Μπλακ-άουτ στην Κρήτη: Έτσι θα γλιτώσει το νησί
Αυτή είναι η λύση μέχρι να φτάσει το καλώδιο
Μετατροπή μονάδων στον ΑΗΣ Αθερινόλακκου ισχύος 100 μεγαβάτ, ώστε να καίνε το πιο «φιλικό» προς την κοινοτική νομοθεσία παραγωγής ρύπων φυσικό αέριο...
Νέα μονάδα ισχύος 100 μεγαβάτ, κατά προτίμηση με χρήση φυσικού αερίου... Προσθήκες κι άλλων ΑΠΕ, αιολικών και φωτοβολταϊκών, που θα μπορούν αθροιστικά να ενισχύσουν το ηλεκτρικό σύστημα με τουλάχιστον 100 μεγαβάτ... Και συστήματα (μπαταρίες) αποθήκευσης ενέργειας της τάξεως των 40-50 μεγαβάτ.
Αυτό είναι το τετράπτυχο μέτρων στο οποίο φέρεται να καταλήγει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε συνεννόηση με τη ΔΕΗ και το υπουργείο Ενέργειας, για να «σωθεί» ενεργειακά η Κρήτη μέχρι να γίνει (θεωρητικά το 2023) το μεγάλο καλώδιο που θα λύσει οριστικά το πρόβλημα της ηλεκτρικής επάρκειας του νησιού... Μεγάλο καλώδιο το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο του διήμερου ταξιδιού και των επαφών που έχει στην Κύπρο από χθες ο Έλληνας πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τον υπουργό Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη... Επαφές μέσω των οποίων βολιδοσκοπούνται οι δυνατότητες και οι προοπτικές μιας πιθανής αλλαγής πλεύσης στον σχεδιασμό υλοποίησης του έργου, με την εμπλοκή και της κυπριακών συμφερόντων κοινοπραξίας EuroΑsia Interconnector, ώστε το έργο που έχει κόστος ύψους 1 δισ. ευρώ να μη χάσει την «ομπρέλα» του PCI (έργο κοινοτικού χαρακτήρα) και άρα σημαντικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις...
Ας τα δούμε αναλυτικά, ξεκινώντας από τις συνδυαστικές λύσεις που προωθούνται τώρα για την ενεργειακή διασφάλιση της Κρήτης...
Το «πακέτο» των 4 μέτρων που προκρίνεται (δηλαδή μετατροπή μονάδων, προσθήκη νέας μονάδας, προσθήκη νέων ΑΠΕ και χρήση μπαταριών) αθροιστικά από πλευράς παραγωγής ισχύος ισοδυναμεί σε μια ενίσχυση του ηλεκτρικού συστήματος της Κρήτης της τάξεως των 350 μεγαβάτ! Αριθμός εντυπωσιακός, ίσως και υπερβολικός για κάποιους με μια πρώτη ματιά, που αντικατοπτρίζει την πρόθεση να «θωρακιστεί» πλήρως η μεγαλόνησος μέχρι το 2023 και να μην μπλέξει σε περιπέτειες μπλακ-άουτ, με δεδομένο μάλιστα ότι η ζήτηση σε ηλεκτρικό ρεύμα κάθε καλοκαίρι εφεξής αυξάνεται με ένα ρυθμό άνω του 7%...
Όπως είναι προφανές, «κορωνίδα» των μέτρων στα οποία προσανατολίζονται οι αρμόδιοι αποτελεί το φυσικό αέριο. Εδώ, από τη μια επιβεβαιώνεται και το σχετικό μας δημοσίευμα περί ειλημμένης απόφασης για τη μετατροπή ατμοστροβιλικών μονάδων στον ΑΗΣ Αθερινόλακκου ώστε να καίνε φυσικό αέριο και, από την άλλη, έχουμε ένα νέο δεδομένο, με την προσθήκη νέας μονάδας δυναμικής 100 μεγαβάτ που κατά προτίμηση θα καίει φυσικό αέριο.
Ασφαλώς, εφόσον ο παραπάνω σχεδιασμός επισφραγιστεί, μένει με ενδιαφέρον να δούμε πού, σε ποιον ΑΗΣ θα τοποθετηθεί και θα λειτουργήσει η νέα μονάδα. Το επισημαίνουμε διότι ως γνωστόν για τον ΑΗΣ Ληνοπεραμάτων υπάρχει «βέτο» από πλευράς του Δήμου Μαλεβιζίου και των τοπικών φορέων και είναι σίγουρο πως, αν η χωροθέτηση αφορά στα Ληνοπεράματα, θα έχουμε «πολεμικές» καταστάσεις...
Αναλυτικότερα, σε μια δέσμη τεσσάρων βασικών δράσεων φαίνεται ότι καταλήγει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, ως τη βέλτιστη λύση για να ασφαλιστεί η ηλεκτρική επάρκεια της Κρήτης κατά το κρίσιμο διάστημα από το 2020 που θα λειτουργήσει η «μικρή» διασύνδεση του νησιού με την Πελοπόννησο, έως το 2023 που αναμένεται, αν όλα πάνε καλά, να λειτουργήσει και η «μεγάλη» διασύνδεση με την Αττική.
Σύμφωνα με το energypress, το «πακέτο» των τεσσάρων δράσεων είναι ένα από τα σενάρια που έχει μελετήσει και προτείνει σχετική μελέτη που έχει πραγματοποιήσει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Θεωρείται, δε, βέλτιστη, καθώς εξασφαλίζει την επάρκεια, σε συνδυασμό με την οικονομικότητα και την περιβαλλοντική προστασία.
Το «πακέτο»
Το «πακέτο» περιλαμβάνει:
- Τη μετατροπή των αεριοστροβιλικών μονάδων της ΔΕΗ που λειτουργούν σήμερα στον Αθερινόλακκο της Κρήτης με πετρέλαιο, συνολικής ισχύος 100 MW, σε μονάδες που θα καίνε φυσικό αέριο.
- Την εγκατάσταση νέας μονάδας περί τα 100 MW, κατά προτίμηση με καύσιμο φυσικό αέριο.
- Την προσθήκη νέας δυναμικότητας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (αιολικών και φωτοβολταϊκών) στα επίπεδα των 100 με 150 MW.
- Την εγκατάσταση και ένταξη στο σύστημα, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (σύγχρονων μπαταριών) δυναμικότητας περί τα 30 με 40 MW.
Για την τετραπλή λύση: Αναμένονται οι αναλυτικές συζητήσεις
Η τετραπλή αυτή λύση έχει εν μέρει ήδη μπει σε εφαρμογή, ωστόσο αναμένεται να συζητηθεί αναλυτικά, τόσο με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας όσο και με τους εμπλεκόμενους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) και τη ΔΕΗ.
Τα δύο πρώτα σκέλη της λύσης στηρίζονται στην έλευση LNG στο νησί. Αυτό σημαίνει αναζήτηση πρότασης, πιθανότατα μέσω διαγωνισμού που θα κάνει η ΔΕΗ, για την εγκατάσταση πλωτού τερματικού σταθμού (FSRU). Το θέμα του τρόπου αποζημίωσης των επενδυτών μένει να αποφασιστεί, ενώ στο τραπέζι είναι και η πιθανότητα να εγκατασταθεί ο πλωτός τερματικός σταθμός ως υποδομή του ΔΕΣΦΑ, ενταγμένη στο εθνικό σύστημα και στην περιουσιακή βάση του Διαχειριστή, ως «εικονικός αγωγός» Ρεβυθούσα-Κρήτη.
Πάντως η ΔΕΗ έχει λάβει εντολή από τη ΡΑΕ να προχωρήσει στη μετατροπή των μονάδων του Αθερινόλακκου και έχει απαντήσει θετικά όσον αφορά τη δυνατότητα. Έχει υπολογίσει μάλιστα το κόστος στα 10 με 15 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά στην εγκατάσταση νέας μονάδας φυσικού αερίου, εξετάζονται τόσο η διεξαγωγή διαγωνισμού, όσο και η απευθείας ανάθεση. Θα προηγηθεί η απάντηση από τους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) για το πού μπορεί να εγκατασταθεί στο σύστημα νέα δυναμικότητα, με βάση τα όρια και τις δυνατότητες του δικτύου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι έχει σταλεί επιστολή προς τους Διαχειριστές με το παραπάνω ερώτημα, καθώς επίσης και ένα δεύτερο που σχετίζεται με την εγκατάσταση ΑΠΕ: Ποιος είναι ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για εγκατάσταση νέων αιολικών και φωτοβολταϊκών, αλλά και ποιες ενισχύσεις του δικτύου είναι εφικτές για αύξηση της χωρητικότητας.
Πάντως για την προσθήκη νέας «πράσινης» δυναμικότητας 100 με 150 MW (η τρίτη δράση της λύσης), το πιθανότερο είναι να «τρέξει» διαγωνισμός από τη ΡΑΕ.
Σε ό,τι αφορά, τέλος, την τέταρτη δράση, δηλαδή την εγκατάσταση στο τοπικό σύστημα μπαταριών αποθήκευσης με δυναμικότητα περί τα 30 με 40 MW, πιθανότατα θα υλοποιηθεί και αυτή με διαγωνισμό. Θα είναι η πρώτη τέτοια απόπειρα και η λογική της είναι να ενισχυθεί συνολικά η δυναμικότητα του συστήματος και να δοκιμαστεί, επιπλέον, μια καινοτόμα τεχνολογία σε πραγματικές συνθήκες. Εάν οι μπαταρίες πάψουν να είναι αναγκαίες για την Κρήτη, θα μπορούν να μεταφερθούν και να εγκατασταθούν σε άλλα ελληνικά νησιά.
Στο επίκεντρο των επαφών στην Κύπρο το καλώδιο!
Την ώρα που οι αρμόδιοι ελληνικοί φορείς φέρονται να έχουν καταλήξει σε ένα «πακέτο» τεσσάρων μέτρων ενεργειακής ενίσχυσης της Κρήτης μέχρι να γίνει το μεγάλο καλώδιο, η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής βρίσκεται στο επίκεντρο των συναντήσεων και των επαφών που έχουν από χθες στην Κύπρο ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Τα ενεργειακά άλλωστε μαζί με τα ελληνοτουρκικά ήταν οι δύο βασικοί άξονες που τέθηκαν επί τάπητος χθες στη Λευκωσία, στο πλαίσιο των διμερών επαφών των αντιπροσωπιών Ελλάδας και Κύπρου, με επικεφαλής τους κυρίους Αναστασιάδη και Μητσοτάκη.
Για τα ενεργειακά συζητήθηκαν όλα τα θέματα που αφορούν τα αποθέματα της ΝΑ Μεσογείου, όπως και τα υπό μελέτη ή σχεδιασμό δίκτυα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, και συμφωνήθηκε η ενδυνάμωση της διμερούς συνεργασίας Ελλάδος-Κύπρου στην κατεύθυνση και της πολυμερούς συνεργασίας τους με όμορες χώρες που ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τα ίδια δίκτυα.
Στη βεντάλια των ενεργειακών ζητημάτων που πέφτουν στο τραπέζι των συζητήσεων κατά το διήμερο αυτό ταξίδι της ελληνικής αποστολής, υπό τον πρωθυπουργό, στην Κύπρο, βρίσκεται και το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την Ελλάδα, το περίφημο πρότζεκτ EuroΑsia Interconnector. Έργο που αρχικώς περιελάμβανε στη δική του «σκέπη», υπό την ομπρέλα κοινοτικού έργου ενταγμένου στη λίστα PCI, την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής (η οποία ωστόσο εδώ και μήνες, μετά το «ναυάγιο» των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις ελληνικές Αρχές και στην κυπριακών συμφερόντων κοινοπραξία που προωθεί το διακρατικό πρότζεκτ, έχει αποσπαστεί και δρομολογείται από την Ελλάδα ως αμιγώς δημόσιο έργο).
Από το 2013 είχε συμφωνηθεί από την ελληνική και την κυπριακή κυβέρνηση, τις ρυθμιστικές Αρχές και τους διαχειριστές Ελλάδας και Κύπρου ότι το έργο θα υλοποιηθεί από την EuroAsia Interconnector στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 347/2013, ως διασυνοριακό έργο στην ολότητά του, κάτι που επιβεβαιώθηκε και με τις πολιτικές αποφάσεις σε επίπεδο αρχηγών κρατών και την ένταξη του έργου στον κατάλογο ΕΚΕ το 2013, το 2015 και το 2017.
Η αρχική συμφωνία ανατράπηκε πέρυσι, όταν και οι ελληνικοί φορείς, ΡΑΕ, ΑΔΜΗΕ και υπουργείο Ενέργειας, θεώρησαν από τη μεριά τους ότι η κοινοπραξία EuroΑsia Interconnector αφενός καθυστερεί να ωριμάσει το όλο πρότζεκτ και αφετέρου, κατά την εκτίμησή τους, δε δείχνει να διαθέτει την απαιτούμενη οικονομική δυναμική.
