3 Νοεμβρίου 1898: Το τέλος της Τουρκοκρατίας 229 χρόνων στην Κρήτη
Η ημέρα που αναχώρησε ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης
Τρίτη 3 Νοεμβρίου 1898. Η τουρκική σημαία κατεβαίνει από τον ιστό που βρισκόταν για μια ολόκληρη ιστορική περίοδο, στο φρούριο Φιρκά των Χανίων. Την ίδια ημέρα ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης αναχωρεί από το λιμάνι της Σούδας.
Είναι η ημέρα που η Ιστορία θα γράψει πως η Κρήτη απελευθερώθηκε από την οθωμανική αυτοκρατορία. Δεν έμεινε όμως ελεύθερη ούτε ανεξάρτητη στην πραγματικότητα. Τον τουρκικό ζυγό αντικατέστησε, μέχρι και την ημέρα της ένωσης με την Ελλάδα, η στρατιωτική παρουσία των μεγάλων δυνάμεων. Αυτή που εμπόδισε, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, την άμεση ένωση και, στη συνέχεια, καθυστέρησε όσο μπορούσε την ένταξη της Κρήτης στο ελληνικό κράτος.
Η ιστορική πραγματικότητα είναι ότι οι τουρκικές δυνάμεις αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από το νησί, μετά από κατοχή 229 χρόνων, εξαιτίας της απαίτησης των μεγάλων δυνάμεων και κυρίως της Αγγλίας. Αυτό όμως δεν συνέβη στο όνομα του διεθνούς δικαίου και της ελευθερίας των Κρητών.
Η στάση των μεγάλων δυνάμεων, και κυρίως της Αγγλίας, ήταν κατεξοχήν φιλοτουρκική σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις της τελικής φάσης του Κρητικού Ζητήματος. Όμως μετά τις σφαγές της 25ης Αυγούστου 1898 οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αποφάσισαν να εκδιώξουν τους Τούρκους, καθώς δεν ανεχόταν άλλο τις σφαγές των Κρητικών η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, ακόμη και η πιο συντηρητική.
Στην απόφαση όμως της εκδίωξης έπαιξε καταλυτικό ρόλο το γεγονός ότι ανάμεσα στα θύματα του Ηρακλείου ήταν 18 Άγγλοι (Σκωτσέζοι για την ακρίβεια) στρατιωτικοί. Αυτό εξόργισε την αγγλική διοίκηση, που είχε ανεχτεί προηγουμένως τις προκλήσεις των Τούρκων. Κι έτσι τιμώρησε την οθωμανική αυτοκρατορία και με την εκδίωξη του στρατού της και με τον απαγχονισμό των πρωταιτίων των σφαγών. Μάλιστα όταν ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης έφευγε, στις φυλακές των Χανίων υπήρχαν ακόμη φυλακισμένοι από τους πρωταιτίους βασιβουζούκους, που οδηγήθηκαν στην κρεμάλα λίγο αργότερα.
Σαν σήμερα πριν 120 χρόνια οι Τούρκοι στρατιώτες έφευγαν, όμως η οθωμανική αυτοκρατορία δε σταμάτησε να έχει λόγο στα πράγματα της Κρήτης. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις όρισαν ότι ο σουλτάνος θα είχε την επικυριαρχία στο νησί. Και αυτό εκφραζόταν ακόμη και με τη σημαία της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας, με το κόκκινο αστέρι που υπήρχε σ' αυτήν.
Μετά την αναχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων δρομολογήθηκαν οι εξελίξεις για την αυτονομία στο νησί, πάντα με τον έλεγχο των μεγάλων δυνάμεων. Ο δευτερότοκος γιός του βασιλιά των Ελλήνων, Γεώργιος, έφτασε στη Σούδα στις 9 Δεκεμβρίου 1898 και ανέλαβε τη διοίκηση του νησιού στο όνομα των μεγάλων δυνάμεων.
Η πολυπόθητη ένωση ήλθε 15 χρόνια αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 1913.
candiadoc.gr
