Αντιδράσεις από 11 οργανώσεις
Σοβαρή υποβάθμιση του θεσμικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος και διατήρησης της βιοποικιλότητας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 διαπιστώνουν 11 περιβαλλοντικές οργανώσεις από τις ρυθμίσεις του νέου πολυνομοσχεδίου που έθεσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε διαβούλευση – μόλις 7 ημερών – που λήγει σήμερα και το κρίνουν ως απαράδεκτο.
Στις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων προστίθεται και η επιστολή του Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ) προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, με την οποία ζητά παράταση της διαβούλευσης, ενώ ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Πέτρος Κόκκαλης, κατέθεσε κατεπείγουσα ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την οποία εγκαλεί την κυβέρνηση για μη τήρηση της νομοθεσίας της ΕΕ περί προστασίας του περιβάλλοντος στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο.
Τι καταγγέλλουν οι 11 περιβαλλοντικές οργανώσεις
Οι έντεκα περιβαλλοντικές οργανώσεις σε κοινή ανακοίνωση τους με τίτλο: «Ο υπουργός Περιβάλλοντος βγάζει σε προσχηματική διαβούλευση απαράδεκτο νομοσχέδιο για το περιβάλλον!» αναφέρουν:
«Το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, την περασμένη εβδομάδα σηματοδοτεί ακόμα μία σοβαρή υποβάθμιση του θεσμικού πλαισίου προστασίας του περιβάλλοντος και διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Σε μια πρωτοφανώς μικρής διάρκειας και εμφανώς προσχηματική διαβούλευση που λήγει αύριο 13/7 το πρωί, το νομοσχέδιο επιχειρεί μεταξύ άλλων:
Την ακόμα εντονότερη αλλοίωση του διεθνώς αποδεκτού θεσμού των αυστηρά προστατευόμενων περιοχών (κατηγορία στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά από τα κράτη μέλη να εντάξουν τουλάχιστον το 10% της επικράτειας). Συγκεκριμένα, επιτρέπει εντός των ορίων τους ακόμα περισσότερες δραστηριότητες που είναι ασύμβατες με κάθε έννοια αυστηρής προστασίας, όπως η κατασκευή πλατειών και «γραμμικών υποδομών μεταφορών» (δηλαδή δρόμων), οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, η ερασιτεχνική αλιεία και η βόσκηση, κλπ.
Την εξ αρχής επιβάρυνση όλων των ζωνών προστασίας των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 με νέες χρήσεις που δεν προβλέπονταν από το έτσι κι αλλιώς προβληματικό ισχύον καθεστώς. Χαρακτηριστικά, στις ζώνες προστασίας της φύσης (δεύτερη σε αυστηρότητα ζώνη προστασίας) προβλέπονται πλέον η κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και άλλων τουριστικών υποδομών, εγκαταστάσεων ΑΠΕ, καθώς και κατασκηνώσεων, ενώ σε όλες τις κατηγορίες (πλην της “απόλυτης” προστασίας) προβλέπονται πλέον εξορυκτικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των εξορύξεων υδρογονανθράκων.
Την περαιτέρω υποβάθμιση του ήδη αναξιόπιστου θεσμού των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθώς προβλέπει ότι οι αξιολογητές των ΜΠΕ θα αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν, δημιουργώντας έτσι μια υπαλληλική σχέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η οποία ακυρώνει την ανεξαρτησία που πρέπει (σύμφωνα και με τη νομοθεσία της ΕΕ) να περιβάλλει το σύστημα αξιολόγησης των περιβαλλοντικών μελετών.
Να διακωμωδήσει την έννοια της δημόσιας διαβούλευσης, απαιτώντας από τους ενδιαφερόμενους να μελετήσουν και να σχολιάσουν μέσα σε μόλις μία εβδομάδα ένα νομοσχέδιο 95 άρθρων. Μάλιστα, το υπουργείο στην πορεία μείωσε την προθεσμία για κατάθεση σχολίων κατά μισή μέρα, εμπαίζοντας ενδιαφερόμενους πολίτες και φορείς και καταστρατηγώντας το δικαίωμά τους να συμμετέχουν στη διαδικασία.
Το νομοσχέδιο προεξοφλεί, επίσης, το περιεχόμενο των προεδρικών διαταγμάτων που η Ελλάδα σκανδαλωδώς καθυστερεί εδώ και 10 χρόνια να εκδώσει για την προστασία των περιοχών Natura 2000, προβλέποντας αποσπασματικές διαδικασίες για τη συνέχιση υφιστάμενων και την υλοποίηση νέων έργων και δραστηριοτήτων ανεξάρτητα από τις προβλέψεις των προεδρικών διαταγμάτων και τις οικολογικές ανάγκες οικοτόπων και ειδών.
Αυτό παραβιάζει ευθέως τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία της φύσης, η οποία δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και επιβάλλει τη θέσπιση των κατάλληλων μέτρων, ώστε να αποφεύγεται η υποβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και των προστατευόμενων ειδών.
Η αλλαγή της νομοθεσίας θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την ολοκλήρωση των ήδη απαράδεκτα καθυστερημένων ΕΠΜ που είναι απαραίτητες για την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων.
Μόλις πριν μερικούς μήνες, στο παγκόσμιο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN), η κυβέρνηση δεσμεύτηκε «να γίνει πρωταθλήτρια στην πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος», τονίζοντας «πως η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, μέσω μιας απολύτως διαφανούς και συμπεριληπτικής διαδικασίας».
To νομοσχέδιο αυτό κάνει ακριβώς το αντίθετο! Από την ψήφιση του νόμου 4685/2020 και μετά, η χώρα ζει μια πρωτοφανή και συνεχή πορεία αποψίλωσης της νομοθεσίας προστασίας των πυρήνων βιοποικιλότητας, ενώ έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της ΕΕ για τις αδικαιολόγητες και χρόνιες παραβιάσεις της οδηγίας για τις περιοχές Natura 2000.
Η κυβέρνηση και το αρμόδιο για τη φύση υπουργείο θα πρέπει να σταθούν στο ύψος της ευθύνης που έχουν για αποτελεσματική θωράκιση της χώρας από την κλιματική και οικολογική κρίση.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζητούν από την κυβέρνηση και το υπουργείο να αποσύρουν τα κεφάλαια του νομοσχεδίου που αφορούν στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις προστατευόμενες περιοχές. Η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών της που απορρέουν από τη νομοθεσία της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα και να ολοκληρώσει χωρίς άλλες καθυστερήσεις και παλινωδίες τη θεσμική θωράκιση των περιοχών Natura 2000.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις:
ΑΝΙΜΑ
ΑΡΧΕΛΩΝ
Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
Καλλιστώ
Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
Greenpeace
MEDASSET
WWF Ελλάς
Η επιστολή του ΣΕΠΟΧ
Με θέμα: «αίτημα για παράταση της προθεσμίας διαβούλευσης για το σχέδιο νόμου περί περιβαλλοντικής αδειοδότησης, προστατευόμενων περιοχών, ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων και κυκλικής οικονομίας» επιστολή του ΣΕΠΟΧ, προς τους K. Σκρέκα, Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ν. Ταγαρά, Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ευθ. Μπακογιάννη, Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος την οποία υπογράφουν εκ μέρους του ΔΣ η πρόεδρος Σοφία Αυγερινού Κολώνια και η γενική γραμματέας Μαρία Ζήφου, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Κύριοι Υπουργοί Αγαπητέ συνάδελφε στις 6 Ιουλίου 2022 θέσατε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου με τίτλο:«Διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και την προστασία του περιβάλλοντος, επείγουσες δασικές, χωροταξικές και πολεοδομικές διατάξεις, θέσπιση πλαισίου για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και ζητήματα κυκλικής οικονομίας», με προθεσμία υποβολής σχολίων την 13η Ιουλίου.
Με 11 επιμέρους κεφάλαια και 97 άρθρα, το νομοσχέδιο αυτό καλύπτει ένα μεγάλο εύρος θεμάτων που άπτονται της χωροταξικής, πολεοδομικής, περιβαλλοντικής και δασικής πολιτικής προτείνοντας τροποποιήσεις υφιστάμενων διατάξεων αλλά και νέες διατάξεις με σημαντικές χωρικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Πάγια θέση του ΣΕΠΟΧ αποτελεί η αναγνώριση ότι κάθε νομοθετική πρωτοβουλία θα πρέπει να συνοδεύεται από διαδικασίες ουσιαστικής και επαρκούς δημόσιας διαβούλευσης. Θέση που διασφαλίζει την έκφραση και συμπερίληψη πολλαπλών και συχνά αντικρουόμενων απόψεων ενισχύοντας τελικά, μέσα από τον ουσιαστικό δημόσιο διάλογο, την αποτελεσματική εφαρμογή του εκάστοτε νόμου.
