Απώλειες στον τουρισμό της Κρήτης - 64.000 λιγότεροι τουρίστες φέτος στο νησί

 

Ελεγχόμενη πτώση στις αφίξεις των αεροδρομίων  

 

Μείωση της τουριστικής κίνησης κατά 4-5% παρουσίασε το φετινό καλοκαίρι στην Κρήτη σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα δήλωσαν στη «Ν.Κ.» οι τουριστικοί παράγοντες του νησιού με τους οποίους μιλήσαμε.

 

Ύστερα από έξι συνεχόμενες ανοδικές τουριστικές περιόδους, το φετινό καλοκαίρι έκλεισε με απώλειες για την οικονομία του τουρισμού, καταδεικνύοντας ταυτόχρονα και τις αδυναμίες του ακολουθούμενου τουριστικού μοντέλου και ενδεχομένως την ανάγκη να επανασχεδιαστεί η τουριστική πολιτική της Κρήτης και να προσανατολιστεί - τουλάχιστον τμηματικά - σε ένα ποιοτικότερο μοντέλο.

 

Το φετινό καλοκαίρι διέφερε από τα προηγούμενα. Οι τουριστικοί πράκτορες, ξενοδόχοι και ειδικοί του τουρισμού υποστήριζαν πως το 2019 θα είναι ένα διορθωτικό έτος. Ήταν αναμενόμενο, όπως υποστήριζαν, η τουριστική οικονομία να σημειώσει κάμψη. Οι πιο απαισιόδοξοι θεωρούσαν στα τέλη του 2018 πως η κάμψη που θα σημειωθεί το 2019 υπολογίζεται σε μείωση της τουριστικής κίνησης κατά 8-10%. Ένα τέτοιο σενάριο δεν επαληθεύτηκε. Μάλιστα, με δεδομένες τις απώλειες λόγω της κατάρρευσης της Thomas Cook, στην πραγματικότητα η φετινή χρονιά πήγε πολύ καλύτερα του αναμενόμενου.

 

Και αυτό καθώς η μείωση σε πληρότητες και έσοδα ήταν προσδοκώμενη εξαιτίας παραγόντων που έκαναν αισθητή την παρουσία τους από τον χειμώνα του 2019.

 

Τέτοιοι παράγοντες ήταν η επάνοδος της Τουρκίας στη θέση της “τουριστικής δύναμης” και η μείωση προκρατήσεων από τους Ρώσους τουρίστες. Την ίδια στιγμή, ισχυροποιήθηκαν ξανά ως τουριστικές δυνάμεις χώρες όπως η Τυνησία και η Αίγυπτος. Οι παράγοντες αυτοί έκαναν τους ειδικούς του τουριστικού προϊόντος να είναι επιφυλακτικοί για την ερχόμενη τουριστική περίοδο.

 

Ο μήνας Νοέμβριος είναι ο καλύτερος μήνας για... αυτοκριτική γιατί είναι ο μήνας-αυλαία της τουριστική περιόδου. Πλέον, με βάσιμα στοιχεία, ο τουρισμός κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι πέρυσι γιατί υπήρξε μείωση και επαληθευμένα της τάξης του 4%. Ωστόσο, η κάμψη είναι πολύ μεγαλύτερη στα έσοδα, εάν αναλογιστεί κανείς πως τέλη Σεπτεμβρίου ο βρετανικός τουριστικός πράκτορας Thomas Cook κήρυξε πτώχευση. Το αποτέλεσμα ήταν πολλά ξενοδοχεία να βάλουν νωρίτερα “λουκέτο”. Την ίδια στιγμή, τουρίστες έφυγαν νωρίτερα από την Κρήτη.

 

Ενδεικτικό παράδειγμα για να αποτυπωθεί η τουριστική κίνηση του καλοκαιριού είναι τα στοιχεία που αποκάλυψε στη “Νέα Κρήτη” ο κ. Μανόλης Τσακαλάκης, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρεθύμνου. Ο κ. Τσακαλάκης μάς παρουσίασε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία υπήρξε μείωση των διανυκτερεύσεων στα ξενοδοχεία, προσμετρώντας την πληρότητα των κλινών στο 1/3, της τάξης του 5,21% σε σχέση με πέρυσι.

