Μαίρη Μπόση: Ένας κόσμος σε γεωπολιτική έκρηξη – με την Ελλάδα σιωπηλή παρατηρήτρια

Η Μαίρη Μπόση, Ομότιμη Καθηγήτρια Διεθνούς Ασφάλειας του Πανεπιστημίου Πειραιώς, μιλώντας στην εκπομπή «Καλημέρα Λασίθι» του Ηχώ 99,8, ανέλυσε διεξοδικά τη νέα γεωπολιτική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, με έμφαση στην κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας. Περιέγραψε ένα περιβάλλον κλιμακούμενης βίας, στρατηγικών μετατοπίσεων και επικίνδυνης πόλωσης, όπου οι αποφάσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ διαμορφώνουν το σκηνικό σε βάρος του παλαιστινιακού λαού, ενώ η διεθνής κοινότητα σιωπά ή αποδέχεται την κατάσταση.

Η Γάζα, σύμφωνα με την κ. Μπόση, βρίσκεται σήμερα υπό ένα διαρκές καθεστώς στρατιωτικής και πολιτικής ισοπέδωσης. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται στην Ουάσιγκτον και στο Τελ Αβίβ, με την πλήρη στήριξη ακραίων ισραηλινών δυνάμεων και των ΗΠΑ, οδηγούν στη συντριβή κάθε δυνατότητας ύπαρξης παλαιστινιακού κράτους. Οι τελευταίες ανακοινώσεις και πρωτοβουλίες του Προέδρου των ΗΠΑ, σε συνεργασία με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, εστιάζουν περισσότερο στην εξυπηρέτηση εσωτερικών ισραηλινών πολιτικών ισορροπιών και λιγότερο στη βιώσιμη ειρήνη. Όπως εξήγησε, ο Νετανιάχου «επανέγραψε» τον πολιτικό σχεδιασμό, φέρνοντάς τον πιο κοντά στις θέσεις της ισραηλινής ακροδεξιάς.

Κατά τη κ. Μπόση, η υιοθέτηση αυτής της «κάθετης» στρατηγικής σημαίνει ότι, ουσιαστικά, το Ισραήλ έχει πλέον πλήρη έλεγχο των εξελίξεων και των όρων υπό τους οποίους θα συζητείται το παλαιστινιακό. Οι Παλαιστίνιοι, πρόσθεσε, αντιμετωπίζονται όχι ως ισότιμοι συνομιλητές, αλλά ως «διακοσμητικό είδος». Η ίδια απορρίπτει τα αμερικανικά σχέδια, θεωρώντας ότι «δεν οδηγούν σε παλαιστινιακό κράτος, αλλά σε μια λουτρόπολη χωρίς κρατική υπόσταση», με θολές προβλέψεις και χωρίς καμία εγγύηση για την ασφάλεια ή τα δικαιώματα των Παλαιστινίων.

Παρά ταύτα, σημείωσε με ανησυχία, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δείχνουν υποκριτική ανοχή ή και θαυμασμό για τις εξελίξεις αυτές. Ακόμη και κράτη που έχουν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος, προβάλλουν ενστάσεις για το εάν η προώθηση της κρατικής της υπόστασης θα μπορούσε να θεωρηθεί «επιβράβευση της Χαμάς». Η κ. Μπόση απάντησε εμμέσως, λέγοντας ότι τέτοιου είδους ρητορική συντηρεί την ποινικοποίηση του παλαιστινιακού λαού και την ατιμωρησία του Ισραήλ.

Επισήμανε επίσης τον κίνδυνο νομιμοποίησης της «τρομοκρατίας των κρατών», αντιπαραβάλλοντας το παλαιστινιακό με το παράδειγμα της Συρίας, όπου ομάδες που συνδέονται με την Αλ Κάιντα ή το ISIS έχουν βρεθεί να ασκούν κυβερνητική εξουσία ή να αποτελούν αναγνωρισμένους στρατιωτικούς παίκτες. Αυτή η παραδοχή –ότι οι κανόνες αλλάζουν ανάλογα με τα συμφέροντα των ισχυρών– απογυμνώνει, κατά την ίδια, τον διεθνή διάλογο από αξίες και αρχές.

Μετατοπιζόμενη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η κ. Μπόση υποστηρίζει πως «για πρώτη φορά στα χρονικά της» προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει «τον εχθρό, που στην προκειμένη περίπτωση είναι ο Ρώσος», με την υπόθεση «drones που εκτοξεύονται» και δεν έχει αποσαφηνιστεί αν πρόκειται για προβοκάτσια. Επισημαίνει ότι «κάποια από τα αναχαιτισμένα drones φάνηκε να προέρχονταν από το έδαφος της Ουκρανίας» και «ήταν και από πλεξιγκλάς», κάτι που κατά την ίδια «αγγίζει τη γελοιότητα». Παρά ταύτα, «οι Ευρωπαίοι δείχνουν κάθετη άποψη να στηρίξουν την Ουκρανία σε βάρος των πολιτών και των κρατών τους», «αναβαθμίζοντας υπέρμετρα την οπλική βιομηχανία, παρέχοντας και αγοράζοντας όπλα σε βάρος της οικονομίας τους». Διαπιστώνει «διγλωσσία»: ενώ «οι επικεφαλής» προωθούν «ρωσοφοβία», οι κοινωνίες «στρέφονται προς ακραία πολιτικά κόμματα και συντηρητικοποίηση στην ακροδεξιά». Θέτει το ερώτημα ποιο είναι το διακύβευμα για τους ηγέτες —«η επιβίωση στην εξουσία;»— και σημειώνει πως «πολλοί είναι διορισμένοι, όχι εκλεγμένοι», κάτι που αλλοιώνει τη «φωνή της Ευρώπης». Την ίδια ώρα, «ο κίνδυνος αναβαθμίζεται» με συζητήσεις περί «ρωσικής επίθεσης στο σύνολο της Ευρώπης», κάτι που «η Ρωσία έχει αρνηθεί κατ’ επανάληψη, έχοντας συγκεκριμένα συμφέροντα».

Για τη σημερινή κατάσταση στη Γάζα, τόνισε ότι δεν πρόκειται για σύγκρουση ίσων πλευρών. Οι συνεχιζόμενοι ισραηλινοί βομβαρδισμοί, οι επιθέσεις κατά αμάχων, οι καταστροφές σε νοσοκομεία και σχολεία, αλλά και ο αποκλεισμός εκατοντάδων χιλιάδων αμάχων, συνθέτουν μια εικόνα που «πλησιάζει σε γενοκτονία». Η διεθνής κοινότητα, είπε, παρακολουθεί αμήχανα ή συμμετέχει εμμέσως μέσω της ανοχής ή της στρατιωτικής υποστήριξης.

Η κ. Μαίρη Μπόση δεν έκρυψε την απογοήτευσή της για τη στάση της ΕΕ και της Ελλάδας. Παρά την πρόσφατη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με Ευρωπαίους ηγέτες, σημείωσε πως η Αθήνα έχει μικρό διεθνές αποτύπωμα και σπανίως ασκεί ενεργή διπλωματία σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή γεωπολιτικής ηθικής. Το ίδιο, κατά την ίδια, ισχύει και για το παλαιστινιακό.

Κλείνοντας, τόνισε ότι αν δεν υπάρξει πίεση από τα κάτω, «ο παλαιστινιακός λαός θα αφανιστεί σιωπηλά, και μαζί του η τελευταία ικμάδα διεθνούς δικαίου».

Ακούστε την συνέντευξη, εδώ: