεβλήθη» (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος), καθίσταται άνθρωπος πλήρως και καθ᾿ όλου, εξ ολοκλήρου, για να επωμισθεί τον πόνο και την αδυναμία μας. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Χριστολογία της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου, στο πρόσωπο του Ενανθρωπήσαντος Υιού του Θεού η θεία και η ανθρώπινη φύση συνυπάρχουν ενωμένες μεταξύ τους «ασυγχύτως, ατρέπτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως».
Αυτό το υπέρλογο Μυστήριο της ένσαρκης αποκάλυψης του Υιού και Λόγου του Θεού, που συνιστά το κέντρο της χριστιανικής μας πίστης, καλούμαστε να προσεγγίσουμε όχι με τη λογική, αλλά με την καρδιά, με καθαρότητα, ταπείνωση και ευλάβεια. Η προσευχή, η μετάνοια, η θεία λατρεία και η μετοχή στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας μας βοηθούν να προσλαμβάνουμε και να εορτάζουμε το μυστήριο της κένωσης του Θεού, όχι ως ένα απλό ιστορικό γεγονός, αλλά ως εμπειρία της παρουσίας του Χριστού μέσα μας. Ο Χριστός είναι αιώνια παρών στη ζωή της Εκκλησίας, «ο µεθ᾿ ηµών ων και εις τους αιώνας παρατεινόµενος» (ιερός Αυγουστίνος), και μας προσκαλεί στο Δείπνο της Θείας Ευχαριστίας, κατά το οποίο μεταλαμβάνουμε το πανάγιο Σώμα και το τίμιο Αίμα Του, και ενωνόμαστε μαζί Του.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Η Εκκλησία μάς προσκαλεί, σε μια περίοδο έξαρσης των πολεμικών συγκρούσεων, των αντιπαραθέσεων και της διεθνούς ανασφάλειας, σ᾽ ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο, να «επαρθώμεν ενθέως» και να εορτάσουμε τη γενέθλιο ημέρα του Σωτήρος του κόσμου «μη κοσμικώς αλλ᾿ υπερκοσμίως», κατά την προτροπή του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου (Εις τα Θεοφάνεια, είτουν Γενέθλια του Σωτήρος, PG 36,316), ανεπηρέαστοι από τη φαντασμαγορία και τον υπερκαταναλωτισμό των ημερών. Να προσκυνήσουμε νοερά το Θείο Βρέφος στη φάτνη της Βηθλεέμ με χαρά, πνευματική ευφροσύνη, ευγνωμοσύνη και δοξολογία.
Εύχομαι πατρικά και εγκάρδια όλοι να ζήσουμε το μυστήριο της κένωσης του Θεού όχι ως παθητικοί θεατές αλλά μαζί με τον Χριστό, που παρέχει την ειρήνη και τη χαρά στις ψυχές των ανθρώπων. Ας προσφέρουμε και εμείς τη φάτνη της ψυχής μας για να γεννηθεί, να ανακλιθεί και θα ενοικήσει ο Νηπιάσας Χριστός μετατρέποντάς την σε δώμα της Βασιλείας του Θεού. Αμήν!
Αδελφοί, Χριστός Ετέχθη!
Αληθώς Ετέχθη! Χριστούγεννα 2024
† Ο Ιεραπύτνης και Σητείας ΚΥΡΙΛΛΟΣ
Διάπυρος προς τον Ενανθρωπήσαντα Σωτήρα ευχέτης όλων σας
