Τα πρόσφατα ευρήματα, επιβεβαιώνουν ότι η ανάμιξη εμβολίων είναι ασφαλής και αποτελεσματική - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον εμβολιασμό
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, με την εμφάνιση της παραλλαγής «Όμικρον» σε πολλές χώρες, όπως και στη δική μας, σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη μεταβολή του κινδύνου μόλυνσης από τη νόσο Covid-19, επανεξέτασε τις συστάσεις χορήγησης της τρίτης δόσης και ομόφωνα γνωμοδότησε για τη χορήγησή της σε όλους τους πολίτες ηλικίας άνω των 18 ετών, στους τρεις μήνες, μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού με τις δυο δόσεις, όπως και μετά από προηγηθείσα λοίμωξη.
Εξαιρούνται τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, όπου μπορεί ο εμβολιασμός να γίνει και ένα μήνα μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης.
Επίσης, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων έχει εισηγηθεί την μείωση του χρόνου πιστοποιητικού νόσησης στους τρεις μήνες, κρίνοντας ότι οι νέες μεταλλάξεις και οι παραλλαγές του κορωνοϊού όπως η Όμικρον, φαίνεται ότι επαναμολύνει ως έναν βαθμό και όσους έχουν νοσήσει. Ήδη από τις 2 Δεκεμβρίου, το πιστοποιητικό νόσησης εκδίδεται αποκλειστικά ύστερα από διαγνωστικό έλεγχο PCR.
Υπενθυμίζεται επίσης ότι από Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου θεωρούνται ανεμβολίαστοι, (δεν θα ισχύει το πιστοποιητικό εμβολιασμού) οι άνω των 60 ετών που δεν έχουν κάνει την αναμνηστική δόση και έχουν κλείσει επτάμηνο από την δεύτερη δόση. Από 16 Ιανουαρίου οι πολίτες άνω των 60 ετών που δεν έχουν κάνει καμία δόση θα έχουν διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ κάθε μήνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για όλους όσοι αντιμετώπισαν θέματα υγείας μετά από τον εμβολιασμό ή για υγειονομικούς λόγους δεν πρέπει να εμβολιαστούν θα συσταθούν ειδικές επιτροπές, προκειμένου να εξετάσουν αιτήσεις, οι οποίες δικαιολογούν αυτά τα άτομα να μην εμβολιαστούν.
Για τον γενικό πληθυσμό το πιστοποιητικό εμβολιασμού ισχύει για ένα χρόνο, ωστόσο έχει ανοίξει η συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο να μειωθεί ο χρόνος στους 9 μήνες. Δηλαδή, αν στους 9 μήνες δεν γίνει η αναμνηστική δόση, το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα λήγει αυτόματα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα εμβόλια που χορηγούνται στην τρίτη δόση- Ποιοι συνδυασμοί συστήνονται
Ολοκληρωμένος εμβολιασμός με 2 δόσεις Pfizer, Moderna ή AstraZeneca. Συστήνεται εμβολιασμός τουλάχιστον 3 μήνες μετά, με μία δόση Pfizer ή μισή δόση Moderna
Ολοκληρωμένος εμβολιασμός με 1 δόση Johnson & Johnson. Συστήνεται εμβολιασμός τουλάχιστον 2 μήνες μετά, με μία δόση Pfizer, J&J ή μισή δόση Moderna
Πρώτη δόση με εμβόλιο Pfizer, Moderna ή Astra Zeneca. 2η δόση με εμβόλιο J&J. Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού δε συστήνει τον εμβολιασμό με αναμνηστική δόση
Εμβολιασμός με αναμνηστική δόση και νόσηση
Νόσηση πριν τον εμβολιασμό. 1 δόση εμβολίου J&J. Συστήνεται εμβολιασμός με αναμνηστική δόση τουλάχιστον 3 μήνες μετά με μία δόση Pfizer, J&J ή μισή δόση Moderna
Εμβολιασμός με Pfizer, Moderna ή AstraZeneca. Συστήνεται εμβολιασμός με αναμνηστική δόση τουλάχιστον 3 μήνες μετά με μία δόση Pfizer ή μισή δόση Moderna
Πρώτη δόση με Pfizer, Moderna ή AstraZeneca. Νόσηση μετά την 1η δόση εμβολιασμoύ. Συστήνεται εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μια δόση Pfizer ή Moderna (ολόκληρη δόση) για ολοκλήρωση του εμβολιασμού. Αναμνηστική δόση συστήνεται 3 μήνες μετά από τη 2η δόση με 1 δόση Pfizer ή Moderna μισή δόση
Ολοκλήρωση εμβολιασμού με J&J. Νόσηση μετά τον εμβολιασμό. Συστήνεται εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μια δόση Pfizer, μισή δόση Moderna ή J&J
Ολοκλήρωση εμβολιασμού με 2 δόσεις Pfizer, Moderna ή AstraZeneca. Νόσηση μετά τον εμβολιασμό . Συστήνεται εμβολιασμός 3 μήνες μετά τη νόσηση με μία δόση Pfizer ή μισή δόση Moderna
Ο χρόνος αύξησης των αντισωμάτων μετά την τρίτη δόση είναι γρήγορος, είναι ταχύς, εντός μιας έως τρεις ημέρες, δεδομένου ότι η τρίτη δόση προκαλεί δευτερογενή ανοσιακή ανταπόκριση. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα η αναμνηστική δόση αυξάνει κατά 20 φορές το επίπεδο των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και τριπλασιάζει τον αριθμό των μνημονικών Τ και Β λεμφοκυττάρων.Σύμφωνα, μάλιστα, με το CDC, η τρίτη δόση με την εμφάνιση της παραλλαγής «Όμικρον», δεν είναι πολυτέλεια ή υπερβολή αλλά απόλυτη αναγκαιότητα.
Τι ισχύει για τα πιστοποιητικά νόσησης
Το πιστοποιητικό νόσησης θα έχει ισχύ πλέον τρεις μήνες. Τα πιστοποιητικά νόσησης που εκδόθηκαν έως τις 30/10/21, θα λήγουν στις 31 Ιανουαρίου 2022, ενώ όσα πιστοποιητικά εκδόθηκαν από 1/11/21 θα λήγουν επίσης σε τρεις μήνες. Η σχετική τροπολογία του υπουργείου Υγείας, για τη μειωμένη ισχύ του πιστοποιητικού νόσησης στους τρεις μήνες, ψηφίστηκε στις 9 Δεκεμβρίου στη Βουλή. Αναφέρει, το πιστοποιητικό νόσησης θα έχει ισχύ 90 μέρες και από τις διατάξεις εξαιρούνται όσοι για αποδεδειγμένους ιατρικούς λόγους δεν έχουν κάνει ακόμα το εμβόλιο.
Εαν πολίτης πλήρως εμβολιασμένος νοσήσει, τότε μετά από το 15νθήμερο της νόσησης και αποκλειστικά ύστερα από διαγνωστικό έλεγχο PCR θα ισχύει το πιστοποιητικό νόσησης, διάρκειας τριών μηνών ή το πιστοποιητικό εμβολιασμού που είχε πριν νοσήσει, εφόσον η ισχύς του τελευταίου δεν έχει εκπνεύσει λόγω 7μηνου.
Ερωτηθείσα για το ενδεχόμενο τέταρτης δόσης, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Μαρία Θεοδωρίδου. κατά την ενημέωση για την πορεία του εθνικού σχεδίου εμβολιασμού, είπε ότι προς το παρόν μπορούν να γίνουν μόνο εικασίες, αλλά πρόσθεσε πως πιθανότατα η πραγματοποίηση της τέταρτης δόσης, όπως αυτή της γρίπης, θα είναι ετήσια, για την ισχυροποίηση της ασπίδας του οργανισμού απέναντι στην παδμημία.
