Το Σώμα θα γνωμοδοτήσει επί της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Μελέτης του προγράμματος υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης
Στο “μικροσκόπιο” του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης θα μπει σήμερα το προωθούμενο πρόγραμμα έρευνας-αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης. Κοιτασμάτων, σημειωτέον, όπως ανακοίνωσε χθες η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων με έναυσμα την ολοκλήρωση των σεισμικών ερευνών, που προσομοιάζουν και έχουν κοινά χαρακτηριστικά με τα κοιτάσματα- “μαμούθ” ΖΟΡ και Λεβιάθαν που έχουν εντοπιστεί στη ΝΑ Μεσόγειο!
Το Περιφερειακό Συμβούλιο, στην προγραμματισμένη (εκτός κι αν μεσολαβήσει βεβαίως κάποιο απρόοπτο της τελευταίας στιγμής) για τις 2 το μεσημέρι συνεδρίασή του, θα κληθεί να αποφανθεί επί της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του προγράμματος για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη θαλάσσια περιοχή “Νότια Κρήτη”, έκτασης 33.933 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Περιοχή την οποία η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και το υπουργείο Ενέργειας-Περιβάλλοντος ετοιμάζονται να προωθήσουν επίσης προς έρευνες και μελλοντική εξόρυξη υδρογονανθράκων, σε ένα πρόγραμμα εφάμιλλο με αυτό των δύο θαλάσσιων οικοπέδων νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης που έχει πάρει μέσω συμβάσεων η κοινοπραξία Exxonmobil-Total-ΕΛ.ΠΕ.
Περιβαλλοντικές προκλήσεις
Όπως αναγνωρίζει η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η υλοποίηση του προγράμματος συνδέεται με σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις οι οποίες δύναται με κατάλληλα μέτρα να αντιμετωπιστούν.
Οι μεγαλύτερες περιβαλλοντικές προκλήσεις που αναδύονται από την υλοποίηση του προγράμματος σχετίζονται με:
Τον υποθαλάσσιο θόρυβο, ο οποίος ενδέχεται να επηρεάσει κυρίως τα κητώδη είδη και είναι δυσκολότερα διαχειρίσιμος από τον θόρυβο από ένα αντίστοιχο χερσαίο πρόγραμμα.
Τη μεταφορά, σύμφωνα με το eakriti.gr, την ασφαλή αποθήκευση και διάθεση ουσιών που θα χρησιμοποιηθούν για την υλοποίηση του προγράμματος, λαμβανομένων υπόψη των χαρακτηριστικών της περιοχής του έργου, π.χ. μεγάλα θαλάσσια βάθη.
Τη διαχείριση των παραγόμενων υγρών και στερεών αποβλήτων.
Τον περιορισμό των εκπομπών αέριων ρύπων.
Την αποφυγή της ατυχηματικής ρύπανσης.
Τα στάδια που εξετάζονται στη ΣΜΠΕ που τίθεται προς γνωμοδότηση στο σημερινό Περιφερειακό Συμβούλιο είναι τρία:
α) Έρευνα: Ερευνώνται οι ελπιδοφόρες περιοχές, αρχικά με γεωφυσικές διασκοπήσεις του πυθμένα, κυρίως σεισμικές, προκειμένου να εντοπιστούν στόχοι, δηλαδή κατάλληλες τεκτονικές ή/και στρωματογραφικές δομές στο υπέδαφος, που μπορεί να έχουν λειτουργήσει ως παγίδες υγρών και αερίων υδρογονανθράκων. Στους στόχους ορύσσεται μία ή περισσότερες ερευνητικές γεωτρήσεις.
β) Ανάπτυξη και παραγωγή: Διεξάγεται η εξόρυξη υδρογονανθράκων με αξιοποίηση των γεωτρήσεων του προηγούμενου σταδίου ή την όρυξη νέων, καθώς και η κατεργασία, η αποθήκευση και η μεταφορά αυτών και των παραπροϊόντων τους σε εγκαταστάσεις φόρτωσης για περαιτέρω διάθεση. Στο στάδιο αυτό περιλαμβάνεται η υλοποίηση όλης της απαραίτητης υποδομής, όπως εγκαταστάσεις κατεργασίας, προσωρινής αποθήκευσης και φόρτωσης, δίκτυο αγωγών μεταφοράς κ.ά. Η κατεργασία των εξορυσσόμενων υδρογονανθράκων προκειμένου να καταστούν εμπορεύσιμοι δεν περιλαμβάνει τη διύλιση.
γ) Αποξήλωση-αποσυναρμολόγηση εγκαταστάσεων και αποκατάσταση περιοχής: Μετά την ολοκλήρωση της εκμετάλλευσης ενός πεδίου υδρογονανθράκων ακολουθεί το στάδιο της σφράγισης των σωληνώσεων όλων των ερευνητικών και παραγωγικών γεωτρήσεων, της αποσυναρμολόγησης και της απομάκρυνσης όλων των επιφανειακών εγκαταστάσεων και των υποδομών παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς, και η αποκατάσταση της περιοχής.
Θετική η Περιφέρεια αλλά με αστερίσκους
Θυμίζουμε ότι την αντίστοιχη ΣΜΠΕ για το πρώτο πρόγραμμα αξιοποίησης υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά του νησιού το Περιφερειακό Συμβούλιο την είχε εγκρίνει με ορισμένες παρατηρήσεις. Κάτι ανάλογο, όπως προμηνύεται, αναμένεται να γίνει και σήμερα με τη νέα αυτή Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τα νότια της Κρήτης. Το Συμβούλιο αναμένεται δηλαδή να γνωμοδοτήσει θετικά, βάζοντας όμως όρους, προϋποθέσεις, παρατηρήσεις και αστερίσκους.
Οι βασικές επιφυλάξεις και αστερίσκοι αφορούν κυρίως στις πιθανές επιπτώσεις από την περίπτωση ατυχήματος, στην προστασία των περιοχών Νatura που βρίσκονται κοντά στον οριοθετημένο χώρο αξιοποίησης, αλλά και στην προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας που βρίσκεται στην περιοχή.
Συγκεκριμένα, με βάση τις υπηρεσιακές εισηγήσεις, θα πρέπει να δοθεί βάρος στα εξής:
- Να αποφευχθεί η εμπλοκή με ενδιαιτήματα στα οποία ζουν θαλάσσιες φώκιες, χελώνες ή προστατευόμενα είδη.
- Να αποφευχθεί η εμπλοκή με περιοχές παρουσίας κόκκινων κοραλλιών (Corallium rubrum).
- Να αποφευχθεί η εμπλοκή με κηρυγμένους ενάλιους χώρους.
- Να αποφευχθεί η εμπλοκή με επιφανειακά υδατικά συστήματα της Οδηγίας 2000/60/Ε.Κ.
- Να μειωθεί η έκταση του προγράμματος.
- Να αυξηθεί η απόσταση από περιοχές του δικτύου Natura 2000.
- Να αυξηθεί η απόσταση από περιοχές των ακτών νερών κολύμβησης.
Στη μελέτη αναφέρεται παράλληλα ότι υπάρχουν κατευθυντήρια κείμενα για μετριασμό των επιπτώσεων, τα οποία και προτείνεται να ληφθούν υπόψη.
Αντιδράσεις και “αποβάσεις” διαμαρτυρίας
Η προώθηση του προγράμματος ερευνών-αξιοποίησης υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης έχει προκαλέσει και αντιδράσεις, που αναμένεται να αποτυπωθούν στο σημερινό Περιφερειακό Συμβούλιο μέσω “αποβάσεων” διαμαρτυρίας.