 

Ο κ. Μιχάλης Βλατάκης, από την πλευρά του, πρόεδρος των τουριστικών πρακτόρων Κρήτης, αναφέρθηκε στην εικόνα της φετινής τουριστικής κίνησης λέγοντας πως «είχαμε μια μείωση στο 4-5% των αφίξεων των τουριστών σε σχέση με πέρυσι. Όσον αφορά στα έσοδα, οι υπολογισμοί μας δείχνουν πως θα είναι αρκετά μειωμένα, καθώς ένα τεράστιο ποσό κοντά στα 100 εκατ. ευρώ είναι “στον αέρα”. Ο λόγος είναι η χρεωκοπία της Thomas Cook».

 

Στο πλαίσιο αυτό, η “Νέα Κρήτη” πραγματοποίησε έρευνα επιθυμώντας να καταδείξει τον ρυθμό της τουριστικής κίνησης του 2019 και ποιο ήταν το μερίδιο ευθύνης παραγόντων όπως αυτοί που αναφέρθηκαν παραπάνω.

 

Μείωση στους Ρώσους

 

Άσχημα... μαντάτα επιφύλαξε για τους επιχειρηματίες του τουρισμού στην Κρήτη η κατακόρυφη πτώση της ζήτησης από τη ρωσική αγορά. Συγκεκριμένα, οι τουριστικές ροές από τη Ρωσία σημείωσαν μείωση της τάξης του 20% σε σχέση με πέρυσι.

 

«Είχαμε μια μεγάλη μείωση στους Ρώσους τουρίστες στην Κρήτη, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία είχε μια μεγάλη αύξηση από τη ρωσική τουριστική αγορά. Η μείωση των Ρώσων ήταν της τάξης του 20%. Οι Ρώσοι αντιπροσώπευαν την τρίτη μεγαλύτερη δύναμη όσον αφορά τους επισκέπτες στην Κρήτη», ανέφερε ο κ. Μιχάλης Βλατάκης.

 

Η παραπάνω είναι μια δήλωση που προκαλεί έναν έκδηλο προβληματισμό. Τα τελευταία δέκα χρόνια η Ρωσία “επένδυε” σε ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, καθιστώντας τη μετά τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία ως την τρίτη τουριστική δύναμη. Δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από το έτος 2013, τότε που η Κρήτη είχε δεχτεί 1,5 εκατομμύριο τουρίστες από τη Ρωσία.

 

Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνου κ. Μανόλη Τσακαλάκη στη “Ν.Κ.” αναφορικά με τους Ρώσους τουρίστες, η μείωση της τάξης του 20% ισχύει και για το Ρέθυμνο, ενώ σε ό,τι αφορά το οικονομικό προφίλ τους τόνισε πως «οι Ρώσοι που έρχονταν τα τελευταία χρόνια είχαν οικονομική δυνατότητα και πήγαιναν σε ταβέρνες και εστιατόρια, ενώ φέτος απουσίαζαν, με αποτέλεσμα αυτό να γίνει αντιληπτό στην οικονομία του τουρισμού. Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία είναι στο ναδίρ».

 

Ρώσοι τουρίστες έρχονταν στο νησί μας για να απολαύσουν τις διακοπές τους, ενώ ταυτόχρονα επισκέπτονταν τις Ιερές Μονές και τα μοναστήρια. Με αυτόν τον τρόπο επιδίδονταν σε μια μορφή θρησκευτικού τουρισμού, αφού Ελλάδα και Ρωσία συνδέονται με θρησκευτικούς δεσμούς που ανάγονται στο ορθόδοξο δόγμα.

 

Ωστόσο, το έτος 2018 ήταν καθοριστικό. Η κίνηση του Οικουμενικού Πατριάρχη να δώσει τον τόμο της Αυτοκεφαλίας στη μη κανονική Ουκρανική Εκκλησία, αλλά και η «βιασύνη» της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις 8 Ιανουαρίου, να διαβάσει την επιστολή του κ. Βαρθολομαίου για τον «νέο προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ουκρανίας, Επιφάνιο» φαίνεται ότι είχαν τον αντίκτυπό τους στην επισκεψιμότητα των Ρώσων προσκυνητών.

 

Η κατάσταση αυτή οδήγησε Ρώσους τουρίστες στην αναζήτηση άλλων τουριστικών προορισμών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εκείνο της Τουρκίας, στο οποίο σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν «οι πολιτικές και γεωστρατηγικές σχέσεις των δύο χωρών καθώς και η μεταξύ τους φιλικότητα. Από την άλλη, υπάρχει το οικονομικό κομμάτι που τους συμφέρει να πάνε στην Τουρκία», όπως ανέφερε ο κ. Τσακαλάκης.

 

«Απογείωση» της Τουρκίας

 

Η Τουρκία είναι ένας μεγάλος “παίκτης” στον τουρισμό. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια, και συγκεκριμένα τη διετία 2016-2017, το τουρκικό τουριστικό προϊόν “βυθίστηκε”. Αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα αφενός της χειροτέρευσης τότε των σχέσεών της με τη Ρωσία λόγω του περιστατικού κατάρριψης ρωσικού μαχητικού από τουρκικό στη Συρία στα τέλη του 2015 και της γενικότερης κρίσης που ακολούθησε, όπως και του συμβάντος της δολοφονίας του Ρώσου πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη από Τούρκο - αστυνομικό μεν, φανατικό δε - αλλά και αφετέρου εξαιτίας ορισμένων τρομοκρατικών ισχυρών βομβιστικών επιθέσεων που συνέβησαν μέσα στην εν λόγω διετία και αναπόφευκτα τρόμαξαν τους τουρίστες, οι οποίοι αναζήτησαν έναν ασφαλέστερο τουριστικό προορισμό τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπως π.χ. τη χώρα μας.

 

Από το 2018, η Τουρκία ανέκαμψε και πλέον είναι μια άκρως ανταγωνιστική δύναμη στον τουρισμό. Μάλιστα, εκτός από την Τουρκία, ανταγωνίστριες δυνάμεις αναδεικνύονται και οι χώρες του μουσουλμανικού τόξου, όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία.

 

Ενδεικτική είναι η δήλωση του κ. Τσακαλάκη: «Εμείς τα προηγούμενα χρόνια ανεβήκαμε ψηλά στην τουριστική κίνηση μαζί με τους Κύπριους, τους Ισπανούς και τους Πορτογάλους. Η Τουρκία, ωστόσο, δεν είναι ανερχόμενη τουριστική δύναμη. Είναι πιο μεγάλο “παίκτης” από την Ελλάδα στην τουριστική σκακιέρα. Επίσης μεγάλοι τουριστικοί “παίκτες” είναι η Τυνησία, η Αίγυπτος και το Μαρόκο. Όλες αυτές οι χώρες λόγω διαφόρων διαμαχών που υπήρχαν ήταν “κλειστές”. Γι’ αυτό “μεγαλώσαμε” εμείς σε αριθμούς. Τώρα που “άνοιξαν” οι αγορές τους, είχαμε και εμείς μείωση».

 

Οι απώλειες από το «κανόνι»

 

Ο δεύτερος μεγαλύτερος τουριστικός πράκτορας σε όλο τον κόσμο, υπό το βάρος των χρεών, κήρυξε πτώχευση. Κοινώς “βάρεσε κανόνι”, αφήνοντας “φέσι” εκατομμυρίων ευρώ και σε ξενοδόχους της Κρήτης. Αναμφισβήτητα ήταν μια μεγάλη πληγή αυτή για τον φετινό τουρισμό.

 

Τα στιγμή που χρεωκόπησε η ιστορική αυτή εταιρεία στην Κρήτη βρίσκονταν εγκλωβισμένα 20.000 άτομα, ενώ στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας ο αριθμός έφτανε τους 50.000 τουρίστες. Άμεσα ζημιωμένοι ήταν οι ξενοδόχοι οι οποίοι συνεργάζονταν με τη συγκεκριμένη εταιρεία και κατ’ επέκταση το προσωπικό των ξενοδοχείων και των άλλων δομών του τουρισμού.

