Τα μυστικά των φυτών βρίσκονται κρυμμένα μέσα στο γονιδίωμά τους
Στόχο την ανάλυση πολλών ειδών (φυτών και μικροοργανισμών), όπως για παράδειγμα το γονιδίωμα του εμβληματικού φυτού της Κρήτης, Δίκταμος (Origanum dictamnus) του οποίου πολύ πρόσφατα ολοκληρώθηκε η αλληλούχιση και σύντομα θα ξεκινήσει η ανάλυση του, βάζει ομάδα επιστημόνων.
Αναλυτικά, σύμφωνα με το neakriti.gr, η ομάδα του καθηγητή Παναγιώτη Σαρρή (ΙΜΒΒ – ΙΤΕ και Βιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης), σε συνεργασία με την ομάδα του Δρ. Παύλου Παυλίδη (Ινστιτούτο Πληροφορικής - ΙΤΕ) και του καθηγητή Στέργιου Πυρίντσου (Βιολογία, Πανεπιστημίου Κρήτης), δημοσίευσαν μία νέα ενδιαφέρουσα μελέτη στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό BMC Genomics (https://bmcgenomics.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12864-019-6439-x).
Όπως αναφέρει ο καθηγητής κος Π. Σαρρής:
«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα καταφέραμε την πλήρη αλληλούχιση και ανάλυση του γονιδιώματος ενός φυτικού είδους, γηγενούς της Κρήτης και συγγενικού πολλών σημαντικών καλλιεργούμενων ειδών μεγάλης οικονομικής σημασίας.
Η ομάδα μου και οι συνεργάτες μου, πιστεύουμε ότι πιθανές λύσεις για πολλά και σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, η παραγωγή τροφίμων, βρίσκονται κριμένα στα γονιδιώματα των άγριων συγγενικών φυτικών ειδών.Αυτών των ειδών, που αποτέλεσαν την βάση για την δημιουργία όλων τον καλλιεργούμενων ειδών που σήμερα παράγουν την τροφή μας.
Τα είδη αυτά βρίσκονται έξω στην φύση, εκτεθειμένα σε πολλά και ποικίλα μίκρο-περιβάλλοντα και έχουν καταφέρει, στο πέρασμα των αιώνων, να αναπτύξουν αντοχές και να ανταπεξέλθουν επιτυχώς σε ένα μεγάλο αριθμό προκλήσεων, κίνδυνων και εχθρών.
Σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο η παραγωγή τροφίμων βρίσκεται σε σοβαρό κίνδυνο, για πολλούς και ποικίλους λόγους (π.χ. κλιματική αλλαγή, υψηλή αλατότητα, νέα παθογόνα, κτλ.). Αποτέλεσμα αυτών είναι οι απώλειες στην παραγωγή οικονομικά σημαντικών τροφίμων, που αγγίζουν έως και το 40%-60% της ετήσιας παραγωγής τους. Η χρήση χημικών για την αντιμετώπιση δεν είναι πάντοτε δυνατή αλλά ούτε ασφαλής για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη ανάπτυξης βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων για την ελαχιστοποίηση των απωλειών στην παραγωγή τροφής.
Ένας τρόπος για την ανάπτυξη τέτοιων στρατηγικών είναι η μελέτη και η κατανόηση των μηχανισμών προσαρμοστικότητας και επιβίωσης που έχουν αναπτύξει τα άγρια φυτικά είδη, τα «ξαδέλφια» των καλλιεργούμενων ειδών. Τα μυστικά αυτά βρίσκονται κρυμμένα μέσα στα γονιδιώματα τους. Αυτό συνεπάγεται αρχικά την αλληλούχιση των γονιδιωμάτων τους και στην συνέχεια την εις βάθος μελέτη και ανάλυση της λειτουργίας του.
Οι σκέψεις αυτές μας οδήγησαν στην δημιουργία μίας επιστημονικής ομάδας, που αποτελείται από επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων και σκοπό της έχει να θέσει τις βάσεις στην Ελλάδα, στην Κρήτη (ΙΜΒΒ-ΙΤΕ, ΙΠ-ΙΤΕ και Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστημίου Κρήτης) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Έξετερ στην Μεγάλη Βρετανία, για την μελέτη των γονιδιωμάτων τέτοιων ειδών».
