Ηλίας Νταραράς: Αδέσποτα Συναισθήματα

Με αφορμή την προσπάθεια της Κυβέρνησης, για την αλλαγή του νομικού πλαισίου που αφορά τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, αλλά και την εμπειρία μου από τη καθημερινότητα που αφορά αδέσποτα ή δεσποζόμενα  ζώα συντροφιάς ή ζώα εργασίας, θα ήθελα να παραθέσω ορισμένες σκέψεις για το τότε και το τώρα.

    Επιστρέφοντας νοητά στα παιδικά μου χρόνια, θυμάμαι στην καθημερινότητα της οικογένειάς μου να υπάρχουν πάντα εκτός από τα οικόσιτα ζώα και ζώα συντροφιάς. Πάντα είχε ο πατέρας μου τουλάχιστον ένα σκύλο εργασίας, κυνηγόσκυλο, το οποίο τον συντρόφευε στις όχι και πολύ                 ¨ παραγωγικές ¨ κυνηγετικές του εξορμήσεις. Οι συνθήκες ευζωίας, τουλάχιστον ικανοποιητικές, με το ξύλινο σπιτάκι του, με το άφθονο νερό του, με τη σχολαστική του καθαριότητα, με τα όποια εμβόλιά του και με κάποια χάπια που θυμάμαι εκνευρίζανε και τους δύο μέχρι να φτάσουν στο στομάχι του σκύλου. Ούτε κατά διάνοια συζήτηση για τσιπάκια και στειρώσεις.

    Η μάνα μου ικανοποιούσε τα φιλοζωικά της αισθήματα βαφτίζοντας μια δυό γάτες, τις οποίες αφού ταΐζαμε στο σπίτι μας, θεωρούσαμε πως ήταν δικές μας. Όπως είναι γνωστό, στη γάτα δεν μπαίνουν εύκολα σύνορα, έτσι όταν εμείς λείπαμε από το σπίτι ή το βράδυ που κοιμόμασταν κανείς μας δεν γνώριζε τις παρέες, των κατά τα άλλα δικών μας γατών. Στην περίπτωση των γατών, δεν υπήρχαν εμβόλια, παρά μόνο κάποια χάπια που μας έκαναν να αισθανόμαστε ασφαλείς.

    Όλα τα παραπάνω τη δεκαετία του ΄80, ήταν μια φυσιολογική πραγματικότητα. Έτσι τουλάχιστον λειτουργούσε η κοινωνία της Καρδίτσας, όπου μεγάλωνα. Δεν γνώριζα κανένα να είχε σκύλο μέσα στο σπίτι του, μπορεί καμιά γάτα. Ίσως τότε να μην υπήρχε τόσο έντονα, όσο σήμερα, η ανάγκη για τη συντροφιά ενός ζώου. Πάντως δεν υπήρχαν ούτε αγέλες αδέσποτων ζώων, να περιφέρονται στην πόλη.

    Η παραπάνω οικογενειακή καθημερινότητα δεν διαταράχθηκε, ούτε όταν ο πατέρας μου υποβλήθηκε σε επέμβαση αφαίρεσης κύστης εχινόκοκκου δίπλα από το συκώτι του, που η τομή χρειάστηκε πολλά ράμματα προκειμένου να συρραφτεί. Η παραπάνω ασθένεια, όπως μας ενημέρωσαν οι γιατροί, μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο από ζώα συντροφιάς, μέσω ακάθαρτων λαχανικών. Λόγω της παραπάνω περιπέτειας, ίσως γίναμε λίγο σχολαστικότεροι με την καθαριότητα των λαχανικών και συχνότεροι πελάτες κάποιου κτηνιάτρου, τίποτα παραπάνω όμως.

    Όσο για φιλοζωικά σωματεία, για δράσεις στειρώσεων από τους Δήμους ή ιδιώτες  ή Μ.Κ.Ο, για χώρους φιλοξενίας αδέσποτων ζώων, για εξαγωγή αδέσποτων ζώων σε Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά κυρίως για αδέσποτα ζώα, ούτε λόγος στα παιδικά μου χρόνια. Οι περισσότερες από τις παραπάνω λέξεις, άγνωστες.

    Σήμερα που η κοινωνία μας έχει διαφοροποιηθεί αρκετά σε σχέση με την κοινωνία τριάντα ετών πριν, καλούμαστε αρχικά να κατανοήσουμε μια πραγματικότητα η οποία τείνει να γίνει πολυδιάστατο πρόβλημα.

