«Όργιο» ληγμένων φυτοφαρμάκων - Πως αναγνωρίζονται τα παράνομα;

Εκρηκτικό είναι στην Κρήτη το πρόβλημα της διάθεσης των ληγμένων φυτοφαρμάκων, αφού, παρά τις επανειλημμένες συζητήσεις, το επίσημο κράτος ουδέποτε δημιούργησε στο νησί Ειδική Μονάδα Καταστροφής Ληγμένων και Απαγορευμένων Φυτοφαρμάκων και επομένως, μετά τα πρόσφατα αποκαλυπτικά δημοσιεύματα της εφημερίδας “Nέα Κρήτη”, ο παιδοχειρουργός και επίτιμο μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Τοξικολογίας Δημήτρης Πετράκης, ζητάει συγκεκριμένες απαντήσεις από την κυβέρνηση και τους εμπλεκόμενους φορείς.

 

Ο ίδιος, όμως, καταγγέλλει παράλληλα και τις άνωθεν προσπάθειες μέχρι σήμερα για τη νομιμοποίηση των ληγμένων φυτοφαρμάκων, τα οποία και αποτελούν ένα μέρος της συνολικής αλυσίδας των παράνομων φυτοφαρμάκων, που διακινούνται στην Κρήτη, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, έχοντας εισαχθεί από τα σύνορα της Βόρειας Ελλάδας από κυκλώματα που εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες των ελέγχων και φυσικά μέσα από τέτοιες δοσοληψίες κάνουν “χρυσές” δουλειές! 

Όπως αναδείξαμε σε πρόσφατα δημοσιεύματά μας, από χώρες όπως την Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Αλβανία και άλλες που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. εισάγονται με παράνομο τρόπο φυτοφάρμακα που μπορεί να είναι από αναποτελεσματικά μέχρι και πολύ επικίνδυνα για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

 

 

Ο Δημήτρης Πετράκης, μετά τα δημοσιεύματα αυτά, έστειλε στην εφημερίδα μας σημαντικά στοιχεία που δείχνουν πως το πρόβλημα στην Κρήτη δεν είναι μόνο οι εισαγωγές των παράνομων φυτοφαρμάκων από τις τρίτες χώρες, αλλά και τα ληγμένα φάρμακα που βρίσκονται σε αποθήκες παραγωγών και γεωπόνων και για τα οποία ουδείς έχει δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι... δεν καταλήγουν στις ντόπιες καλλιέργειες, δε φτάνουν στα πιάτα του καταναλωτή, αλλά αποσύρονται και καταστρέφονται.

 

 

Συγκεκριμένα, όπως υπενθυμίζει ο Δημήτρης Πετράκης, «το 2013 η Ε.Ε. απαγόρευσε την κυκλοφορία περίπου σε 400 δραστικές ουσίες. Αυτά τα φυτοφάρμακα συγκεντρώθηκαν στην αποθήκη της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου. Υπάρχει κανείς να μας πει τι απέγιναν αυτά τα φυτοφάρμακα;».

 

 

«Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Αν. Κρήτης και η Περιφέρεια Κρήτης συζητούν από τότε την πρόταση του ΤΕΙ Κρήτης και άλλων για ίδρυση φορέα συγκέντρωσης ληγμένων ή απαγορευμένων φυτοφαρμάκων και κενών συσκευασίας. Ουδέποτε όμως υλοποιήθηκε η πρόταση αυτή. Έτσι, καλείται κάθε παραγωγός, με δικά του έξοδα, να στείλει τα ληγμένα ή απαγορευμένα φυτοφάρμακα στον ειδικό φορέα καταστροφής στην Αθήνα, ενώ θα μπορούσαν οι γεωπόνοι που πωλούν φυτοφάρμακα να συγκεντρώνουν τα κενά συσκευασίας και τα ληγμένα φυτοφάρμακα», όπως λέει ο γνωστός παιδοχειρουργός και εκπρόσωπος του Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου σε θέματα Προστασίας Περιβάλλοντος. 

