Εισηγείται ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα»
Την επιστροφή δανείων συνολικού ύψους 108.265.352 € που δόθηκαν, από ελληνικές κυβερνήσεις σε δύο δόσεις σε συνεταιριστικές οργανώσεις, με ετήσιες έντοκες δόσεις οι οποίες μπορούν να φθάσουν κατ΄ ανώτατο όριο μέχρι τις 20, εισηγείται ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου με τίτλο «Ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα», το οποίο εισάγεται σήμερα στις 15.00 για συζήτηση στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για το άρθρο 19, του εν λόγω νομοσχεδίου που αφορά αφορά ανάκτηση ενισχύσεων που είχαν δοθεί υπό μορφή δανείων σε συνεταιρισμούς, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις, προκειμένου οι τότε κυβερνήσεις να ασκήσουν κοινωνική πολιτική για την αγορά σιτηρών κυρίως και πλέον καλούνται οι συνεταιρισμοί να πληρώσουν την νύφη.
Από την κυβέρνηση Κώστα Μητσοτάκη το πρώτο δάνειο
Η πρώτη περίπτωση ήταν το 1992 όταν από την κυβέρνηση Κώστα Μητσοτάκη δόθηκαν δάνεια σε συνεταιρισμούς για να καλύψουν καλλιεργητές σιτηρών που είχαν πληγεί λόγω Τσέρνομπιλ και για την αναδιοργάνωση της γαλακτοκομικής συνεταιριστικής επιχείρησης «ΑΓΝΟ». Ενώ στην συνέχεια επί ΠΑΣΟΚ το 1994 τα εν λόγω δάνεια επαναρυθμίστηκαν.
Όμως λόγω προσφυγής του ΣΕΒΓΑΠ στην Ε.Ε. τα εν λόγω δάνεια κηρύχθηκαν άκυρα ως κρατικές ενισχύσεις που νοθεύουν τον ανταγωνισμό και ζητείται η ανάκτησή τους.
Σχετικά στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως σύμφωνα με την απόφαση 2002/458/ΕΚ της 1ης Μαρτίου 2002 (ΕΕ L 159, 17.06.2002), οι ενισχύσεις που δόθηκαν κατά τα έτη 1992 και 1994, με σκοπό τη ρύθμιση χρεών γεωργικών συνεταιρισμών, συμπεριλαμβανομένων των ενισχύσεων για την αναδιοργάνωση της γαλακτοκομικής συνεταιριστικής επιχείρησης «ΑΓΝΟ», κηρύχθηκαν ασύμβατες με την κοινή αγορά.
Ειδικότερα, στην παρ. 2 του άρθρου 1 της ανωτέρω απόφασης προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι αποτελούν κρατικές ενισχύσεις και δεν συμβιβάζονται με την κοινή αγορά:
α) το άρθρο 32 παράγραφος 2 του ν. 2008/1992 και β) το άρθρο 5 του ν. 2237/1994. Σύμφωνα με το άρθρο 32 του ν. 2008/1992 (Α΄ 16) το Ελληνικό Δημόσιο ρύθμισε κεφάλαιο που όφειλαν 60 αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις (πρωτοβάθμιες, δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες συνεταιριστικές οργανώσεις, κοινοπραξίες και εταιρείες), στο εξής ΑΣΟ, προς την πρώην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος (ΑΤΕ), συνολικού ποσού 63.889.400 €, ενώ κατ’ εφαρμογή του άρθρου 5 του ν. 2237/1994 (Α΄ 149), στο οποίο προβλεπόταν η δυνατότητα της ΑΤΕ να ρυθμίζει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΑΣΟ με την προϋπόθεση οι συνεταιρισμοί αυτοί να εξοφλούσαν το ρυθμιζόμενο οφειλόμενο κεφάλαιο σε 10 ή 15 ετήσιες δόσεις, το Ελληνικό Δημόσιο ρύθμισε υφιστάμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές 36 ΑΣΟ προς την πρώην Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας, δηλαδή επιδοτούσε το επιτόκιο των οφειλών αυτών με την ως άνω προϋπόθεση. Στις 29 Απριλίου 2004 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή της Ελληνικής Δημοκρατίας εναντίον της εν λόγω απόφασης της Ε.Ε.
Το συνολικό ποσό προς ανάκτηση ανέρχεται σε 95.000.000 € και οι υπόχρεοι προς επιστροφή των ενισχύσεων ΑΣΟ ανέρχονται σε εβδομήντα οκτώ (78).
Είναι προφανές ότι αν γινόταν εφάπαξ ανάκτηση του ποσού των 95 εκ. ευρώ , πολλές ΑΣΟ θα οδηγούνταν σε εκκαθάριση με συνέπειες εξαιρετικά δυσμενείς για τον πρωτογενή τομέα και την ελληνική οικονομία γενικότερα.
Από την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή δεύτερο δάνειο
Η δεύτερη περίπτωση αφορά δάνεια σε Συνεταιρισμούς το 2008 από την κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, επί υπουργίας στο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του Αλέξανδρου Κοντού, προκριμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση στην αγορά των σιτηρών που είχε δημιουργηθεί λόγω υπερπαραγωγής και χαμηλών τιμών.