 

Οι ξενοδόχοι έκλεισαν τα ξενοδοχεία πολύ νωρίτερα σε σχέση με το αναμενόμενο τέλος της τουριστικής περιόδου, ενώ η οικονομική ζημία ήταν μεγάλη. «Η χρεωκοπία της Thomas Cook κόστισε 100 εκατομμύρια στον τουρισμό της Κρήτης», ανέφερε ο κ. Βλατάκης.

 

Το στίγμα της χρεωκοπίας της Thomas Cook στην τουριστική οικονομία του Ρεθύμνου έδωσε και ο κ. Τσαλακάκης, ο οποίος είπε χαρακτηριστικά: «Τη “μερίδα του λέοντος” όσον αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις από τη χρεωκοπία της εταιρείας την είχε ο νομός Ηρακλείου. Αμέσως μετά, όμως, επηρεάστηκε το Ρέθυμνο. Το κόστος που επωμίστηκαν τα ξενοδοχεία ήταν πολύ μεγάλο. Οι κρατήσεις χάθηκαν και πολλά ξενοδοχεία αναγκάστηκαν να κλείσουν αρκετά νωρίς. Επίσης μετακυλίστηκε το κόστος και για την επόμενη χρονιά με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Οι χαμένες διανυκτερεύσεις είχαν αντίκτυπο στην ντόπια αγορά. Αυτοί οι άνθρωποι θα δημιουργούσαν τζίρο».

 

 

 

Αισιοδοξία για το 2020

 

Νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά η τουριστική καμπάνια

 

Μετά το “κενό” που δημιουργήθηκε λόγω της χρεωκοπίας της Thomas Cook, το καλοκαίρι του 2020 φαντάζει ελπιδοφόρο μέσω της γερμανικής εταιρείας και βασικού “παίκτη” της τουριστικής πολιτικής σε επίπεδο Κρήτης, TUI. Συγκεκριμένα, η TUI έρχεται να ενισχύσει την παρουσία της στην αγορά της Κρήτης και προχώρησε σε αύξηση 10% του αριθμού των τουριστικών πακέτων της στην Ελλάδα για το 2020, με την Κρήτη να αποτελεί τον κυριότερο τουριστικό προορισμό για τους Γερμανούς.

 

Αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό εάν αναλογιστεί κανείς πως η TUI δηλώνει ότι φέρνει περίπου 3 εκατομμύρια πελάτες κάθε χρόνο στην Ελλάδα, την οποία χαρακτηρίζει έναν από τους σημαντικότερους προορισμούς για τον όμιλο και δεύτερη μόνο μετά την Ισπανία. Όσον αφορά στις προτιμήσεις των Γερμανών κυρίως πελατών της, η Κρήτη είναι πρώτη και έπεται η Ρόδος.

 

Ο κ. Βλατάκης, μεταξύ άλλων, ανέφερε πως ο τρόπος που διαχειρίστηκε η Thomas Cook την όλη κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να γίνει αποδέκτης εγκωμιαστικών σχολίων.

 

Συγκεκριμένα, όπως είπε, «το ευχάριστο είναι πως ο τρόπος διαχείρισης της Thomas Cook συνέβαλε στο να είναι η Κρήτη στην κορυφαία θέση και αυτό φαίνεται από τις πλατφόρμες που δείχνουν την επιλογή προορισμού για το 2020. Αυτό είναι ευχάριστο, αλλά θα δούμε πώς θα διαμορφωθεί το κλίμα στις εκθέσεις που έρχονται».