Παράλληλα, καταγγέλλει ότι πίσω από την υποχρέωση του κάθε παραγωγού να συγκεντρώνει και να στέλνει ο ίδιος στην Αθήνα με δικά του έξοδα τα φάρμακα που έχουν λήξει κρύβονται τα συμφέροντα των εταιρειών, που επιθυμούν κάθε φορά που απαγορεύεται ένα δικό τους φυτοφάρμακο να εξαντλούνται στην αγορά τα όποια αποθέματα και όχι να αποσύρονται και να καταστρέφονται. 

«Διότι, όπως όλοι μπορούμε να καταλάβουμε, κανείς παραγωγός δε θα μπει σε αυτή τη διαδικασία»...

 

Τα παράνομα φυτοφάρμακα

 

Στο μεταξύ, ο κ. Πετράκης από το αρχείο του μας υπενθυμίζει ένα χαρακτηριστικό περιστατικό. Το Τμήμα Δίωξης του Τελωνείου Κήπων στον Έβρο, σε ελέγχους που πραγματοποίησε, εντόπισε σε ΙΧΕ αυτοκίνητα, παρανόμως διακινούμενες από Τουρκία, 49 φιάλες του ενός και πέντε λίτρων, 490 σακούλες του ενός κιλού, 215 δοχεία του ενός λίτρου και 81 σακούλες των 100 γρ. με διάφορα φυτοφάρμακα, τα οποία δεν είχαν έγκριση κυκλοφορίας στην Ελλάδα. Τα ανωτέρω σκευάσματα κατασχέθηκαν. 

Εξάλλου, κατά το 2017 σε 51 υποθέσεις εισαγωγής, κατοχής, διακίνησης και χρήσης παράνομων φυτοπροστατευτικών προϊόντων επιβλήθηκαν πρόστιμα συνολικά πλέον των 200 χιλιάδων ευρώ.

Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο του 2013 σε 93 εμπόρους και παραγωγούς για χρήση ή εμπορία παράνομων φυτοφαρμάκων είχαν συνολικό ύψος 268.100 ευρώ.

 

Πώς αναγνωρίζονται τα παράνομα φυτοφάρμακα;

 

Ποια είναι, όμως, τα παράνομα φυτοφάρμακα και πώς αναγνωρίζονται; Τα νόμιμα φυτοφάρμακα έχουν ετικέτα στην ελληνική γλώσσα, που αναφέρει τον αριθμό έγκρισης, την εταιρεία κάτοχο της έγκρισης, τις οδηγίες χρήσης, τις προφυλάξεις που πρέπει να πάρει ο χρήστης, όταν π.χ. ψεκάζει, τις οδηγίες για περίπτωση ατυχήματος κ.λπ.

 

 

Το νόμιμο φυτοφάρμακο συνήθως εισάγεται σε μεγάλες συσκευασίες των 200 λίτρων από τις εταιρείες κατόχους των εγκρίσεων κυκλοφορίας και συσκευάζεται από τα ελληνικά εργοστάσια φυτοφαρμάκων ή σε ετοιμόχρηστες συσκευασίες μέχρι 20 λίτρων, που φέρουν ετικέτα στην ελληνική γλώσσα με τις ανωτέρω αναφερόμενες ενδείξεις.

 

 

Το παράνομο φυτοφάρμακο είναι είτε σε λευκό μπουκάλι, είτε σε μπουκάλι με ξενόγλωσση ετικέτα (συνήθως στη βουλγαρική ή τουρκική γλώσσα), εισάγεται είτε από παραγωγούς, είτε από “μεσάζοντες” ελληνικής ή αλλοδαπής υπηκοότητας, σε συσκευασίες μέχρι 20 λίτρα, για να μπορεί να πουληθεί άμεσα, χωρίς παραστατικά ή με παραστατικά που το περιγράφουν παραπλανητικά ως λίπασμα, παρακάμπτοντας τελωνεία και υπηρεσίες ελέγχου (εισαγωγή μη εργάσιμες μέρες και ώρες, απόκρυψη φορτίου στο πίσω μέρος εμπορευματοκιβωτίων, αποθήκευση σε ακατάλληλες αποθήκες μακριά από προσβάσιμους χώρους κ.λπ.).