Μετά από ένα σίριαλ με αρκετά επεισόδια, η προηγούμενη κυβέρνηση είχε αποφασίσει κατόπιν εμπλοκών στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του φορέα υλοποίησης του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector (κυπριακών συμφερόντων) και του ΑΔΜΗΕ για το ελληνικό τμήμα (Κρήτη-Αττική) να αναθέσει το συγκεκριμένο σκέλος, δηλαδή την ηλεκτρική διασύνδεση Κορακιάς Κρήτης-Αττικής, στον ΑΔΜΗΕ. Και έτσι δρομολογήθηκε η υλοποίηση του «μεγάλου» υποθαλάσσιου καλωδίου της Κρήτης ως εθνικού έργου, με φορέα υλοποίησης τη θυγατρική εταιρεία που συστάθηκε από τον ΑΔΜΗΕ, την «Αριάδνη Interconnection», η οποία προκήρυξε και τους σχετικούς διεθνείς διαγωνισμούς.
Απ’ ό,τι φαίνεται, η νέα κυβέρνηση «βολιδοσκοπεί» μια αλλαγή πλάνου, εξετάζοντας συνεργασία με την EuroAsia Interconnector, με το σκεπτικό να προχωρήσει το έργο στο πλαίσιο του PCI (έργα κοινοτικού ενδιαφέροντος), ώστε να αξιοποιηθούν ευνοϊκές δυνατότητες σε επίπεδο χρηματοδοτήσεων και αδειοδοτήσεων που προσφέρει η Ε.Ε.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο φάκελος της διασύνδεσης της Κρήτης είναι ένας από αυτούς με την ένδειξη υψηλής προτεραιότητας για τον νέο υπουργό Ενέργειας, ο οποίος με δηλώσεις του έχει αναφερθεί στο πρόβλημα, θέτοντας δύο προϋποθέσεις: πρώτον, την ταχύτερη δυνατή υλοποίησή του με δεδομένες τις ανάγκες ενεργειακής ασφάλειας της Κρήτης, καθώς στη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού και το μεγαλύτερο νησί της χώρας εκδηλώνονται αλλεπάλληλα προβλήματα με την ηλεκτρική τροφοδοσία και η οριστική «σωτηρία» θα έρθει όταν ηλεκτριστεί το μεγάλο καλώδιο, και, δεύτερον, την αναζήτηση λύσεων ώστε να μπορέσει το έργο να επωφεληθεί τα μέγιστα από τις δυνατότητες κοινοτικής χρηματοδότησης.
Πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή; Η κυβέρνηση εστιάζει στα σημαντικά οικονομικά οφέλη που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη, με το δεδομένο ότι το κόστος της ηλεκτρικής διασύνδεσης, που με βάση τον σημερινό σχεδιασμό επιβαρύνεται και πρέπει να καλύψει μόνος του ο ΑΔΜΗΕ, φτάνει το υπέρογκο ποσό του 1 δισ. ευρώ!
Ο χρόνος τρέχει...
Την ίδια ώρα, ωστόσο, δεν παραγνωρίζει και το αντίβαρο: την πίεση του χρόνου. Το μεγάλο καλώδιο της Κρήτης θα έπρεπε ήδη να είχε μπει σε τροχιά υλοποίησης. Έχει χαθεί ήδη πολύτιμος χρόνος και είναι ερώτημα αν μπορεί να χαθεί κι άλλος χρόνος. Όπως θα συμβεί δεδομένα στην περίπτωση που έχουμε ανατροπή του σχεδιασμού που είχε χαραχτεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και πάμε σε νέο πλάνο, με την εμπλοκή και της EuroΑsia Interconnector...
Αυτές οι δύο παράμετροι έχουν μπει στη «ζυγαριά» της κυβέρνησης. Και όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, στις συζητήσεις και επαφές που θα έχουν το διήμερο αυτό στην Κύπρο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης θα επιχειρηθεί να αναζητηθεί διέξοδος από τη συγκεκριμένη κατάσταση, και μια τροποποίηση του πλάνου, χωρίς όμως να καθυστερήσει το καλώδιο Κρήτης-Αττικής.
Κατά αρκετούς μάλιστα, μια εξέλιξη που δείχνει ότι επιδιώκεται να κερδηθεί χρόνος μέχρις ότου ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για το τι μέλλει γενέσθαι με το έργο είναι η απόφαση να μετατεθούν χρονικά οι δύο διαγωνισμοί για τα καλώδια και τους μετασχηματιστές του έργου. Η σχετική προθεσμία μετά από αναβολές είχε οριστεί για τις 5 Αυγούστου, ενώ η νέα προθεσμία ορίστηκε για τις 30 Αυγούστου, χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο θα υπάρξουν αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης.
neakriti.gr