 

Μεταξύ άλλων και ο υπουργός Τουρισμού, κ. Χάρης Θεοχάρης, μίλησε με αισιοδοξία στην Παγκόσμια Έκθεση Τουρισμού για την επόμενη τουριστική περίοδο, με το εγχώριο τουριστικό προϊόν να βγαίνει ισχυρό. «Το κλείσιμο της Thomas Cook βρήκε την ελληνική κυβέρνηση με ισχυρά αντανακλαστικά. Κινήθηκε γρήγορα για να στηρίξει αυτούς που είχαν πρόβλημα και το εγχώριο τουριστικό προϊόν βγήκε ισχυρό. Πρόκειται για ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για τις χρονιές που έρχονται. Ήδη η ζήτηση από τις αεροπορικές εταιρείες να αντικαταστήσουν τις χαμένες θέσεις της Thomas Cook, αλλά και από τα travel agencies να κάνουν συμφωνίες με τα ξενοδοχεία που είχαν συμφωνίες με την Thomas Cook και τις έχασαν, είναι πολύ αυξημένη και ισχυρή. Εμείς από τη μεριά μας θα ξεκινήσουμε τη διαφημιστική καμπάνια πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι συνέβαινε κατά το παρελθόν. Με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσουμε και θα στηρίξουμε τους Έλληνες επαγγελματίες του τουρισμού», ανέφερε χαρακτηριστικά.

 

Αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης»

 

64.000 λιγότεροι τουρίστες το 2019

 

Την ίδια στιγμή, 64.000 λιγότεροι τουρίστες αφίχθησαν φέτος στο αεροδρόμιο Ηρακλείου “Νίκος Καζαντζάκης”, όπου η πτώση αγγίζει το 2% από τις αρχές του έτους μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.

 

Ο αερολιμενάρχης Ηρακλείου, Γιώργος Πλιάκας, σχολιάζοντας τη μείωση των αφίξεων στο αεροδρόμιο Ηρακλείου, είπε πως, «συγκρινόμενες με τα 3,5 εκατομμύρια τουριστών που έρχονται στο νησί μας, οι 64.000 λιγότερες αφίξεις είναι ελάχιστο νούμερο. Δε γίνεται συνεχώς να αυξάνεται ο αριθμός των αφίξεων ετησίως και να πηγαίνει στο +5% και +10%. Φτάνει να σκεφτούμε ότι τα τελευταία 6-7 χρόνια το αεροδρόμιο Ηρακλείου έχει κάνει πάνω από 50% αύξηση».

 

Σε επίπεδο Κρήτης, η μείωση των αφίξεων στα αεροδρόμια εκτιμάται γύρω στο 5% μέχρι το τέλος του έτους, με τον Μιχάλη Βλατάκη να προβαίνει στην ακόλουθη δήλωση στον τηλεοπτικό φακό της “ΚΡΗΤΗ ΤV”: «Οι αριθμοί θα δείξουν μείωση της τάξης του -4,5% και -5% σε σχέση με πέρυσι. Ιδιαίτερα τα κέρδη θα είναι χαμηλότερα. Όλο και περισσότεροι πελάτες νοικιάζουν αυτοκίνητο και μένουν σε μικρά καταλύματα».

 

Από τα στοιχεία καταδεικνύεται πως ήταν αισθητή η πτώση τουριστών από τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (-40%), ενώ, αντιθέτως, μικρότερη είναι η πτώση από τη γερμανική αγορά. Στον αντίποδα, μικρή αύξηση τουριστών καταγράφηκε από Αυστρία, Βέλγιο, Φιλανδία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ισραήλ, Ιταλία και άλλες χώρες.

 

Η μείωση της τουριστικής κίνησης και των αφίξεων συνδέονται με άμεση μείωση των εσόδων τόσο στον κλάδο της εστίασης όσο και στον κλάδο των ταξί, με τους ιδιοκτήτες και τους οδηγούς να αναφέρονται στην έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών για την υποκλοπή του μεταφορικού τους έργου. Εντωμεταξύ, τονωτική ένεση στον Κρητικό τουρισμό αποτελεί το πρόγραμμα χειμερινού τουρισμού, με 60.000 τουρίστες μέχρι τις 15 Απριλίου.

 

«Την επόμενη χρονιά, μια αεροπορική εταιρεία έχει ανακοινώσει ότι θα ξεκινήσει δρομολόγια από τις αρχές του Μαρτίου, κάτι που κατά τη γνώμη μου είναι πολύ θετικό», ανέφερε ο κ. Πλιάκας στην “ΚΡΗΤΗ ΤV”.

 

neakriti.gr