Ελέω και χάριτι Θεού Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ
ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
ΚΥΡΙΛΛΟΣ
Ελέω και χάριτι Θεού Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας
Προς τον Ιερό Κλήρο, τις Μοναχικές Αδελφότητες και τον ευσεβή και Θεοτοκοσκέπαστο λαό της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας.
«Συγγενούς οικειότητος μη επιλάθη Δέσποινα, των πιστώς εορταζόντων την παναγίαν σου Κοίμησιν» (ύμνος εσπερινού της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου).
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Η ένδόξη Κοίμηση και η Μετάσταση της Θεοτόκου είναι κοινή εορτή ουρανού και γης, αγγέλων και ανθρώπων. Παρότι ο θάνατος προκαλεί λύπη και θλίψη, η εκδημία της Παναγίας αποτελεί «χαρμόσυνη εορτή» και «παγκόσμια πανήγυρη», γιατί μας βεβαιώνει τη νίκη του θανάτου που μας εξασφάλισε ο Χριστός με την Ανάστασή Του και αποτελεί μία επιπλέον εγγύηση για την ανάσταση των νεκρών και τη ζωή του μέλλοντος αιώνος.
Οι Απόστολοι του Χριστού είναι συναγμένοι γύρω της, όπως βλέπουμε στην εικόνα της εορτής, και από πάνω της στέκεται ο ίδιος ο Χριστός, κρατώντας στα χέρια Του την ψυχή της Παναγίας Μητέρας Του, που έχει τη μορφή νηπίου, το οποίο συμβολίζει την καθαρότητά της. Η ψυχή της χωρίσθηκε προσωρινά από το σώμα και η Θεοτόκος ενταφιάσθηκε, όπως όλοι οι άνθρωποι, ως πιστοποίηση του θανάτου της, κατά τους Πατέρες. Όμως «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν», δεν έμεινε στον τάφο, και το σώμα της δεν υπέστη φθορά, δεν διαλύθηκε, όπως επιτάσσουν οι νόμοι της φύσεως. Την τρίτη ημέρα, όταν άνοιξαν τον τάφο της για να προσκυνήσει το άχραντο σώμα της και ο Απόστολος Θωμάς, ο τάφος ήταν άδειος.
Ο Επίσκοπος Μαϊουμά Κοσμάς, ο υμνογράφος, με έκπληξη και θαυμασμό ατενίζει το ιερό πρόσωπο της Μητέρας του Θεού και διαλαλεί ότι στο πρόσωπό της νικήθηκαν οι νόμοι της ανθρώπινης φύσης, τόσο στην ενανθρώπηση του Υιού του Θεού, κατά την οποία «και παρθένος έμεινε και τεκείν ίσχυσε», όσο και κατά την Κοίμησή της, που αναστέλλεται ο νόμος της φθοράς, με τη Μετάσταση, δηλ. την Ανάσταση, την ένωση ψυχής και σώματος, και την Ανάληψή της από τον Υιό της. Σύμφωνα με τον ιερό υμνωδό, «μετέστης προς τη ζωή, Μήτηρ υπάρχουσα της ζωής», δηλ. μετακινήθηκες από τον θάνατο στη ζωή γιατί είσαι η Μητέρα της ζωής, η Μητέρα του Χριστού. Όμως, η Δέσποινα του κόσμου «αεί ζώσα» δεν εγκατέλειψε τον κόσμο, «εν τη κοιμήσει τον κόσμον, ου κατέλιπες, Θεοτόκε», αλλά ίσταται στον θρόνο του Θεού και ως φιλόστοργη Μητέρα δέεται διαρκώς και μεσιτεύει προς τον Υιό της και Θεό μας υπέρ των τέκνων της.
Κατά τον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, η Υπεραγία Θεοτόκος είναι ο πρώτος άνθρωπος που θεώθηκε κατά χάριν και ανήλθε στη Βασιλεία των Ουρανών πριν από την τελική Κρίση, δηλ. αναστήθηκε και μετέστη στους ουρανούς, κρίθηκε, δικαιώθηκε και δοξάσθηκε πριν από τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Η τιμή που αποδίδουμε στη Θεοτόκο συνδέεται πάντοτε με το πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, γι’ αυτό και σχεδόν πάντοτε εικονίζεται να Τον έχει στη μητρική της αγκαλιά. Η συγκατάθεση της Παρθένου Μαρίας στη σάρκωση του Λόγου του Θεού είναι η θετική απάντηση όλης της κτίσης στο σχέδιο του ακτίστου Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου, μετά την έξοδό του από τον παράδεισο με συνέπεια τον κόπο, τον πόνο, τη φθορά και τον θάνατο.