Διαπιστώνοντας το εξαιρετικά περιορισμένο χρονικό περιθώριο που προβλέπεται για τη διεξαγωγή της δημόσιας διαβούλευσης, ζητάμε να παρατείνετε άμεσα την καταληκτική ημερομηνία της για τουλάχιστον 2 εβδομάδες, ώστε να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για ουσιώδη και συστηματική επεξεργασία των προτεινόμενων ρυθμίσεων του εν λόγω νομοσχεδίου.
Η αναφορά στον επείγοντα χαρακτήρα αυτών των διατάξεων, ώστε να αντιμετωπιστούν χρόνια προβλήματα, παραλείψεις και αδυναμίες της πολιτείας, φοβούμαστε δυστυχώς ότι δεν νομιμοποιεί τον εξαιρετικά περιορισμένο χρόνο, που διαθέσατε για τη δημόσια διαβούλευση».
Κατεπείγουσα ερώτηση Κόκκαλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ εγκαλεί την κυβέρνηση για μη τήρηση της νομοθεσίας της ΕΕ περί προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και για ανεπαρκή διαβούλευση επί του σχετικού νομοσχεδίου, με κατεπείγουσα ερώτηση που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, στις «Ζώνες Απόλυτης Προστασίας» θα επιτρέπονται επιβαρυντικές για το περιβάλλον δραστηριότητες, όπως εγκαταστάσεις ύδρευσης, αποθήκευσης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, οδοί κίνησης οχημάτων, η ελεύθερη βόσκηση, η ερασιτεχνική αλιεία, ενώ στις «Ζώνες Προστασίας της Φύσης και Διατήρησης Οικοτόπων», θα επιτρέπονται εξορυκτικές δραστηριότητες καθώς και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Σημειώνει επίσης, ότι με άλλα άρθρα επέρχεται χαλάρωση των περιβαλλοντικών ελέγχων.
Ο κ. Κόκκαλης ερωτά την Επιτροπή:
Αν θεωρεί ότι με το νομοσχέδιο τηρείται η ενωσιακή περιβαλλοντική νομοθεσία και ειδικότερα η προστασία της ευαίσθητης βιοποικιλότητας περιοχών, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43.
Αν θεωρεί ότι μια τέτοια σημαντική αλλαγή στην νομοθεσία χρήζει επαρκούς διάρκειας δημόσιας διαβούλευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης Άαρχους για τη συμμετοχή του κοινού στη διαμόρφωση των περιβαλλοντικών πολιτικών.
Στη δήλωσή του για το ίδιο θέμα, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζει ότι «η κυβέρνηση συνεχίζει να νιώθει γενναιόδωρη με το περιβαλλοντικό εθνικό κεφάλαιο, κόντρα στην εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά και στην επιστημονική βεβαιότητα, σύμφωνα με την οποία, όσο δεν προστατεύουμε το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα, ο πλανήτης θα γίνεται όλο και πιο αφιλόξενος για τον άνθρωπο.
Συγχρόνως, η κυβέρνηση παραβιάζει για μία ακόμη φορά τις αρχές της καλής νομοθέτησης, αφού φέρνει ένα ακόμα καταστροφικό νομοσχέδιο μέσα στο κατακαλόκαιρο, με «διαβούλευση» έξι ημερών, παραβιάζοντας τον όρο της επαρκούς πληροφόρησης του πολίτη για τη νομοθετική πρόθεση, αλλά και το εύλογο χρονικό περιθώριο συμμετοχής ή αντίδρασής του σε αυτήν.
Η ερώτηση του κ. Κόκκαλη αναφέρεται στη δημοσίευση από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος, νομοσχεδίου 97 διατάξεων, για διαβούλευση 6 ημερών, σχετικά με την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και των περιβαλλοντικών ελέγχων προστατευομένων περιοχών. Το άρθρο 11 του νομοσχεδίου, αφορά στις επιτρεπόμενες χρήσεις γης, στις ζώνες προστατευόμενων περιοχών Natura 2000.
