«Ρίχνει λάδι στη φωτιά η Άγκυρα»: Τι λέει Κρητικός καθηγητής για τις τουρκικές προκλήσεις;
Τις δικές του εκτιμήσεις για τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις κάνει ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Δημήτρης Ξενάκης
Η αιχμαλωσία των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από Τούρκους είναι το θέμα που μονοπωλεί την πολιτική επικαιρότητα τις τελευταίες μέρες. Είναι ζήτημα το οποίο κλιμακώνει ακόμη παραπάνω τις σχέσεις των δύο χωρών, δημιουργώντας ένα κλίμα ρευστό.
Η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» μίλησε με τον αναπληρωτή καθηγητή Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης Δημήτρη Ξενάκη, ο οποίος απάντησε στα ερωτήματά μας.
«Οι ενέργειες των τελευταίων 24ώρων τόσο στις Καστανιές όσο και με τη navtex την οποία εξέδωσε η Τουρκία, αποτελούν συνέχεια της κλιμάκωσης την οποία επιχειρεί η Τουρκία το τελευταίο διάστημα στο Αιγαίο και των παρενοχλήσεων που έκανε στα Ίμια και στην κυπριακή ΑΟΖ. Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών αποτελούν συνέχεια των προκλήσεων που έχει ξεκινήσει η Τουρκία τους τελευταίους δύο μήνες σε σχέση με την αμφισβήτηση του Αιγαίου και γενικότερα των σχέσεων με την Ελλάδα», τόνισε.
«Αυτή η κατάσταση που βιώνουμε στο Αιγαίο είναι μια κατάσταση χαμηλής έντασης, την οποία βιώνουμε από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Οι λόγοι σχετίζονται με τα αδιέξοδα της Άγκυρας στο συριακό και το κουρδικό μέτωπο, αλλά και την ανασφάλεια που έχει ο Ερντογάν στο εσωτερικό του ενόψει των εκλογών», εξήγησε ο κ. Ξενάκης, ενώ συνέχισε λέγοντας ότι «υπάρχει ένα άσχημο και ένα πολύ χειρότερο σενάριο. Το άσχημο σενάριο είναι όχι μόνο να γυρίσουμε σε μια κατάσταση που ήμασταν προηγουμένως, αλλά να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να υπάρξει μια de facto αποστρατικοποίηση της περιοχής με αμοιβαίες δεσμεύσεις απ’ όλες τις πλευρές. Το χειρότερο σενάριο είναι ο Ερντογάν να αποφασίσει ότι η συγκυρία στην ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο αλλά και στο εσωτερικό του μέτωπο, και κυρίως ενόψει εκλογών του 2019, είναι τέτοια η οποία του επιτρέπει να κάνει στρατηγική εκτίμηση πως μια θερμότερη αντιπαράθεση με τους Έλληνες ενέχει περισσότερο όφελος γι’ αυτόν, παρά κόστος. Και με δεδομένο ότι απέναντί της η Άγκυρα έχει μια κυβέρνηση η οποία φαίνεται πως δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτές τις κρίσεις, επιδιώκει να μας σύρει σε μια συνολική διαπραγμάτευση που, αν συμβεί τώρα και έτσι όπως έχει διαμορφωθεί η πολιτική κατάσταση, θα το εκμεταλλευτεί δεόντως ο Ερντογάν».
Σχολιάζοντας τη navtex, o κ. Ξενάκης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είναι απίστευτη η πρόκληση της Άγκυρας σε σχέση με τη navtex την οποία εξέδωσε και με αυτό τον τρόπο ρίχνει ακόμη περισσότερο “λάδι στη φωτιά” σε σχέση με ό,τι έχει γίνει με τη σύλληψη των δύο Ελλήνων στρατιωτών και τα γεγονότα των προηγούμενων εβδομάδων, όπως τα Ίμια και η ΑΟΖ. Ταυτόχρονα, σήμερα (σ.σ. χθες) απέπλευσε από την Ιταλία ο αμερικανικός στόλος, ο οποίος θα πάει στην περιοχή της Κύπρου, δεδομένου ότι ξεκινάει τις γεωτρήσεις το αμερικανικό γεωτρύπανο. Ο Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να συγκρουστεί ακόμη και με τις ΗΠΑ, πράγμα που απαιτεί παρακολούθηση τις επόμενες μέρες».
Ο κ. Ξενάκης για την ελληνική πλευρά δήλωσε πως «η κυβέρνηση εμφανίζεται εξαιρετικά μπερδεμένη από αυτό το παιχνίδι των Τούρκων. Καθυστερεί να ακολουθήσει τις τούρκικες κινήσεις». Συνεχίζοντας τόνισε: «Είναι δυνατόν ο νέος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας να ελπίζει ότι η τούρκικη δικαιοσύνη θα δει το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτών όπως πραγματικά είναι και όχι να το διογκώσουν οι Τούρκοι, όταν ακριβώς αυτή τη στιγμή κάνουν ακριβώς το αντίθετο; Εάν αναλογιστούμε τη σύλληψη ενός Γερμανού δημοσιογράφου για ένα χρόνο, μπορούμε να φανταστούμε πόσο θα τραβήξει η υπόθεση με τους Έλληνες στρατιωτικούς, ακόμη και αν δεν απαγγέλλουν το κατηγορητήριο κατασκοπίας προκειμένου να πιέσουν την Ελλάδα και τη διεθνή κοινότητα για όλα τα ανοιχτά θέματα που έχουν ανοίξει και κυρίως το ανοιχτό μέτωπο της Συρίας».
Όσον αφορά στη στάση των ΗΠΑ, ο κ. Ξενάκης είπε: «Καταρχήν, δε γνωρίζουμε τις κινήσεις της ελληνικής πλευράς και αν η ελληνική πλευρά στο ΝΑΤΟ κατήγγειλε τη στάση της Τουρκίας. Τι έχει να κάνει η ελληνική πλευρά σε σχέση με τους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους ανήκουμε; Οι ΗΠΑ έχουν μεγαλύτερα ανοιχτά ζητήματα με την Τουρκία, και κυρίως το Συριακό, όπου αντιμετωπίζουν μια Τουρκία που φαίνεται πρόθυμη να μην ακούσει τις συμβουλές τους. Το πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ θα το δούμε την επόμενη εβδομάδα, όταν και θα εμφανιστεί ο αμερικανικός στόλος στην Ανατολική Μεσόγειο». Όσον αφορά δε τη στάση της Ε.Ε., επισήμανε: «Εμείς ως ελληνική εξωτερική πολιτική θεωρούμε επιτυχία ότι έγιναν κάποιες σκληρές δηλώσεις από την πλευρά της Ε.Ε. Δεν αμφισβητώ ότι είναι σημαντικό το γεγονός αυτό, αλλά προφανώς δεν είναι αυτό που θα κάνει τη διαφορά ή θα κάνει το αφτί του Ερντογάν να ιδρώσει, με δεδομένο πως η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει ατονήσει».
Τέλος, αναφερόμενος στην τύχη των δύο στρατιωτικών, ο κ. Ξενάκης είπε πως «δε γνωρίζουμε τι ακριβώς έγινε, πώς έγινε και κάτω υπό ποιες συνθήκες. Τέτοια επεισόδια λύνονται σε άτυπο επίπεδο μεταξύ των διοικητών των δύο φυλακίων. Η Τουρκία όμως, όπως μπορούμε να υποθέσουμε, προσπάθησε να το εκμεταλλευτεί τόσο για να εξευτελίσει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, κάτι που επιθυμεί συνεχώς, όσο και για να επεκτείνει τη ρητορική του φόβου στην Ελλάδα και να απευθυνθεί ο Ερντογάν στο εσωτερικό του ακροατήριο».