 

Η επικινδυνότητα των φυτοφαρμάκων

 

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Πετράκη, η επικινδυνότητα των παράνομων φυτοφαρμάκων έγκειται στο γεγονός ότι δεν έχουν ελεγχθεί και εγκριθεί στη χώρα μας, συνεπώς μπορεί να μην περιέχουν τη δραστική ουσία στην κατάλληλη συγκέντρωση (νοθευμένα) ή να μην έχουν τις κατάλληλες πρόσθετες ουσίες που προάγουν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του κάθε φυτοφαρμάκου ή να περιέχουν επιβλαβείς για την υγεία προσμείξεις λόγω του μη ποιοτικού τρόπου παρασκευής τους. 

Τα παράνομα φυτοφάρμακα συνήθως δε φέρουν ετικέτα στην ελληνική γλώσσα. Συνήθως, είτε βρίσκονται σε λευκά δοχεία χωρίς καμία ένδειξη, είτε με ξενόγλωσση ετικέτα (συνήθως στη βουλγαρική ή τουρκική γλώσσα). Και στις δύο περιπτώσεις, ο παραγωγός-χρήστης των παράνομων φυτοφαρμάκων δε γνωρίζει και δεν μπορεί να πληροφορηθεί για τις οδηγίες χρήσης, για τις προφυλάξεις, για το αντίδοτο σε περίπτωση ατυχήματος, κ.λπ.

 

 

Πολύ συχνά, τα παράνομα φυτοφάρμακα οδηγούν ακόμη σε φυτοτοξικότητες (καταστροφή καλλιέργειας) λόγω της κακής ποιότητας που έχουν.

 

 

Τελευταία παρατηρούνται ολοένα και περισσότερες περιπτώσεις παραποιημένων (πλαστών) φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Τις περιπτώσεις εκείνες όπου το παράνομο φυτοφάρμακο περιέχει δραστική ουσία που έχει απαγορευτεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στους ανωτέρω κινδύνους προστίθεται ο κίνδυνος της απόρριψης φορτίων εξαχθέντων προϊόντων, λόγω ανεύρεσης υπολειμμάτων του παράνομου φυτοφαρμάκου και η προκαλούμενη δυσφήμιση των ελληνικών προϊόντων.

Οι μήνες από Ιανουάριο έως Μάρτιο θεωρούνται για τη χώρα μας ιδιαίτερα κρίσιμοι, καθώς αποτελούν την περίοδο που συνήθως εισάγονται αρκετά φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να συσκευαστούν και να τροφοδοτηθούν τα καταστήματα εμπορίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αστυνομία (Europol), τα δίκτυα διακίνησης παράνομων φυτοφαρμάκων συνιστούν μορφή οργανωμένου εγκλήματος.

 

 

Οι τελωνειακές Αρχές της χώρας έχουν κατ’ επανάληψη εντοπίσει δεκάδες περιπτώσεις παράνομης εισαγωγής φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στους ελέγχους για τα παράνομα φυτοφάρμακα, λόγω της προκαλούμενης φοροδιαφυγής, έχουν κατ’ επανάληψη συμμετάσχει υπάλληλοι του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ). 

Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΓΕΩΤΕΕ) έχει επανειλημμένα εκφράσει τις διαμαρτυρίες του για την έκταση της διακίνησης των παράνομων φυτοφαρμάκων και των προβλημάτων που προκαλούν, όπως και δεκάδες καταστήματα εμπορίας νόμιμων φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

 

 

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ), που εκπροσωπεί εταιρείες φυτοφαρμάκων στη χώρα μας, λειτουργεί και γραμμή καταγγελιών για παράνομα φυτοφάρμακα, η οποία μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει στην εξακρίβωση σειράς υποθέσεων διακίνησης παράνομων φυτοφαρμάκων.

 

 

neakriti.gr