Ο ναύαρχος ε.α. Στέλιος Φενέκος μιλά στον Ηχώ 99,8 για τον στρατό, την εξωτερική πολιτική, το μεταναστευτικό και τη δημοκρατία
Σε μια εκτενή και απολύτως εφ’ όλης της ύλης παρέμβαση, ο ναύαρχος ε.α. Στέλιος Φενέκος μίλησε στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8, «Καλημέρα Λασίθι», θέτοντας στο μικροσκόπιο μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα: την υποστελέχωση των Ενόπλων Δυνάμεων, την απαξίωση του Πολεμικού Ναυτικού, τις παθογένειες της εξωτερικής πολιτικής, την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού και την αυξανόμενη θεσμική αδυναμία του πολιτικού συστήματος.
«Εθνική Άμυνα δύο ταχυτήτων – πολιτικά κόστη πάνω από τη στρατηγική»
Ο πρώην ναύαρχος επεσήμανε αρχικά τη σοβαρή υποστελέχωση του ελληνικού στρατεύματος. Μόλις λίγο παραπάνω από τους μισούς που υποχρεούνται παρουσιάζονται για θητεία, γεγονός που – όπως είπε – έχει προκαλέσει κρίση στελέχωσης, ιδιαίτερα στον στρατό ξηράς. Αντί, όμως, να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα θεσμικά, η πολιτεία επιλέγει τον δρόμο του εντυπωσιασμού, μεταφέροντας όλους τους στρατεύσιμους αποκλειστικά στον στρατό ξηράς.
«Είναι κοινωνικά άδικο», τόνισε, «διότι δημιουργούνται πολίτες δύο ταχυτήτων – όσοι έχουν τα μέσα αποφεύγουν τη θητεία και οι υπόλοιποι υπηρετούν». Εξίσου ανησυχητικό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι το Πολεμικό Ναυτικό – ένας κλάδος με ισχυρή ιστορική σημασία για την Ελλάδα – απαξιώνεται, ενώ η στελέχωση μονάδων της Αεροπορίας και του Ναυτικού καλύπτεται από στρατιώτες του Στρατού Ξηράς, χωρίς εξειδίκευση ή σχετική εκπαίδευση.
«Αποστρατιωτικοποιούμε το μυαλό του πολίτη, όχι μόνο τις δομές»
Ο κ. Φενέκος προτείνει τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου για επαγγελματικό στράτευμα, πενταετούς ή μόνιμης διάρκειας, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Υπενθύμισε ότι κράτη όπως το Ισραήλ ή η Φινλανδία αντιλαμβάνονται την άμυνα ως συλλογική ευθύνη. Στην Ελλάδα, όμως, το ζήτημα της υποχρεωτικής θητείας «διαχειρίζεται με σκοπό την αποφυγή πολιτικού κόστους, και όχι με γνώμονα το εθνικό συμφέρον».
Αναρωτήθηκε με νόημα αν οι επιχειρησιακές μονάδες που πλέον αντικαθιστούν τα παραδοσιακά Κέντρα Εκπαίδευσης είναι ικανές να προσφέρουν πραγματική στρατιωτική εκπαίδευση ή αν μετατρέπονται απλώς σε «σκοπιές».
«Ανυπαρξία εξωτερικής πολιτικής – Αντί για στρατηγική, έχουμε επικοινωνία»
Εστιάζοντας στη γεωπολιτική, ο Στέλιος Φενέκος άσκησε έντονη κριτική στην εξωτερική πολιτική της χώρας. «Δεν υπάρχει εξωτερική πολιτική, υπάρχει επικοινωνιακή πολιτική», τόνισε με έμφαση, αναφερόμενος σε σημαντικές αστοχίες, όπως η αδράνεια απέναντι στο τουρκολιβυκό μνημόνιο ή η αποδυνάμωση της ναυτικής παρουσίας της Ελλάδας στη Μεσόγειο.
