Σεισμοί: Η Κρήτη θωρακίζεται - Σεισμικοί αισθητήρες τα νέα «όπλα»

Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς εκπαιδεύονται με έναν καινοτόμο τρόπο για τον σεισμό και ταυτόχρονα το Ηράκλειο οχυρώνεται με πέντε ακόμα επιταχυνσιογράφους που προστίθενται στους υπάρχοντες τέσσερις.

 

Και το πιο σπουδαίο: Δεν πρόκειται απλά για ένα ακόμη εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αφορά στην προετοιμασία της εκπαιδευτικής κοινότητας και των μαθητών για το τι να κάνουν σε περίπτωση μιας σεισμικής δόνησης, αλλά για ένα “πολυεργαλείο” με πολλαπλά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους, που βάζει σε τροχιά συνεργασίας πολλούς φορείς και εισάγει στην “εξίσωση” παράγοντες που έως σήμερα δεν είχαν αξιοποιηθεί στον μέγιστο βαθμό, από την ψυχολογία έως τον εθελοντισμό.

 

Το πρόγραμμα “Η Σεισμολογία στο Σχολείο”, που εγκαινιάζεται σήμερα από τον Δήμο Ηρακλείου και το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο σε 25 σχολεία της πόλης, αποτελεί τον καρπό μιας συστηματικής προετοιμασίας, πρωτοποριακής σε πολλά επίπεδα, αφού αφενός είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται σε τόσο ευρεία βάση στην Ελλάδα και αφετέρου έχει, εκτός από την εκπαιδευτική, και αξιοσημείωτη επιστημονική διάσταση.

 

 

Όπως μας εξήγησε ο υπεύθυνος του προγράμματος από πλευράς Γεωδυναμικού, ο σεισμολόγος-διευθυντής Ερευνών κ. Ιωάννης Καλογεράς, η πρωτοβουλία δομείται γύρω από τους πέντε νέους επιταχυνσιογράφους οι οποίοι θα εγκατασταθούν σε αντίστοιχα σχολεία του Ηρακλείου και θα συμπληρώσουν το υπάρχον δίκτυο με τρόπο γεωγραφικά ομοιόμορφο για την πόλη, με τα ήδη από πολλά χρόνια λειτουργούντα αντίστοιχα όργανα, τα οποία βρίσκονται στο Δημαρχείο Γαζίου, το Δημαρχείο Νέας Αλικαρνασσού, το κεντρικό κτήριο του ΟΤΕ και το Βενιζέλειο Νοσοκομείο, καταγράφοντας τον “σφυγμό” του υπεδάφους με το “ξύπνημα” του Εγκέλαδου.

 

Σε αντίθεση με τους σεισμογράφους που από τις καταγραφές τους υπολογίζονται τα χαρακτηριστικά του σεισμού (χρόνος γένεσης, επίκεντρο, μέγεθος, εστιακός μηχανισμός), οι επιταχυνσιογράφοι εστιάζουν στην εδαφική επιτάχυνση στη θέση όπου βρίσκονται εγκατεστημένοι, δίνοντας μια εικόνα για τις επιπτώσεις που προκαλούνται από τον συγκεκριμένο σεισμό (βλάβες σε κτήρια, αισθητότητα).

 

Τα δεδομένα των ευαίσθητων αυτών οργάνων θα αποτελέσουν τη βάση για την εκπαιδευτική διαδικασία που θα προσλάβει και ερευνητικό χαρακτήρα, αφού οι μαθητές, οργανωμένοι σε ομάδες εργασίας, θα αναλάβουν τη μελέτη συγκεκριμένων θεματικών σε συντονισμό με τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι έχουν παραλάβει τα σχετικά εγχειρίδια και κατατοπιστεί στα πλαίσια ειδικής διημερίδας για τις ιδιαίτερες πτυχές του προγράμματος. Με την καθοδήγηση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, τόσο με τη διά ζώσης παρουσία επιστημόνων οι οποίοι εγκαινιάζουν σήμερα την παρουσία τους στα σχολεία του Ηρακλείου, όσο και ηλεκτρονικά μέσω των νέων μορφών διαδραστικής εκπαίδευσης και επικοινωνίας, οι μαθητές θα γνωρίσουν το φαινόμενο του σεισμού και από άλλη οπτική γωνία, θα το εξετάσουν, θα μάθουν πώς να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές του και θα το μελετήσουν, παρουσιάζοντας στο τέλος της πιλοτικής δράσης, την ερχόμενη άνοιξη, τη δουλειά που έχουν κάνει σε ειδική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί στο Ηράκλειο. Και, το πιο σημαντικό, οι μαθητές δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων που μετέχουν στο πρόγραμμα θα μπορούν να συνεργαστούν και με άλλους από τη στιγμή που τα δεδομένα των επιταχυνσιογράφων θα είναι προσβάσιμα διαδικτυακά σε κάθε ενδιαφερόμενο.

