Η έρευνα δεν εντόπισε στρεβλώσεις, αλλά αποτυπώνει τη μεγάλη συγκεντροποίηση στον κλάδο, με τους δέκα μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους να ελέγχουν ως και το 95% της αγοράς, έναντι 75-85% το 2013
Eιδική «ομάδα κρούσης σουπερμάρκετ» για τη συστηματική παρακολούθηση όλης της αλυσίδας εφοδιασμού του κλάδου, ώστε να εντοπίζονται στρεβλώσεις και να προτείνονται λύσεις, ετοιμάζει η Επιτροπή Ανταγωνισμού (Ε.Α.), στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου σχεδίου που θα ολοκληρωθεί σε βάθος διετίας.
Οι βασικές κατευθύνσεις του σχεδίου αυτού παρουσιάζονται στα συμπεράσματα της νέας, πολυσέλιδης έρευνας για τον κλάδο παραγωγής, διανομής και εμπορίας βασικών καταναλωτικών αγαθών, με έμφαση στα είδη διατροφής, καθαριότητας και προσωπικής υγιεινής.
Προς το παρόν, όπως επισημαίνει η έρευνα, που εκτείνεται σε βάθος πενταετίας από το 2014-15 και περιέχει επικαιροποιημένα στοιχεία ώς τα μέσα του 2020, «δεν κρίνεται απαραίτητη η εκκίνηση κανονιστικής παρέμβασης στον κλάδο με τη θεσμοθέτηση ενός Διαμεσολαβητή ή Εντολοδόχου για τη διαπραγμάτευση Κώδικα Δεοντολογίας ή Οδηγού Καλών Πρακτικών».
Εν τω μεταξύ, η προς σύσταση Task Force, που θα υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση της Ε.Α., θα υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις στον πρόεδρο της Επιτροπής για την κατάσταση ανταγωνισμού στον κλάδο του λιανεμπορίου και «θα προχωρά σε μετρήσεις της διαπραγματευτικής ισχύος των αλυσίδων σουπερμάρκετ και προμηθευτών».
Ενας από τους κύριους τομείς της έρευνας της Ε.Α. είναι η διαπραγματευτική ισχύς στην κάθετη αλυσίδα εφοδιασμού μεταξύ των προμηθευτών και των μεγαλύτερων επιχειρήσεων σουπερμάρκετ, σε 11 κατηγορίες βασικών αγαθών.
Οπως καταγράφεται, στις περισσότερες περιπτώσεις το «πάνω χέρι» στη διαδρομή αυτή το έχουν οι προμηθευτές, με το μεγαλύτερο μερίδιο διαπραγματευτικής δύναμης να εντοπίζεται στα απορρυπαντικά, στα αναψυκτικά και στον καφέ (συγκέντρωση ώς και 85%), διόλου τυχαία στα προϊόντα που ελέγχονται από μεγάλες πολυεθνικές αλυσίδες.
Μεταξύ άλλων μεθόδων για την αντιμετώπιση αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, η Ε.Α. σκοπεύει να εφαρμόσει την πρακτική των προστατευόμενων «μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», που έχει υιοθετηθεί σε χώρες της Ε.Ε. για την αποκάλυψη φαινομένων διαφθοράς. Οπως σημειώνεται, παράλληλα με ψηφιακά εργαλεία άμεσης πληροφόρησης μέσω καταγγελιών και παρακολούθησης της αγοράς, θα δημιουργηθεί «σύστημα ανώνυμης παροχής πληροφοριών - whistleblowers, παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα σε κάποιον να δώσει πληροφορίες χωρίς να φοβάται την αποκάλυψη της ταυτότητάς του με οποιονδήποτε τρόπο».
Η έρευνα αποτυπώνει τη μεγάλη συγκεντροποίηση στον χώρο των σουπερμάρκετ, με τους δέκα μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους να ελέγχουν ώς και το 95% της αγοράς (έναντι 75-85% το 2013).
Οι ανακατατάξεις στον κλάδο επιταχύνονται από το 2017 και μετά, με τον πρώτο σε θέση όμιλο (Ελληνικές Υπεραγορές - Σκλαβενίτης) να ελέγχει πλέον το 25-35% της αγοράς και να προηγείται κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε μερίδιο αγοράς από τον αμέσως επόμενο όμιλο, την ΑΒ Βασιλόπουλος. Αντίστοιχα μεγαλώνει και η ψαλίδα στον τζίρο, με τον Σκλαβενίτη να έχει τζίρο άνω των 3,2 δισ. ευρώ το 2019 και αύξηση 8,9%, έναντι 1,9 δισ ευρώ του ΑΒ, με πτώση του τζίρου 1,94%.
Ως άμεσες προτεραιότητες για διερεύνηση τίθενται οι επιπτώσεις στον ανταγωνισμό από τα περιοριστικά μέτρα για την καταπολέμηση του κορονοϊού, η εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου και στον χώρο των σουπερμάρκετ και ο ρόλος που παίζουν οι σχετικές πλατφόρμες, καθώς και η είσοδος νέων παικτών στην αγορά.
Ακριβά παραμένουν τα ελληνικά σουπερμάρκετ σε σχέση με το εισόδημα των καταναλωτών, καθώς, όπως παραδέχεται η Ε.Α., οι τιμές τους είναι σε υψηλότερο επίπεδο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Ως λύσεις προτείνονται κυρίως ψηφιακά εργαλεία -παρατηρητήριο τιμών, όπως ο e-katanalotis και εξατομικευμένες εφαρμογές, μέτρα που προς το παρόν έχουν αποδειχθεί μάλλον «ασπιρίνες» όσο η καταναλωτική δύναμη των νοικοκυριών συρρικνώνεται και όλο και μεγαλύτερο μερίδιο του εισοδήματος κατευθύνεται στην κάλυψη βασικών αναγκών.
efsyn.gr