    Πριν μερικά χρόνια με τη σύζυγό μου, ως σύγχρονοι γονείς που προσπαθούμε κι εμείς να παρέχουμε στα παιδιά μας όσο περισσότερα γίνεται, αρχίσαμε να συζητάμε το ενδεχόμενο της υιοθεσίας ενός σκύλου, προκειμένου τα παιδιά μας να αποκομίσουν τα οφέλη  από τη συμβίωση με ένα ζώο συντροφιάς. Τότε ήταν που άρχισε το διάβασμα και η αναζήτηση στο διαδίκτυο, προκειμένου να κάνουμε την καλύτερη δυνατή επιλογή. Οι πιο σοβαρές ιστοσελίδες, πρώτα εμφανίζανε ένα κείμενο με τις υποχρεώσεις της οικογένειας προς το ζωντανό και στο τέλος καταλήγανε, πως αν δεν μπορείς να αφιερώσεις αρκετό χρόνο και κάμποσα χρήματα, καλύτερα θα ήταν να αναβληθεί η υιοθεσία. Σοβαρή προσέγγιση ως προς τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών.

    Στη συνέχεια της αναζήτησης γίνονταν πάντα λεπτομερή αναφορά στα χαρακτηριστικά της κάθε φυλής. Πως είναι ο χαρακτήρας του ζώου, αν θέλει πολύ φροντίδα, πόσο φαγητό, πόσο χώρο να κινηθεί, αν μαδάει, αν είναι στοργικό με τα παιδιά και πολλές ακόμα λεπτομέρειες, πάντα όμως αναφερόταν πως απαιτείται αρκετός χρόνος για περίπατο και παιχνίδι. 

    Όσο για τα οφέλη της παρουσίας ενός τέτοιου ζώου στην ψυχολογία, κυρίως των παιδιών, αναρίθμητα. Εντύπωση όμως μου έκανε η προσέγγιση κάποιου ψυχολόγου, που ανέφερε πως ένα ζώο συντροφιάς μαθαίνει στο παιδί την ¨απώλεια¨. Θυμάμαι πως μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση ό συλλογισμός του , που σε γενικές γραμμές είχε ως εξής : υιοθετεί η οικογένεια ένα σκυλάκι όταν το παιδί είναι σε ηλικία τεσσάρων ετών, ζούνε μαζί ευτυχισμένες στιγμές, δένονται συναισθηματικά και ο σκύλος μετά από περίπου δέκα χρόνια ζωής, αφήνει τούτο το μάταιο κόσμο για να συναντήσει το Δημιουργό. Το προ έφηβο ή έφηβο πια παιδί, στην ηλικία των δεκατεσσάρων ετών αποχωρίζεται για πάντα μια αγαπημένη του ψυχή, βιώνοντας έτσι την ¨απώλεια¨. Αυτή η απώλεια βοηθά το παιδί να διαχειριστεί καλύτερα τις απώλειες του μέλλοντος. Αυτή η προσέγγιση, ήταν που με άγγιξε πολύ περισσότερο από όσο είχα διαβάσει μέχρι τότε.

    Μετά από λίγο καιρό και αφού είχαμε αποφασίσει να υιοθετήσουμε ένα σκυλάκι, ήρθε στο σπίτι η σύζυγός μου χαρούμενη, κρατώντας στην αγκαλιά της μια μικρή γούνινη μπαλίτσα που όταν μπήκε στο σπίτι και μας αντίκρισε άρχισε να γαυγίζει, πιστεύω από χαρά. Ήταν ένα σκυλάκι αδέσποτο, που το ονομάσαμε ΄΄Μελένια΄΄. Η χαρά των παιδιών, απερίγραπτη! Άρχισε ο καθορισμός αρμοδιοτήτων και η τακτικές επισκέψεις στον κτηνίατρό μας. Στην αρχή το κόστος δεν ήταν μικρό, αλλά μπροστά στη χαρά όλων μας, το προσπεράσαμε. 

    Δεν θέλω να επεκταθώ περισσότερο στην καθημερινότητά μας, δεν μπορώ όμως να μη σταθώ στην αδυναμία που έδειχνε η ΄΄Μελένια΄΄ στα δύο μικρά παιδιά. Δεν θα ξεχάσω ποτέ που κάποια μέρα η κόρη μας, αρρώστησε έχοντας υψηλό πυρετό, δεν είχε δύναμη ούτε να περπατήσει. Ξαπλωμένη λοιπόν στον καναπέ, κοίταζε άνευρη τηλεόραση, ενώ δίπλα στο κεφαλάκι της κάθονταν η ΄΄Μελένια΄΄ με το βλέμμα καρφωμένο πάνω της. Δεν είχα ξαναδεί κάτι παρόμοιο, εκείνη τη μέρα ο σκύλος, ούτε έφαγε, ούτε ήπιε, ούτε έκανε την ανάγκη του. Ακόμα και όταν η κόρη μας πήγαινε στην τουαλέτα, την ακολουθούσε ως την πόρτα και την ξανασυνόδευε προς τον καναπέ. Συγκινήθηκα πολύ με τη συμπεριφορά του σκύλου που βούρκωσα, είμαι βέβαιος πως όσοι έχετε σκύλους στο σπίτι σας, με καταλαβαίνετε απόλυτα. Για να μην πλατειάζω, μετά από περίπου τέσσερα χρόνια, βιώσαμε σαν οικογένεια, την απώλεια της ΄΄ Μελένιας ΄΄ , πολύ νωρίτερα από ότι αρχικά είχαμε υπολογίσει. 

    Συνεχίζοντας όμως τις σκέψεις μου, εστιάζοντας με τη λογική το ενδιαφέρον μου στο πρόβλημα και όχι με το συναίσθημα, έχω την αίσθηση πως γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθούν εντός της κοινωνίας δύο κατηγορίες ανθρώπων, οι φιλόζωοι και οι άλλοι. Οι άλλοι, δεν είναι απαραίτητα και εχθροί των ζώων καθώς επίσης και όσοι δηλώνουν φιλόζωοι, δεν είναι απαραίτητα και φίλοι των ζώων. Άβυσσος τελικά η ψυχή του ανθρώπου. Όπως λέει ένας φίλος, όσο γνωρίζω τους ανθρώπους τόσο αγαπώ τα ζώα. 

    Τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς σήμερα, κατακλύζουν τις πόλεις, πολλαπλασιάζονται γρήγορα, η νομοθετική εξουσία νομοθετεί ρίχνοντας την ευθύνη της διαχείρισης του προβλήματος στους Δήμους, χωρίς βέβαια να δίδονται τα απαραίτητα κονδύλια για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Πολλοί αναφέρουν πως η νομοθεσία είναι πολύ αυστηρή, ως προς τις ποινές, ως προς τις προδιαγραφές των δημοτικών κυνοκομείων και ως προς τα χαρακτηριστικά των τροφών, πιθανολογώντας προώθηση συμφερόντων πολυεθνικών εταιρειών. Όσοι υποστηρίζουν αυτές τις απόψεις, μπορεί να έχουν δίκιο σε πολλά, ίσως πραγματικά κάτι να μας κρύβουν. Ποιός ξέρει; Πιθανόν να φανεί στο μέλλον.   

    Όποιος από εμάς κάνει έρευνα κυρίως στο διαδίκτυο, θα βρει ιστοσελίδες έγκυρες και μη, να αναφέρουν πως γύρω από τα αδέσποτα ζώα γίνεται ένα παιχνίδι που κάποιοι κερδίζουν είτε νόμιμα είτε παράνομα, πολλά εκατομμύρια ευρώ. Αναφέρουν για συλλήψεις σε αεροδρόμια της χώρας μας, κυρίως ατόμων που προέρχονται από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, οι οποίοι προσπαθούν να μεταφέρουν στο εξωτερικό αδέσποτα ζώα, προκειμένου να πωληθούν χωρίς να τηρούνται οι νόμιμες διαδικασίες και πολύ περισσότερο χωρίς να εξασφαλίζεται η τύχη τους. Επίσης περιγράφονται τραγικές συνθήκες κατά την οδική μεταφορά αδέσποτων ζώων, τα οποία όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται ίσως πωλούνται σε εργαστήρια πειραμάτων. Ποιος μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει; Η ζωή όμως μου έχει μάθει πως αν κάτι δεν μπορεί να γίνει κατανοητό από τη λογική, ίσως κάτι πονηρό συμβαίνει.

    Δεν αρκεί όμως σε καθετί να ψάχνουμε θεωρίες συνομωσίας, δεν αρκεί να ψάχνουμε πάντα κάποιον να φταίει. Είναι επιτακτική ανάγκη να πούμε αλήθειες, να δούμε το πρόβλημα κατάματα και να το αντιμετωπίσουμε πριν γιγαντωθεί. Οι φιλοζωικές οργανώσεις που έχουν αποδείξει πως έχουν δύναμη, ας συνεργαστούν με την πολιτεία, ώστε να θεσπιστούν δίκαιοι και κυρίως  εφαρμόσιμοι νόμοι. Είδη σε πολλές περιοχές γίνεται λόγος για το αν είναι ασφαλή τα παιδιά από τα αδέσποτα ζώα. Κανένα σκυλί δεν είναι από τη φύση του επιθετικό, αν όμως έχει κακοποιηθεί από ασυνείδητο και τελικά κάνει κακό σε κάποιο παιδί, είμαι βέβαιος πως όλοι θα τα βάλουν με το ζώο και όχι με τον ασυνείδητο. Τότε τι θα λέμε στους γονείς, αλλά και στα παιδιά; Μήπως δημιουργήσουμε παιδιά που αντί να αγαπάνε τα ζώα, τα φοβούνται; Είμαι βέβαιος πως κανείς δεν το θέλει αυτό. 

    Πολλοί γνωστοί μου που έχουν ταξιδέψει σε Ευρωπαϊκές χώρες, μου λένε υποτιμητικά πως εμείς οι ελληνάρες δεν πρόκειται ποτέ να φτάσουμε στο επίπεδο των ξένων. Εκεί δεν έχουν καθόλου αδέσποτα, έχουν Παιδεία και οι Δήμοι έχουν οργάνωση στο θέμα των αδέσποτων. Σας πληροφορώ πως είμαι περήφανος που ζω εδώ και δεν έχω να ζηλέψω σε τίποτα ούτε από τη νοοτροπία, ούτε από την παιδεία των υπόλοιπων ευρωπαίων. Η δική μου νομοθεσία, αλλά και η Παιδεία μου ως Έλληνα, δεν μου επιτρέπει να προκαλέσω ευθανασία σε υγιές αδέσποτο ζώο, αν μέσα σε μερικές μέρες δεν βρω οικογένεια να το υιοθετήσει. Επίσης δεν δίνω τα ζώα μου σε εργαστήρια πειραμάτων, ούτε τα χρησιμοποιώ ως σκεύη ηδονής. Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης έγραψε πριν αρκετά χρόνια τα εξής: «Η ποιότητα μιας πολιτισμένης χώρας και κοινωνίας κρίνεται (και) από τον τρόπο που μεταχειρίζεται και συνυπάρχει με τα ζώα. Όταν οι κάτοικοι μιας χώρας σέβονται τα ζώα σέβονται και τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, καταγωγής ή πεποιθήσεων. Μια χώρα που δεν σέβεται τα ζώα, δεν σέβεται κατά κανόνα και τους ανθρώπους. Κι αυτό, καμιά ισχυρή αστυνομική δύναμη δεν μπορεί να το λύσει. Επειδή είναι ζήτημα πολιτισμού».

    Είμαστε γενικότερα η χώρα της υπερβολής, αυτό είναι μια αλήθεια, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να γίνω ίδιος με κάποιον άλλο για να λύσω προβλήματα. Ας είμαστε εμείς αυτοί που θα γίνουμε πρωτοπόροι στην επίλυση προβλημάτων. Ας κάνουμε την προσπάθειά μας επενδύοντας στην Παιδεία, ας ενημερώσουμε μικρούς και μεγάλους για το πώς μεταχειριζόμαστε υπεύθυνα ένα ζώο, ώστε να μη φτάσει ποτέ κάποιος να το παρατήσει στο δρόμο. Ας θεσπίσουμε νομοθεσία, αυστηρή, αλλά όχι εξοντωτική. Ας δοθούν κίνητρα σε όσους επιθυμούν να υιοθετήσουν αδέσποτο ζώο. Ας δούμε λίγο τους χώρους και τις συνθήκες των δημοτικών κυνοκομείων, δεν είναι ανάγκη να είναι ξενοδοχεία επτά αστέρων, άλλωστε τα ζώα εκεί χρειάζεται να φιλοξενηθούν για μικρό χρονικό διάστημα. Η πολιτεία, απαιτείται να θεσπίσει ολοκληρωμένους και ουσιαστικούς νόμους, βοηθώντας παράλληλα οικονομικά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, προκειμένου να δημιουργηθούν χώροι υποδοχής αδέσποτων ζώων, ώστε να αντιμετωπιστεί σε σημαντικό βαθμό το πρόβλημα. Η νοοτροπία μας θέλει λίγο χρόνο να αλλάξει, αλλά μπορούμε να το καταφέρουμε γιατί έχουμε μέσα μας ανθρωπιά

    Ο Άργος περίμενε υπομονετικά είκοσι χρόνια να δει τον Οδυσσέα, για να ξεψυχήσει αμέσως μετά. Τα αδέσποτα έχουν υπομονή να μας περιμένουν, εμείς όμως οφείλουμε να κινηθούμε γρήγορα και όχι βιαστικά, ώστε να αντιμετωπιστούν οι όποιες δυσμενείς συνέπειες που φαίνεται να συνοδεύουν το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων συντροφιάς. Μόνο με το διάλογο και την κατανόηση, των δικαιωμάτων  ανθρώπων και ζώων, μπορούμε να ελπίζουμε σε πολιτισμένη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.  

  

 

 

 

 

 

Ιεράπετρα 02 Μαΐου 2018

 

Νταραράς Ηλίας

 

Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράπετρας