7,8 και 7,5 ρίχτερ προκάλεσαν χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, ισοπέδωσαν ολόκληρες περιοχές και βύθισαν στο πένθος και την αγωνία χιλιάδες ανθρώπους
Χάος, τρόμος, θάνατος, καταστροφή, σοκ και παγκόσμιο κύμα αλληλεγγύης συνθέτουν ένα σκηνικό ανείπωτου εφιάλτη που ξεκίνησε να στήνεται χθες τα ξημερώματα, όταν στις 03:17 ώρα Ελλάδας ο Εγκέλαδος χτύπησε με 7,8 ρίχτερ τη νοτιοανατολική Τουρκία και τη Συρία, για να ακολουθήσει λίγες ώρες αργότερα ένας ακόμα ισχυρός σεισμός 7,5 ρίχτερ, που γκρέμισε ό,τι είχε μείνει όρθιο.
Από τον πρώτο ισχυρό σεισμό, που είχε επίκεντρο περίπου 60 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Συρία και σημειώθηκε σε εστιακό βάθος περίπου 17,9 χιλιομέτρων, καθώς και τον δεύτερο που ακολούθησε στις 12:24 ώρα Ελλάδας, σωριάστηκαν επί γης σύμφωνα με τις τουρκικές Αρχές 3.471 κτήρια σε επτά επαρχίες της χώρας, ενώ αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις πληγείσες περιοχές της Συρίας.
Ο απολογισμός των δύο από τους ισχυρότερους εδώ και έναν αιώνα σεισμούς, που χτύπησαν την περιοχή, ώρα την ώρα γινόταν όλο και πιο βαρύς, με την τουρκική πλευρά να ανακοινώνει 1.651 νεκρούς και πάνω από 11.000 τραυματίες και τη συριακή πάνω από 1.000 νεκρούς και πάνω από 1.000 τραυματίες. Ωστόσο οι αριθμοί αυτοί εκφράζονταν φόβοι ότι απέχουν πολύ από την πραγματικότητα, με δεδομένο το ότι πολλά πολυώροφα κτήρια κατέρρευσαν εγκλωβίζοντας εκατοντάδες ανθρώπους.
Οι εικόνες καταστροφής και απόλυτου χάους που επικρατούν στην Τουρκία και τη Συρία προκάλεσαν παγκόσμιο σοκ και ταχύτατη ανταπόκριση στο αίτημα για βοήθεια από πολλές χώρες. Από τις πρώτες που ανταποκρίθηκαν ήταν η Ελλάδα, που απέστειλε στις πληγείσες περιοχές 21 πυροσβέστες της ΕΜΑΚ. Μαζί τους είναι και ένας αξιωματικός-μηχανικός του Πυροσβεστικού Σώματος με εξειδίκευση στην υποστύλωση σε ερείπια κτηρίων που έχουν καταρρεύσει, πέντε γιατροί και διασώστες από το ΕΚΑΒ καθώς και ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμης Λέκκας. Οι Έλληνες θα δώσουν, μαζί με συναδέλφους τους από την Τουρκία, τη Συρία και πολλές άλλες χώρες που προχώρησαν σε παρόμοιες κινήσεις, τη μάχη για τον εντοπισμό εγκλωβισμένων, με τους ισχυρούς μετασεισμούς να είναι συνεχείς δημιουργώντας φόβους για νέες καταρρεύσεις.
Ο καταστροφικός σεισμός είχε ως αποτέλεσμα να καταρρεύσουν πολυκατοικίες σε πόλεις όπως τα Άδανα, η Γκαζιάντεπ, η Σανλιούρφα και η Ντιγιάρμπακιρ, καθώς και δημόσια νοσοκομεία. Οι εικόνες που μετέφεραν χθες διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία είναι συγκλονιστικές, με τις εναγώνιες προσπάθειες των διασωστών, από τη μια, και την τραγωδία των επιζώντων, από την άλλη, που προσπαθούσαν να απομακρύνουν συντρίμμια ακόμα και με γυμνά χέρια και κουβάδες για να βοηθήσουν εγκλωβισμένους. Την κατάσταση κάνουν ακόμα δυσκολότερη οι συνεχείς μετασεισμοί, αλλά και το κύμα κακοκαιρίας που πλήττει την ορεινή πληγείσα περιοχή, παραλύοντας τα κυριότερα αεροδρόμια στην Ντιγιάρμπακιρ και στη Μαλάτια, όπου συνεχίζονται οι σφοδρές χιονοπτώσεις, με πολλούς από τους διασωθέντες να μη φορούν παρά μόνο τις πιτζάμες τους μέσα στο κρύο.
Άμεση η συμπαράσταση της Ελλάδας
Η ελληνική πλευρά έσπευσε άμεσα να δηλώσει τη στήριξή της στους πληγέντες, με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να στέλνει μήνυμα συμπαράστασης στον τουρκικό λαό και να ανακοινώνει την αποστολή βοήθειας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χθες το απόγευμα είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο, μεταφέροντας στον Ερντογάν τη συμπαράσταση και τα συλλυπητήρια της κυβέρνησης και του ελληνικού λαού για την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε την ετοιμότητα της Ελλάδας να συνδράμει άμεσα την Τουρκία με κάθε τρόπο - και πέραν της ομάδας που αναχώρησε χθες για την περιοχή - στην αντιμετώπιση των συνεπειών του καταστροφικού σεισμού. Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για τη συμπαράσταση και την άμεση βοήθεια.
Επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο είχε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε και ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, ενώ τα συλλυπητήριά του στον Τούρκο ομόλογό του απηύθυνε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος. Νωρίτερα, η ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα είχε στείλει μήνυμα συμπαράστασης στον τουρκικό λαό. Απαντώντας, η τουρκική Πρεσβεία στην Αθήνα ευχαρίστησε την Ελλάδα για την άμεση ανταπόκριση και τα μηνύματα συμπαράστασης.
Τι λένε οι επιστήμονες
Οι δύο ισχυρές δονήσεις στην Τουρκία και τη Συρία, οι οποίες καταγράφηκαν στους σεισμογράφους μέχρι της Δανίας και της Γροιλανδίας, ενδέχεται να αποδειχτούν από τις καταστροφικότερες των τελευταίων δέκα ετών, όπως προειδοποιούν οι σεισμολόγοι, καθώς προέρχονται από ένα ρήγμα μήκους άνω των 100 χιλιομέτρων μεταξύ των πλακών της Ανατολίας και της Αραβίας. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε περίπου 26 χιλιόμετρα ανατολικά της τουρκικής πόλης Νουρνταγί, σε βάθος 18 χιλιομέτρων, στο ρήγμα της Ανατολικής Ανατολίας. Καθ’ όλον τον 20ό αιώνα, η σεισμική δραστηριότητα στο ρήγμα αυτό ήταν μικρή.
«Αν παρακολουθούσαμε μόνο τους (μεγάλους) σεισμούς που καταγράφονται από τους σεισμογράφους, θα παρατηρούσαμε, λίγο-πολύ, το τίποτα», είπε ο Ρότζερ Μάσον, επίτιμος επιστημονικός συνεργάτης στο Βρετανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Από το 1970 στην περιοχή αυτή έχουν καταγραφεί μόνο τρεις σεισμοί με μέγεθος μεγαλύτερο των 6 ρίχτερ, σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Όμως το 1822 ένας σεισμός που υπολογίζεται στα 7 ρίχτερ σκότωσε 20.000 ανθρώπους.
Πόσο ισχυρός ήταν αυτός ο σεισμός;
Κατά μέσο όρο, κάθε χρόνο σημειώνονται παγκοσμίως λιγότεροι από 20 σεισμοί με μέγεθος άνω των 7 βαθμών, κάτι που καθιστά τις χθεσινές δονήσεις από τις μεγαλύτερες. Σε σύγκριση με τον σεισμό των 6,2 βαθμών που έπληξε την κεντρική Ιταλία το 2016, σκοτώνοντας περίπου 300 ανθρώπους, ο σεισμός της Τουρκίας απελευθέρωσε 250 φορές περισσότερη ενέργεια, σύμφωνα με την Τζοάνα Φορ Γουόκερ, την επικεφαλής του Ινστιτούτου Μείωσης Κινδύνων και Καταστροφών στο University College του Λονδίνου.
Από τους σεισμούς με πολλά θύματα που σημειώθηκαν μεταξύ 2013 και 2022, μόνο δύο είχαν το ίδιο μέγεθος με τον χθεσινό.
Γιατί ήταν τόσο σοβαρός;
Το ρήγμα Ανατολικής Ανατολίας είναι ένα ρήγμα οριζόντιας μετατόπισης. Αυτό σημαίνει ότι οι πλάκες πιέζονται η μία πάνω στην άλλη κατά μήκος μιας κατακόρυφης γραμμής, συσσωρεύοντας πίεση μέχρι που η μία από αυτές ολισθαίνει με μια οριζόντια κίνηση και απελευθερώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας που προκαλεί τον σεισμό. Ένα τέτοιο γνωστό ρήγμα είναι αυτό του Αγίου Ανδρέα, στην Καλιφόρνια, όπου οι επιστήμονες λένε ότι θα μπορούσε να έχει ήδη συμβεί ένας καταστροφικός σεισμός.
Ο σεισμός προήλθε από σχετικά μικρό εστιακό βάθος, για αυτό και η δόνηση στην επιφάνεια «ήταν εντονότερη απ’ ό,τι αν προερχόταν από μεγαλύτερο βάθος», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ρόδερι, γεωεπιστήμονας στο Open University της Βρετανίας.
Τι είδους μετασεισμοί αναμένονται;
Έντεκα λεπτά μετά την πρώτη δόνηση, ακολούθησε ένας μετασεισμός μεγέθους 6,7 βαθμών. Ώρες αργότερα σημειώθηκε μια δόνηση 7,5 βαθμών και ακολούθησε χθες το απόγευμα ένας μετασεισμός 6 βαθμών. «Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι η δραστηριότητα επεκτείνεται στα γειτονικά ρήγματα. Αναμένουμε ότι η σεισμική δραστηριότητα θα συνεχιστεί για ένα διάστημα», είπε ο Μάσον. Μετά τον σεισμό του 1822, οι μετασεισμοί συνεχίστηκαν μέχρι και το επόμενο έτος.
Ποιος θα είναι ο τελικός απολογισμός;
Σεισμοί παρόμοιου μεγέθους σε κατοικημένες περιοχές έχουν στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους. Ένας σεισμός 7,8 βαθμών στο Νεπάλ, το 2015, σκότωσε σχεδόν 9.000 ανθρώπους. «Δε θα είναι καλός (ο απολογισμός)», είπε ο Μάσον. «Τα θύματα θα είναι χιλιάδες, ενδεχομένως και δεκάδες χιλιάδες», πρόσθεσε. Ο ψυχρός, χειμωνιάτικος καιρός, σημείωσε, σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν παγιδευτεί στα συντρίμμια έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιβιώσουν.
neakriti.gr
