Την απόρριψη τριών μελετών (ΜΠΕ) για 13 συνολικά αιολικά πάρκα σε Λασίθι, Ηράκλειο και Χανιά, ζητά η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου
Αναλυτικά, η ανακοίνωση της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου:
Να απορριφθούν οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για 3 ΑΣΠΗΕ στη Σητεία, 4 ΑΣΠΗΕ σε Ηράκλειο – Λασίθι και 6 ΑΣΠΗΕ στα Χανιά!
Το Μάννα Τσατσαρωνάκη
Η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου ζητάει την απόρριψη τριών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των εταιρειών ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΙΚΑ Α.Ε και ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ και συγκεκριμένα για:
-Τρεις (3) αιολικούς σταθμούς ισχύος 55 MW της ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΙΚΑ Α.Ε. Και οι τρεις σταθμοί «χωροθετούνται» στον Δήμο Σητείας. Πρόκειται για 11 ανεμογεννήτριες ύψους 150 μ. και ισχύος 5 MW, νέους δρόμους πρόσβασης μήκους 18,1 χλμ., «βελτίωση» -δηλαδή διαπλάτυνση- υφιστάμενης οδοποιίας μήκους 4,7 χλμ., και εγκατάσταση ενός νέου Υποσταθμού Ανύψωσης Τάσης.
-Τέσσερεις (4) αιολικούς σταθμούς ισχύος 168 MW της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ. Οι δύο από αυτούς «χωροθετούνται» στους Δήμους Οροπεδίου Λασιθίου, Μίνωας Πεδιάδας και Βιάννου και οι άλλοι δύο στους Δήμους Ηρακλείου, Γόρτυνας και Αρχανών – Αστερουσίων. Πρόκειται για 28 ανεμογεννήτριες ύψους 180 μ. και ισχύος 6 MW, νέους δρόμους πρόσβασης μήκους 34,2 χλμ., «βελτίωση» -δηλαδή διαπλάτυνση- υφιστάμενης αγροτικής οδοποιίας μήκους 13 χλμ., νέα γραμμή μεταφοράς ενέργειας συνολικού μήκους 21,8 χλμ. και εγκατάσταση δύο νέων Υποσταθμών Ανύψωσης Τάσης.
-Έξι (6) αιολικούς σταθμούς ισχύος 288 MW της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ. Ένας από αυτούς «χωροθετείται» στον Δήμο Κισσάμου, δύο στον Δήμο Καντάνου Σελίνου και τρεις στον Δήμο Σφακίων από τους οποίους ο ένας και στον Δήμο Αποκορώνου. Πρόκειται για 48 ανεμογεννήτριες ύψους 180 μ. και ισχύος 6 MW, νέους δρόμους πρόσβασης μήκους 57,4 χλμ., «βελτίωση» -δηλαδή διαπλάτυνση- υφιστάμενης αγροτικής οδοποιίας μήκους 32,1 χλμ., νέα γραμμή μεταφοράς ενέργειας μήκους 12,5 χλμ. και εγκατάσταση ενός νέου Υποσταθμού Ανύψωσης Τάσης.
Οι ενστάσεις μας διατυπώνονται σε τέσσερεις ενότητες:
1. Το κάθε έργο αποτελεί τμήμα μεγαλύτερου ενιαίου έργου με πολύ περισσότερους αιολικούς σταθμούς σε όλη την Κρήτη και για τον λόγο αυτό δεν μπορεί να συζητηθεί ως μεμονωμένο.
Οι αιολικοί σταθμοί της εταιρείας ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΙΚΑ Α.Ε αποτελούν τμήμα ενιαίου έργου της ίδιας εταιρείας, με 31 αιολικούς σταθμούς στις τέσσερεις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης και με συνολική ισχύ 830,3 ΜW, που είχαν λάβει Άδειες Παραγωγής το 2010, με την προϋπόθεση να κατασκευάσει η εταιρεία ενεργειακή διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Οι αιολικοί σταθμοί των δύο έργων της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ αποτελούν επίσης τμήματα ενιαίου έργου της ίδιας εταιρείας, με 25 αιολικούς σταθμούς στις τέσσερεις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης και με συνολική ισχύ 858 ΜW, που είχαν λάβει Άδειες Παραγωγής το 2011, με την ίδια προϋπόθεση κατασκευής ενεργειακής διασύνδεσης της Κρήτης.
Τα δύο μεγάλα έργα είχαν τεθεί σε διαβούλευση από την Περιφέρεια Κρήτης τον Ιούνιο του 2015 και τα Δημοτικά Συμβούλια γνωμοδότησαν αρνητικά. Η διαβούλευση δεν ολοκληρώθηκε μετά από αίτημα αναβολής των εταιρειών, όπως αποτυπώνεται στις αποφάσεις 39/2016 και 40/2016 της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Περιφέρεια Κρήτης, που παρέπεμψε τις γνωμοδοτήσεις στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Το 2021 η κυβέρνηση ψήφισε διάταξη με την οποία απάλλαξε τις εταιρείες από την υποχρέωση κατασκευής ενεργειακών διασυνδέσεων και καθόρισε διαδικασία έτσι ώστε τα έργα να συνδεθούν με τις ενεργειακές διασυνδέσεις που κατασκευάζει ο ΑΔΜΗΕ με περιθώριο ισχύος ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) του περιθωρίου ισχύος της ενεργειακής διασύνδεσης. Με την ίδια ρύθμιση υποδείχθηκε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) να αντικαταστήσει τις παλιές Άδειες Παραγωγής «ειδικών έργων» με νέες Βεβαιώσεις Παραγωγού «ειδικών έργων». Οι άδειες εκδόθηκαν εκ νέου και για τις δύο εταιρείες και αναφέρουν για κάθε αιολικό σταθμό ότι αποτελεί «τμήμα ενός ενιαίου συγκροτήματος αιολικών πάρκων στη νήσο Κρήτη». Η ΡΑΕ, στη συνέχεια καθόρισε το περιθώριο αυτό σε 2.500 MW. Επομένως στις δύο εταιρείες έχει κατανεμηθεί ισχύς 1250 MW.
Στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των έργων δεν αιτιολογείται η απόσπαση των έργων από το αρχικό «ενιαίο» έργο και δεν δηλώνεται τι μέλλει γενέσθαι με τους λοιπούς αιολικούς σταθμούς.
2. Τα έργα αδειοδοτούνται περιβαλλοντικά με ένα παρωχημένο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ και ενώ η επίσημη δημοσιοποίηση του Αναθεωρημένου Πλαισίου έχει αναβληθεί πολλές φορές.
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο των ΑΠΕ, αποτελεί ένα παρωχημένο χωροταξικό εργαλείο που συντάχθηκε και εγκρίθηκε πάνω από δεκαπέντε (15) χρόνια πριν και του οποίου η επίσημη δημοσιοποίηση διαρκώς αναβάλλεται. Μια από τις πολύ σημαντικές επιπτώσεις της εφαρμογής του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου των ΑΠΕ είναι η αδιανόητη δυνατότητα χωροθέτησης ανεμογεννητριών τέτοιου μεγέθους σε απόσταση 500 μ. από οικισμούς.
3. Στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ο έλεγχος των σωρευτικών επιπτώσεων περιορίζεται στα έργα των Μελετών αυτών και σε αιολικούς σταθμούς που διαθέτουν άδειες εγκατάστασης ή λειτουργίας ή Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) με αποτέλεσμα να περιορίζονται και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΒΕΤΕ σημειώνεται ότι το 2012 το Υπουργείο «Περιβάλλοντος» είχε ζητήσει την εκπόνηση μελέτης αθροιστικών και συνεργιστικών επιπτώσεων και μάλιστα για τα έργα και των δύο εταιρειών. Φαίνεται ότι το Υπουργείο «Περιβάλλοντος» αυτή τη φορά δεν ζήτησε τέτοια μελέτη με αποτέλεσμα οι μελέτες να μην περιλαμβάνουν ούτε τους αιολικούς σταθμούς με Βεβαιώσεις Παραγωγού των ίδιων των «ενιαίων έργων» της κάθε εταιρείας. Ο κατακερματισμός των έργων λοιπόν, οδηγεί σε κατακερματισμό των σωρευτικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η χώρα βρίσκεται ένα βήμα πριν από την παραπομπή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Στην Προειδοποιητική Επιστολή της Επιτροπής αναφερόταν ειδικά για την Κρήτη: «Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα αιολικά πάρκα στην Κρήτη αδειοδοτούνται και εκτελούνται σε ατομική βάση χωρίς να εκτιμούνται, σε κανένα στάδιο της διαδικασίας και σε κανένα επίπεδο (εθνικό ή περιφερειακό) οι συσσωρευτικές τους επιπτώσεις, κάτι που απαιτείται από το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ … η Ελληνική Δημοκρατία παραβίασε το άρθρο 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, επειδή συμφώνησε για διάφορα έργα αιολικών πάρκων στην Κρήτη, χωρίς να έχει βεβαιωθεί ότι δεν θα παραβλάψουν την ακεραιότητα των οικείων τόπων Natura».
4. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα περιβαλλοντικά, τα χωροταξικά και τα αναπτυξιακά δεδομένα της Κρήτης.
Οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περιστρέφονται κυρίως γύρω από την εφαρμογή των κριτηρίων του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να υποβαθμίζονται ή να παραλείπονται μια σειρά από άλλοι παράγοντες που θα όφειλαν να εξετάσουν τέτοιες Μελέτες.
Θεωρούν επίσης, ότι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι ασθενείς έως μέτριες και στα δάση και στις δασικές εκτάσεις μικρής έντασης ενώ οι καταλήψεις στις θέσεις των κύριων και συνοδών έργων είναι πολύ μεγάλες, και στη φάση της κατασκευής ακόμη μεγαλύτερες.
Τα έργα εμπίπτουν σε ζώνες του Περιφερειακού Χωροταξικού χαρακτηρισμένες ως «ευρείες ζώνες ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα», «περιοχές δικτύου πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς», «ζώνες Τοπίου Διεθνούς, Εθνικής και Περιφερειακής αξίας» και «περιοχές ήπιας τουριστικής ανάπτυξης και πολυδραστηριοτήτων σε ορεινούς και ημιορεινούς όγκους», περιοχές οι οποίες προορίζονται να υπηρετήσουν άλλους αναπτυξιακούς στόχους. Ουδεμία αναφορά γίνεται για τις ζώνες αυτές στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΒΕΤΕ που περιορίζονται να εξετάσουν τη συμβατότητα των έργων με το Περιφερειακό Χωροταξικό μόνο ως προς τα προβλεπόμενά του για την ενέργεια και ακόμα και αυτό με απόλυτα μηχανιστικό τρόπο. Όμως και στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΙΚΑ Α.Ε, όπου αναφέρονται οι περιοχές αυτές, δεν αξιολογείται ότι θίγονται από τις υποδομές και την αλλαγή της χρήσης γης.
Για όλους τους παραπάνω λόγους θεωρούμε ότι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των τριών αυτών έργων θα πρέπει να απορριφθούν».