Ο Θεός επέβλεψε επ’ αυτήν και την επέλεξε από όλες τις γυναίκες του κόσμου ως Μητέρα του Υιού Του, ως το πρόσωπο εκείνο που θα γινόταν η κλίμαξ, η σκάλα, με την οποία θα κατέβαινε ο Θεός στη γη, αλλά και θα μπορούσε να ανέλθει στον ουρανό το δημιούργημά Του, ο χοϊκός άνθρωπος. Η ταπεινή κόρη της Ναζαρέτ έγινε η «Πλατυτέρα των ουρανών» και η «Χώρα του Αχωρήτου», όπως την αγιογραφούμε στην αψίδα του ιερού βήματος, που χώρεσε στη γαστέρα της τον Αχώρητο Θεό, και κατέστη το «μεθόριον» μεταξύ «κτιστής και ακτίστου φύσεως» κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά (Ομιλία στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, PG 151, 177AB). Είμαστε υποχρεωμένοι και ευγνώμονες απέναντι στην Κυρία Θεοτόκο, την οποία μακαρίζουν όλες οι γενιές των ανθρώπων για τις άπειρες ευεργεσίες της και γιατί έγινε η «αιτία της των πάντων θεώσεως» και η αιτία της δικής μας σωτηρίας.
Κανένα άλλο πρόσωπο δεν έχει υμνηθεί τόσο πολύ, όσο αυτό της Μητέρας του Θεού. Αμέτρητες είναι οι εικόνες της Παναγίας μας, φορητές, τοιχογραφίες η ψηφιδωτά, στους ιερούς ναούς. Σε κανένα άλλο πρόσωπο δεν αποδόθηκαν τόσες προσωνυμίες, τόσα προσαγορήματα και κοσμητικά επίθετα, όπως έχει δώσει ο ευσεβής λαός μας στην Υπεραγία Θεοτόκο, στην οποία αφιερώθηκαν οι περισσότεροι ιεροί ναοί και πολλές Μονές και μοναστικά συγκροτήματα, αλλά και ολόκληρο το Άγιον Όρος, που αποκαλείται το «Περιβόλι της Παναγίας».
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Η Παναγία, η ουράνια Μητέρα μας, είναι η ακαταταίσχυτη προστασία, η γλυκιά καταφυγή, η αμετάθετη ελπίδα, η βακτηρία, η παραμυθία και το στήριγμα στη ζωή μας. Σε αυτήν προστρέχουμε σε κάθε δυσκολία της ζωής μας και μπροστά στην ιερή εικόνα της καταθέτουμε τα αιτήματα, τις ενδόμυχες σκέψεις, τους ανεκλάλητους στεναγμούς και τις αγωνίες της τρικυμισμένης ψυχής μας. Και Εκείνη ως Γοργοεπήκοος σπεύδει να προσφέρει τη μητρική αγάπη και βοήθειά της, δίδοντας βάλσαμο στους πονεμένους, ελπίδα στους απελπισμένους, χαρά στους θλιμμένους, θάρρος στους δειλούς, ανάπαυση στους «κοπιώντες και πεφορτισμένους» και ειρήνη στους ταραγμένους.
Η ένδοξη Κοίμηση και η εις ουρανούς Μετάσταση της Θεοτόκου αποτελεί εορτή της ζωής, της χαράς, της ελπίδας και της αισιοδοξίας, καθώς βεβαιώνει τον αποκαρδιωμένο άνθρωπο της εποχής μας ότι ο θάνατος δεν είναι το τέρμα, αλλά το πέρασμα στην αιώνια και αληθινή ζωή. Ας κλίνουμε, λοιπόν, ευλαβικά γόνυ καρδίας ενώπιον της ιερής εικόνας της, ας ασπασθούμε το ιερό σκήνωμά της και ας την παρακαλέσουμε να είναι το ήρεμο και γαλήνιο λιμάνι στις τρικυμίες της ζωής μας, ο ισχυρός σύμμαχος και ο αδιάψευστος βοηθός μας. Ας προσπαθήσουμε να μιμηθούμε τη σωματική και ψυχική της καθαρότητα, την ταπείνωση, την υπακοή της στο θέλημα του Θεού και τις άλλες αρετές της. Η Παναγία να μας ευλογεί και να μας σκεπάζει σε όλα τα βήματα της ζωής μας. Αμήν!
Ιεράπετρα, Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου 2024
Διάπυρος προς την Υπεραγία Θεοτόκο ευχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Ιεραπύτνης και Σητείας KΥΡΙΛΛΟΣ
