Ο Γιάννης Γουλιδάκης αναλύει τις θεσμικές, τεχνικές και κοινωνικές πτυχές του Π.Α., θέτοντας ερωτήματα για την προστασία δεδομένων και την ελευθερία των πολιτών στην εποχή της ψηφιακής ταυτοποίησης.
Στην πρωινή εκπομπή του Ηχώ 99,8 «Καλημέρα Λασίθι», οικονομολογος και επικεφαλής της δημοτικής παράταξης «Δήμος Ιεράπετρας – Προοπτική για το Μέλλον», Γιάννης Γουλιδάκης, παρουσίασε μια εις βάθος ανάλυση για τον Προσωπικό Αριθμό (ΠΑ), αναδεικνύοντας τις θεσμικές, τεχνικές και δημοκρατικές του διαστάσεις. Κύριος άξονας της τοποθέτησής του ήταν η ανάγκη για εγκυρη ενημέρωση, η διασφάλιση των δικαιωμάτων των πολιτών και η αποφυγή φαινομένων κοινωνικού ελέγχου, σε μια εποχή ψηφιακής μετάβασης.
Ο ΠΑ έχει πλέον θεσπιστεί νομοθετικά, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 40/2025 και το ΦΕΚ Α’ 67/5-5-2025, και τέθηκε σε εφαρμογή από τις 3 Ιουνίου 2025. Όπως υπογράμμισε ο κ. Γουλιδάκης, ο αριθμός είναι υποχρεωτικός, ανεξαρτήτως εάν οι πολίτες έχουν εκδώσει ταυτότητα χωρίς αυτόν εντός του μεταβατικού διαστήματος (μέχρι 3/7/2025). Ακόμα και όσοι απέφυγαν την αναγραφή του ΠΑ στη νέα τους ταυτότητα, θα τον λάβουν ηλεκτρονικά από το κράτος και θα μπορούν να τον χρησιμοποιούν σε συναλλαγές.
Ο ΠΑ παρουσιάζεται από την κυβέρνηση ως ένα εργαλείο απλοποίησης και ενοποίησης των υφιστάμενων αριθμών ταυτοποίησης (ΑΦΜ, ΑΜΚΑ, αριθμός ταυτότητας κ.ά.). Στόχος είναι ο κάθε πολίτης να χρησιμοποιεί έναν και μοναδικό αριθμό για όλες τις επαφές του με το Δημόσιο και ιδιωτικούς φορείς. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Γουλιδάκης επισήμανε ότι η υπέρ-συγκέντρωση δεδομένων σε έναν μόνο αριθμό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τα προσωπικά δεδομένα και τις ατομικές ελευθερίες, υπογραμμίζοντας πως σύμφωνα με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR), κάθε σύστημα οφείλει να τηρεί μόνο τα απολύτως απαραίτητα δεδομένα.
Η ενοποίηση όλων των στοιχείων –οικονομικών, ασφαλιστικών, υγειονομικών, τραπεζικών κ.λπ.– υπό τον ΠΑ δημιουργεί ένα ψηφιακό προφίλ του πολίτη που μπορεί να αξιοποιηθεί από διάφορες αρχές, εντείνοντας τις ανησυχίες για κατάχρηση ή διαρροή πληροφοριών.
Παράλληλα, σημείωσε ότι τέτοιου είδους συστήματα απαιτούν υψηλό επίπεδο ασφάλειας, ενώ έφερε παραδείγματα διαρροών προσωπικών δεδομένων από δημόσιες βάσεις προς ιδιωτικές εταιρείες, επισημαίνοντας ότι σήμερα καμία βάση δεδομένων δεν είναι άτρωτη απέναντι σε κυβερνοεπιθέσεις. Αυτό εντείνει τον φόβο ότι ο ΠΑ, αντί να απλοποιήσει, μπορεί να αυξήσει το ρίσκο κακόβουλης χρήσης και να οδηγήσει σε φαινόμενα αποκλεισμού ή επιτήρησης.
Σε πρακτικό επίπεδο, ανέφερε ότι ο ΠΑ δεν έχει ακόμη πλήρως αντικαταστήσει τους παλιούς αριθμούς (ΑΦΜ, ΑΜΚΑ κ.λπ.), οι οποίοι εξακολουθούν να ισχύουν κατά τη μεταβατική περίοδο έως τον Αύγουστο του 2026. Ωστόσο, όσο τα πληροφοριακά συστήματα συνδέονται μεταξύ τους, η χρήση του ΠΑ θα γίνεται όλο και πιο αναγκαία, ιδίως για συναλλαγές με το Δημόσιο, την εφορία ή τις τράπεζες.
Ο κ. Γουλιδάκης αναγνώρισε ότι δεν υπάρχουν πρόστιμα ή άμεσες κυρώσεις για όσους δεν χρησιμοποιούν τον ΠΑ, αλλά υπάρχουν πρακτικά προβλήματα, ιδίως στην ηλεκτρονική διασύνδεση και στις ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς όλο και περισσότερες λειτουργίες του κράτους περνούν στο ψηφιακό επίπεδο.
Τέλος, έθεσε το ζήτημα της τεχνικής υλοποίησης του συστήματος. Η διαλειτουργικότητα όλων των μητρώων προϋποθέτει τεράστιες προσπάθειες εξυγίανσης των δεδομένων, ενώ πολλά λάθη (όπως λανθασμένες ημερομηνίες γέννησης) δείχνουν ότι η ενοποίηση δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε άμεση. Υπενθύμισε επίσης την αποτυχία του Ενιαίου Κωδικού Αριθμού Μητρώου (ΕΚΑΜ) τις προηγούμενες δεκαετίες, τονίζοντας ότι ουδέν μονιμότερο του προσωρινού και θέτοντας το ερώτημα: «Θα αποδειχθεί ο ΠΑ πραγματικό εργαλείο ή ακόμη ένας αριθμός μέσα στο σύστημα;»
Συνοψίζοντας, ο Γιάννης Γουλιδάκης κάλεσε τους πολίτες να ενημερωθούν, να επιλέξουν συνειδητά τη στάση τους απέναντι στον ΠΑ και να απαιτήσουν θεσμικές εγγυήσεις και διαφάνεια από την πολιτεία. Ο ΠΑ είναι νόμος του κράτους και υποχρεωτικός, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να τεθεί υπό κριτική ως προς τη σκοπιμότητα, την ασφάλεια και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Ακούστε όσα είπε ο Γ. Γουλιδάκης στον ΗΧΩ 99.8, στην πρωινή εκπομπή "Καλημέρα Λασίθι":