Συνδυασμό εμβολίων συνιστούν ΕΜΑ και ECDC
Tον συνδυασμό των εγκεκριμένων εμβολίων τόσο κατά τον αρχικό εμβολιασμό, όσο και κατά την χορήγηση των αναμνηστικών δόσεων, συνιστούν η Eυρωπαϊκή Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων (ΕΜΑ) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕCDC), καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει αναζωπυρώσεις της επιδημίας.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο συνδυασμός των εμβολίων ιικού φορέα και των εμβολίων mRNA παράγει ικανοποιητικά επίπεδα αντισωμάτων κατά της Covid-19 την οποία προκαλεί ο SARS-COV-2, αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωσή τους ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC).
Tι έδειξε νέα μελέτη για όλους τους συνδυασμούς εμβολίων - Ποιος παράγει τα περισσότερα αντισώματα
Μελέτη COV-Boost, με επικεφαλής τον καθηγητή ανοσολογίας Σολ Φάουστ του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον, η οποία έγινε σε διάφορους συνδυασμούς εμβολίων σε 2.878 εθελοντές άνω των 30 ετών και δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», βρήκε ότι οι αναμνηστικές δόσεις έξι εκ των εμβολίων βελτίωσαν σημαντικά την ανοσία στα άτομα που είχαν αρχικά εμβολιαστεί με Pfizer/BioNTech, ενώ και τα επτά αύξησαν την ανοσία σε όσους είχαν αρχικά κάνει δύο δόσεις AstraZeneca.
Από όλα τα διαθέσιμα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, τα mRNA εμβόλια είναι αυτά που παράγουν την μεγαλύτερη αύξηση των αντισωμάτων, όταν χορηγούνται 10-12 εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση.
Μια τρίτη δόση Pfizer/BioNTech ή Moderna επιφέρει πολύ αποτελεσματική ενίσχυση τόσο των επιπέδων αντισωμάτων όσο και της ανοσίας σε επίπεδο Τ-κυττάρων (μεταξύ άλλων κατά της παραλλαγής Δέλτα), τα οποία παράγουν μια δεύτερη γραμμή άμυνας μετά τα αντισώματα, άσχετα με το αν κάποιος είχε προηγουμένως εμβολιαστεί με mRNA εμβόλιο ή με AstraZeneca.
Όσοι έκαναν εμβόλιο Pfizer μετά από δύο δόσεις AstraZeneca (κάτι που αφορά πολλούς ανθρώπους και στην Ελλάδα), ένα μήνα μετά είχαν επίπεδα αντισωμάτων περίπου 25 φορές υψηλότερα. Όσοι έκαναν ξανά Pfizer μετά από δύο δόσεις Pfizer, είχαν αύξηση αντισωμάτων κατά τουλάχιστον οκτώ φορές.
Η πιο ισχυρή ενισχυτική πλήρης δόση ήταν με εμβόλιο Moderna: όταν αυτό έγινε μετά από δύο δόσεις AstraZeneca, αύξησε τα αντισώματα κατά 32 φορές, ενώ όταν έγινε μετά από δύο δόσεις Pfizer, αύξησε τα αντισώματα κατά 11 φορές (σε μερικές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, η ενισχυτική δόση Moderna είναι μισή).
Όταν η ενισχυτική δόση γίνεται με AstraZeneca, Johnson & Johnson, Novavax ή Curevac, τα επίπεδα αντισωμάτων αυξάνονται αλλά σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τα mRNA εμβόλια. Η τρίτη δόση με Valneva αυξάνει τα αντισώματα σε όσους είχαν αρχικά εμβολιαστεί με AstraZeneca, αλλά όχι σε εκείνους που είχαν κάνει εμβόλιο Pfizer.
Η μελέτη, που έγινε πριν την εμφάνιση της νέας παραλλαγής Όμικρον, δεν βρήκε ζητήματα ασφάλειας από την τρίτη δόση, ενώ οι όποιες παρενέργειες ήταν συνήθως ήπιες (κόπωση, πόνος στο κεφάλι ή στο σημείο της ένεσης, συχνότερα στους νεότερους). Τα ευρήματα της νέας μελέτης συνηγορούν υπέρ της σμίκρυνσης του διαστήματος ανάμεσα στη δεύτερη και στην τρίτη.
Επίσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ενισχυτική δόση με Pfizer θα μπορούσε να είναι ακόμη και μισή, αφού διαπιστώθηκε ότι η μισή τρίτη δόση Pfizer αυξάνει τα επίπεδα αντισωμάτων κατά σχεδόν 17 φορές σε όσους είχαν πλήρως εμβολιαστεί με AstraZeneca και κατά έξι τουλάχιστον φορές σε όσους είχαν πριν κάνει δύο δόσεις επίσης Pfizer.
Ποιος παράγει τα περισσότερα αντισώματα
Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μάθιου Σνέιπ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, διαπίστωσαν ότι μια δεύτερη δόση Moderna μετά από πρώτη δόση Pfizer δημιουργεί περισσότερα αντισώματα και μεγαλύτερη απόκριση των Τ-λεμφοκυττάρων από ό,τι δύο δόσεις Pfizer.
Μια δόση Novavax ύστερα από Pfizer γεννά περισσότερα αντισώματα από όσα δύο δόσεις AstraZeneca, αλλά λιγότερα αντισώματα και μικρότερη κυτταρική ανοσιακή απόκριση σε σχέση με δύο δόσεις Pfizer.
Η μελέτη βρήκε γενικότερα ότι ο συνδυασμός πρώτης δόσης με AstraZeneca και δεύτερης με άλλο εμβόλιο γεννά ισχυρότερη ανοσιακή απόκριση από ό,τι δύο δόσεις AstraZeneca.
Τα εξουδετερωτικά αντισώματα ήταν 17 φορές περισσότερα σε όσους έκαναν Moderna μετά από AstraZeneca και τέσσερις φορές περισσότερα σε όσους έκαναν Novavax μετά από AstraZeneca. Όσοι ξεκίνησαν με Pfizer και μετά έκαναν Moderna, είχαν 1,3 φορές περισσότερα αντισώματα έναντι όσων έκαναν ξανά Pfizer, ενώ όσοι έκαναν Novavax μετά από Pfizer, είχαν 20% λιγότερα αντισώματα.
Ενώ δύο δόσεις είτε AstraZeneca είτε Pfizer δημιουργούσαν παρόμοιους αριθμούς Τ-κυττάρων, όσοι έκαναν Pfizer μετά από AstraZeneca, είχαν 3,5 φορές περισσότερα Τ-κύτταρα, ενώ όσοι έκαναν Novavax μετά από AstraZeneca, είχαν 4,8 φορές περισσότερα Τ-κύτταρα. Μια δεύτερη δόση Moderna μετά από Pfizer οδηγούσε σε μιάμιση φορά περισσότερα Τ-κύτταρα, ενώ μια δεύτερη δόση Novavax σε λιγότερα.
Τα νέα ευρήματα, όπως και άλλα ανάλογα έως τώρα, επιβεβαιώνουν ότι η ανάμιξη εμβολίων είναι ασφαλής και αποτελεσματική, κάτι σημαντικό καθώς έχει ξεκινήσει η μαζική χορήγηση τρίτης δόσης συχνά με διαφορετικά εμβόλια από ό,τι οι προηγούμενες δύο. Η νέα μελέτη ενισχύει την πεποίθηση των επιστημόνων ότι η τρίτη δόση Moderna σε όσους είχαν προηγουμένως εμβολιαστεί πλήρως με AstraZeneca (αφορά έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων και στην Ελλάδα) θα οδηγεί σε υψηλά επίπεδα εξουδετερωτικών αντισωμάτων και Τ-κυττάρων.
Σημειώνεται ότι οι επιστήμονες, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet», σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters και τη βρετανική «Guardian», ανέλυσαν στοιχεία για 1.070 εθελοντές άνω των 50 ετών.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Guardian, Reuters