«Ξεφτιλιστήκαμε διεθνώς», σημείωσε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην επιχείρηση "ΑΣΠΙΔΑ" στη Λιβύη, όπου τα πλοία των κρατών που συμμετείχαν, μεταξύ τους και η Ελλάδα, απουσίαζαν κατά τη διάρκεια κρίσιμων γεγονότων, παρά το ότι η διοίκηση της αποστολής ανήκε στο ελληνικό στρατηγείο της Λάρισας.
Η ελληνική στρατηγική, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι απολύτως υποχωρητική. Παραδείγματα αποτελούν η δημιουργία θαλάσσιων πάρκων εντός των 6 ναυτικών μιλίων (αντί των 12), η αφαίρεση περιοχών λόγω τουρκικών αμφισβητήσεων και η σιωπηρή αποδοχή της τουρκικής θεωρίας της «Γαλάζιας Πατρίδας».
«Η διπλωματία δεν είναι διαπραγμάτευση – πρέπει να ασκείται πίεση»
Ο ναύαρχος αποσαφήνισε τη διαφορά ανάμεσα στην εξωτερική πολιτική, τη διπλωματία και τη διαπραγμάτευση: «Η εξωτερική πολιτική αφορά τη συνολική ισχύ, η διπλωματία είναι το εργαλείο διαλόγου και η διαπραγμάτευση απαιτεί τεχνική, αρχές και ανταποδοτικότητα». Σήμερα, όπως ανέφερε, υπάρχει πλήρης σύγχυση μεταξύ αυτών των εννοιών, γεγονός που οδηγεί σε αναποτελεσματικές κινήσεις.
Το μεταναστευτικό: θεσμική ολιγωρία και απουσία ευρωπαϊκής ευθύνης
Ο Στέλιος Φενέκος έδωσε ιδιαίτερη έμφαση και στο μεταναστευτικό, χαρακτηρίζοντάς το ως «θέμα πολυπαραγοντικό, που απαιτεί συνδυασμό νομικών, θεσμικών και διεθνών εργαλείων». Τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού και της ακτοφυλακής και πρότεινε τη χρήση της συνορεύουσας ζώνης ως νόμιμου μηχανισμού αποτροπής, χωρίς να παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο.
Παράλληλα, υπεραμύνθηκε της ανάγκης για αναλογική κατανομή των μεταναστών στην Ε.Ε. και καυτηρίασε τις ανταλλαγές προσφύγων με πολιτικά ανταλλάγματα, όπως η υπόσχεση αποτροπής εξοπλιστικών πωλήσεων στην Τουρκία.
Δημοκρατία χωρίς ουσία – Θεσμική κρίση και άνοδος της ακροδεξιάς
Σε ιδιαίτερα αιχμηρό τόνο, ο κ. Φενέκος αναφέρθηκε στην αποδυνάμωση των θεσμών και τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Κατήγγειλε τη φίμωση των επιστημόνων και τη φιλτραρισμένη πληροφόρηση που λαμβάνει ο πρωθυπουργός, καθώς και την ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής.
Η άνοδος της ακροδεξιάς, σημείωσε, είναι αποτέλεσμα αυτών των κενών. «Όταν δεν υπάρχει θεσμική σοβαρότητα, ο κόσμος στρέφεται σε ακραίες φωνές», προειδοποίησε.
Κύπρος, Παλαιστίνη και η απώλεια εθνικής φωνής
Ο κ. Φενέκος αναφέρθηκε με ιδιαίτερη ένταση στο Κυπριακό και την παθητικότητα της Ελλάδας: «Η Τουρκία προβάλλει το αφήγημά της παντού. Εμείς δεν επικαλούμαστε καν τις αποφάσεις του ΟΗΕ».
Στρατηγική, όχι φόβος
Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο Στέλιος Φενέκος έστειλε σαφές μήνυμα: «Δεν γίνεται να συνεχίσουμε σε καθεστώς υποχωρητικότητας. Χρειαζόμαστε εθνική στρατηγική, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο, τη θεσμικότητα και την εθνική αξιοπρέπεια. Όχι μικροπολιτική, όχι φόβο, αλλά σοβαρότητα, γνώση και πατριωτισμό στην πράξη».