 

Πέρα από αυτή την παράμετρο, υπάρχει και εκείνη που δίνει μεγαλύτερο εύρος στο πρόγραμμα, καθώς στα επιστημονικά στοιχεία των μετρήσιμων καταγραφών θα μπορούν να προστεθούν εκείνα της άμεσης πληροφόρησης από τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι με την ιδιότητα, σε πρώτη φάση, των εκπαιδευόμενων μαθητών, δασκάλων και καθηγητών, αλλά και γονιών, θα μπορούν να καταθέτουν τις πληροφορίες που έχουν για την αισθητότητα μιας δόνησης, την εμπειρία που βίωσαν ή και τις πρώτες επιπτώσεις από τον χώρο όπου βρίσκονται, σε κάθε μορφή, από προφορική έως οπτική, με την καταγραφή εικόνων και βίντεο.

 

 

«Ουσιαστικά περνάμε από την εκπαιδευτική σεισμολογία στη σεισμολογία πολιτών», όπως μας εξήγησε ο κ. Καλογεράς, ο οποίος εστίασε και σε ένα ακόμα δομικό στοιχείο του προγράμματος, ότι, συστήνοντας ομάδες εργασίας, οι μαθητές θα μάθουν πώς να δουλεύουν συλλογικά και πώς ενδεχομένως να αντιμετωπίσουν συλλογικά, συστήνοντας τις δικές τους ομάδες προστασίας, τις συνέπειες ενός σεισμού, έχοντας υπόψη όλα τα πιθανά σενάρια που θα επεξεργαστούν και θα μοιραστούν με τους γονείς τους και φυσικά τους εκπαιδευτικούς, αναζητώντας εναλλακτικές... Από το πιο απλό, ποιος πρέπει να έχει τα κλειδιά, μέχρι το τι πρέπει να γίνει αν μπλοκάρει μια πόρτα κομβικής σημασίας για την εκκένωση του σχολείου, έως το τι θα συμβεί σε επίπεδο κυκλοφοριακής συμφόρησης από τους γονείς που θα σπεύσουν να πάρουν τα παιδιά από το σχολείο. Ζητήματα που πρέπει να εξετάζονται σε όλες τις πιθανές εκδοχές, τόσο εκείνες που είναι εύκολα αντιληπτές, όσο και αυτές που θα προκύπτουν στην πορεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την οποία εξετάζεται το ενδεχόμενο να περιλάβει και μαθητές νηπιαγωγείων, που βρίσκονται κοντά ή συστεγάζονται με τις μονάδες στις οποίες θα λαμβάνει χώρα το πρόγραμμα.

 

Η εκπαίδευση αυτή θα μπορεί να λειτουργήσει και ως μοντέλο για τη διαχείριση αντίστοιχων καταστάσεων σε επίπεδο πολιτικής προστασίας, όχι πλέον από τους φορείς, αλλά από τους ίδιους τους πολίτες επικουρικά με τις Αρχές, ιδιαίτερα σε περιόδους όπως η θερινή, οπότε το Ηράκλειο τριπλασιάζει σχεδόν τον πληθυσμό του.

 

Το πρόγραμμα, το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο της Διά Βίου Μάθησης στον Δήμο Ηρακλείου και της συμμετοχής της πόλης στο Παγκόσμιο Δίκτυο της UNESCO για τις “Πόλεις που Μαθαίνουν”, θα είναι ευέλικτο, καθώς θα μπορεί να εξελίσσεται και να εμπλουτίζεται ανάλογα με τις ανάγκες προσφέροντας ένα ευρύ πλαίσιο γνώσεων σε πολλά επίπεδα, από ιστορικό, ψυχολογικό και κοινωνιολογικό, έως επιστημονικό και κυρίως επιχειρησιακό. Το πρόγραμμα για πρώτη φορά στην Ελλάδα εξελίσσεται σε τόσο πολυεπίπεδη μορφή και με τόσο μεγάλη συμμετοχή σχολείων, καθώς έως σήμερα οι αντίστοιχες υλοποιήσεις στην Πάτρα και σε σχολεία της Αθήνας δεν είχαν τόσο έντονη την εμπλοκή Δήμων, ούτε αυτό το εύρος, γεγονός που προσδίδει ακόμα μεγαλύτερη σημασία στις δράσεις που ξεκινούν σήμερα στο Ηράκλειο.

 

Σεισμικοί αισθητήρες - Το δίκτυο επιταχυνσιογράφων στο Ηράκλειο

 

 

 

Η πρακτική αξιοποίηση του προγράμματος σε επίπεδο αντισεισμικής οχύρωσης του Ηρακλείου είναι δεδομένη και με την εγκατάσταση των πέντε νέων επιταχυνσιογράφων στην πόλη. Οι ευαίσθητοι αυτοί σεισμικοί αισθητήρες, όπως μας εξήγησε ο δρ. Ιωάννης Καλογεράς, αναπτύχθηκαν στην Ταϊβάν από μια start-up εταιρεία και εγκαταστάθηκαν σε 1.000 περίπου σχολεία, στοχεύοντας ακριβώς σε αυτό που υλοποιείται στο Ηράκλειο: εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δράσεις πολιτικής προστασίας. Πρόσφατα, μάλιστα, ο σεισμολόγος και διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού, συνεργάτης στο πλαίσιο του προγράμματος, δρ. Νίκος Μελής, μετέβη για τον σκοπό αυτό στην Ταϊβάν, με στόχο την αμφίδρομη μεταφορά τεχνογνωσίας σε θέματα λογισμικού των επιταχυνσιογράφων.

 

 

neakriti.gr