«Μπαράζ» τροπολογιών από ΣΥΡΙΖΑ
Τρεις νομοθετικές πρωτοβουλίες, με την κατάθεση αντίστοιχων τροπολογιών στο νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ, κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα ο ΣΥΡΙΖΑ. Θέτοντας, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, την κυβέρνηση Μητσοτάκη προ των ευθυνών της για τα υπερκέρδη στην ενέργεια και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Όπως επισημαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ, κατά τη συζήτηση των τροπολογιών, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πρέπει να αποδείξει εάν επιλέγει να προστατεύσει τελικά το συμφέρον των καταναλωτών ή τα υπερκέρδη των εταιρειών, καθώς και αν πρόκειται να διασφαλίσει την προστασία των περιοχών περιβαλλοντικής προστασίας.
Ειδικότερα, η πρώτη τροπολογία προβλέπει την επιστροφή στους καταναλωτές των εξήντα επτά (67) εκατ. ευρώ που εισέπραξαν συμμετέχοντες στην Αγορά Εξισορρόπησης το διάστημα Νοεμβρίου 2020-Φεβρουαρίου 2021 και δεν αντικατοπτρίζουν τις εύλογες ανάγκες και την αποδοτική λειτουργία τους, σύμφωνα με την νομοθετική ρύθμιση που πρότεινε η ΡΑΕ στο πόρισμά της που κατατέθηκε στις 10.5.2022 στη Βουλή.
Ενώ η κυβέρνηση έχει στα χέρια της τη συγκεκριμένη πρόταση εδώ και ενάμιση μήνα, δεν έχει προβεί στη θεσμοθέτησή της αφήνοντας κάποιους να διατηρούν τα μη εύλογα κέρδη που αποκόμισαν, κάτι που δεν μπορεί να γίνει ανεκτό από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η δεύτερη τροπολογία που κατέθεσε το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αφορά την νομοθετική παρέμβαση στην αγορά ηλεκτρισμού για τα κέρδη της χονδρεμπορικής αγοράς. Η κυβέρνηση μέσω της προτεινόμενης διάταξης του άρθρου 122 για την επιστροφή μέρους των υπερκερδών των εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας αποδεικνύεται ανεπαρκής και επί της ουσίας εξακολουθεί να βάζει πλάτη στα υπερκέρδη, καθώς δεν διασφαλίζει ότι οι τελικοί καταναλωτές πράγματι θα ελαφρυνθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει καθορισμό μέσω νομοθετικής ρύθμισης ενός συντελεστή 5% στα κέρδη των παραγωγών ενέργειας και ένα διαφορετικό τρόπο υπολογισμού και φορολόγησης των κερδών αυτών, προτάσεις που αντιμετωπίζουν τα ελλείματα του άρθρου 122 και διασφαλίζουν χαμηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές.
Η τρίτη τροπολογία που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ θεσπίζει ρητή απαγόρευση της χωροθέτησης Πιλοτικών Θαλάσσιων πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (Π.Θ.Π.Φ.Σ.) εντός προστατευόμενων περιοχών. Η ρύθμιση αυτή είναι αναγκαία για την προστασία του περιβάλλοντος καθώς η κυβέρνηση, με τη ρύθμιση της παρ.7 του άρθρου 91 του υπό συζήτηση σχεδίου νόμου, επιτρέπει κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης τη χωροθέτηση Πιλοτικών Θαλάσσιων πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών (Π.Θ.Π.Φ.Σ.) εντός προστατευόμενων περιοχών, χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως επισημαίνεται από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είναι ότι δεν γίνεται να συνεχίζεται η αδειοδότηση έργων ΑΠΕ κατηγορίας Α1 στις περιοχές Natura 2000 μέχρι την έκδοση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ), την ολοκλήρωση των Προεδρικών Διαταγμάτων και των Σχεδίων Διαχείρισης (διαδικασία που, με βάση τον προγραμματισμό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, θα είχε ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021), αλλά και την ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, το οποίο ακόμα δεν έχει θεσμοθετηθεί και μάλιστα πρόσφατα έλαβε και παράταση ενός έτους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρει χαρακτηριστικά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, στηρίζει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, μία ανάπτυξη όμως που θα μπορέσει να τελεσφορήσει μόνο αν συνδυαστεί με την ολοκλήρωση των εργαλείων προστασίας του περιβάλλοντος που είχε δρομολογήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
zarpanews.gr