Η περιφερειακή παράταξη “Ανυπόταχτη Κρήτη”, με επικεφαλής τον Γιώργο Πιαγκαλάκη, έχει απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα στους κατοίκους της νησιού μας σε παράσταση διαμαρτυρίας στη μεσημεριανή συνεδρίαση, αναφέροντας χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση της: «Την ίδια στιγμή που σε παγκόσμιο επίπεδο βιώνουμε ήδη τις συνέπειες από την κλιματική αλλαγή - όπως με τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Σιβηρία, Αμαζόνιο και Αυστραλία - η Ελλάδα ετοιμάζεται να μπει σε μια παράλογη κούρσα ρυπογόνων εξορύξεων. Καλούμε τον λαό της Κρήτης να μπει “σφήνα” στα σχέδια των πολυεθνικών και της κυβέρνησης για εξορύξεις. Θέτουμε την Περιφέρεια Κρήτης προ των ευθυνών της και την καλούμε να απορρίψει τις εξορύξεις υδρογονανθράκων και να προστατέψει το νησί μας από τα σχέδια που θα του φέρουν μόνο πόλεμο και περιβαλλοντική καταστροφή».
Σε αντίστοιχη ανακοίνωσή της η Πρωτοβουλία Κρήτης ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων επισημαίνει: «Την Παρασκευή λοιπόν (σ.σ. σήμερα) θα είμαστε παρόντες και παρούσες στο Περιφερειακό Συμβούλιο για να θέσουμε τα δεκάδες ερωτήματα που προέκυψαν από την ανάγνωση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία εκπονήθηκε για να στρώσει το έδαφος για την επέλαση των πετρελαϊκών κολοσσών. Ένα πακέτο 730 σελίδων που θυμίζει περισσότερο προπαγάνδα του πετρελαϊκού λόμπι, παρά επιστημονικό κείμενο με στόχο την εκτίμηση και πρόληψη των περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων των εξορύξεων».
Ομοιότητες με τα κοιτάσματα ΖΟΡ-Λεβιάθαν
Την ίδια ώρα, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων ανακοίνωσε χθες ότι στις θαλάσσιες περιοχές του κεντρικού Ιονίου και νότια της Κρήτης εντοπίζει κοινά... χαρακτηριστικά με εκείνα της Ανατολικής Μεσογείου όπου έχουν ανακαλυφθεί τεράστια κοιτάσματα!
Η ΕΔΕΥ αναφέρει συγκεκριμένα ότι ολοκληρώθηκε η επεξεργασία των σεισμικών δεδομένων «για την απεικόνιση ακριβούς βάθους των γεωμετρικών δομών στις θαλάσσιες περιοχές του κεντρικού Ιονίου και νότια της Κρήτης», και ότι «εξειδικευμένοι επιστήμονες της εταιρείας στους τομείς της Γεωφυσικής και της Γεωλογίας εργάστηκαν σε περιβάλλοντα τα οποία διαθέτουν κοινά χαρακτηριστικά με εκείνα της Ανατολικής Μεσογείου, όπου τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλες ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου».
Για την Κρήτη, ειδικά η ΕΔΕΥ αναφέρει ότι «η μελέτη περιλαμβάνει επικαιροποιημένο χάρτη των λασποηφαιστείων, με ερμηνεία η οποία προσφέρει πληροφορίες για την ηλικία των πετρωμάτων που είναι βαθιά θαμμένα στο υπέδαφος, τη θερμική ωριμότητα και το περιεχόμενο οργανικής ύλης», και ότι «έχουν αναγνωριστεί νέες δομές οι οποίες ομοιάζουν με τα δύο γνωστά γεωλογικά μοντέλα της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή τύπου Λεβιάθαν και τύπου Ζορ. Στη μελέτη έχουν συμπεριληφθεί 15 σεισμικές γραμμές συνολικού μήκους 2.500 km». Σημειώνεται ακόμα ότι οι τεχνικές μελέτες και για τις δύο περιοχές είναι διαθέσιμες στις επιχειρήσεις οι οποίες έχουν ήδη αγοράσει τα σεισμικά δεδομένα.