Και σε αυτή την περίπτωση υπήρξε καταγγελία, από ιδιωτικές ελληνικές επιχειρήσεις, προς την Ε.Ε., η οποία πάλι έκρινε τα εν λόγω δάνεια άκυρα ως κρατικές ενισχύσεις που νοθεύουν τον ανταγωνισμό και ζητείται η ανάκτησή τους.
Σχετικά στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως το Ελληνικό Δημόσιο με σειρά υπουργικών αποφάσεων [όπως οι υπ’ αρ. 56700/Β.3033/08.12.2008 (Β΄ 2540) και 2/88675/0025/09.12.2008 (Β΄ 2507) αποφάσεις του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών αντίστοιχα], ενέκρινε την επιδότηση επιτοκίου για τα δάνεια τα οποία είχαν χορηγηθεί ή επρόκειτο να χορηγηθούν το έτος 2008 από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας προς τις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) και τους πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς, προκειμένου να διατεθούν προς τους παραγωγούς, για αγορασθείσες και παραληφθείσες ποσότητες δημητριακών του 2008 και παρείχε εγγύηση σε ποσοστό 100% στα δάνεια τα οποία χορηγήθηκαν από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας προς τις ΕΑΣ και τους πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς, προκειμένου να διατεθούν προς τους παραγωγούς για ποσότητες δημητριακών, οι οποίες αγοράσθηκαν αντίστοιχα ή παρελήφθησαν κατά το 2008.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την υπ’ αρ. 2012/320/ΕΕ απόφασή της και το Γενικό Δικαστήριο με την απόφασή του της 9ης Απριλίου 2014 αποφάνθηκαν ότι οι ανωτέρω χορηγηθείσες ενισχύσεις που συνίσταντο στην επιδότηση επιτοκίου και στην καλύπτουσα το συνολικό ποσό δανείου εγγύηση αποτελούσαν κρατική ενίσχυση που δεν ήταν συμβατή με την εσωτερική αγορά και η Ελλάδα όφειλε να τις ανακτήσει από τους δικαιούχους.
Εκτιμάται ότι το ποσό των τόκων που πρέπει να ανακτηθούν ανέρχεται σε 7.727.993 € για τους 49 ΑΣΟ, ενώ το ποσό των εγγυήσεων ανέρχεται σε 3.686.255,94 €. Το συνολικό ποσό που πρέπει να ανακτηθεί ανέρχεται σε 13.265.352 €.
Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό ενωσιακό και εθνικό πλαίσιο οι ανακτήσεις πρέπει να είναι άμεσες και εφάπαξ. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων πρότεινε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Επιστολή της 31.05.2019 με αριθμ. πρωτ. 523/126708) μια μεθοδολογία ανάκτησης η οποία συμπεριλάμβανε την ανάκτηση των τόκων που δεν καταβλήθηκαν κατά την περίοδο από 1ης.1.2009 μέχρι 26.10.2010, καθώς επίσης και την καταβολή εγγύησης ύψους 2%, καθώς με την υπ’ αρ. 2/21304/0025/26.10.2010 υπουργική απόφαση (Β΄1695) καταργήθηκαν οι ανωτέρω ρυθμίσεις περί επιδότησης επιτοκίου και ορίσθηκαν η υποχρέωση των ΑΣΟ που έλαβαν δάνεια να τα αποπληρώνουν με τα ισχύοντα επιτόκια της αγοράς και επιπλέον η υποχρέωση καταβολή εκ μέρους των ΑΣΟ μηνιαίας εγγύησης ποσοστού 2% επί του ποσού του δανείου που έλαβαν.
Η ρύθμιση
Κατόπιν των ανωτέρω, είναι απαραίτητη η εισαγωγή ειδικής ρύθμισης, προκειμένου να καθορισθούν οι λεπτομέρειες της διαδικασίας εκτέλεσης των ανωτέρω αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως συμφωνήθηκαν με αυτή στο πλαίσιο της αρχής της καλής συνεργασίας.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 1 δίνεται η δυνατότητα αποπληρωμής των οφειλομένων ποσών σε ετήσιες έντοκες δόσεις οι οποίες μπορούν να φθάσουν κατ΄ ανώτατο όριο μέχρι τις 20 και ορίζεται ότι ο αριθμός των δόσεων καθορίζεται σύμφωνα με τη χρηματοδοτική ικανότητα κάθε ΑΣΟ.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 2 εξουσιοδοτούνται οι αρμόδιοι Υπουργοί να ρυθμίσουν με κοινή απόφασή τους κάθε λεπτομέρεια σχετική με τις ανακτήσεις της παρ. 1 και ιδίως τους υπόχρεους προς ανάκτηση ΑΣΟ, τον αριθμό και το ποσό των ετήσιων δόσεων για κάθε αγροτικό συνεταιρισμό, καθώς και το ύψος του επιτοκίου των δόσεων.
Με την προτεινόμενη παρ. 3 ορίζεται η αρμόδια για τις διαδικασίες ανάκτησης υπηρεσία του ΥΠΑΑΤ.
Με την προτεινόμενη διάταξη της παρ. 4 ορίζεται ρητά ότι σε περίπτωση μη έγκαιρης καταβολής έστω και μίας δόσης από τους υπόχρεους προς ανάκτηση, η σχετική απαίτηση καθίσταται άμεσα ληξιπρόθεσμη και απαιτητή.
Συνοδευτικά αρχεία
agro24.gr
