Μία νέα ασθένεια απειλεί τις καλλιέργειες τομάτας και πιπεριάς της Ελλάδας
Πρόκειται για τον ιό της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato brown rugose fruit virus, ToBRFV)
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων – Δ/νση Προστασίας Προστασίας Φυτικής Φυτικής Παραγωγής Παραγωγής, το Εργαστήριο Εργαστήριο Ιολογίας – Μπενάκειο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο εξέδωσε ενημερωτικό φυλλάδιο για τον ιό της Καστανής Ρυτίδωσης των Καρπών Τομάτας.
Ιστορικό
Ο ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato brown rugose fruit virus, ToBRFV) αναφέρθηκε πρώτη φορά στο Ισραήλ το 2014. Έκτοτε, διαπιστώθηκε στην Ιορδανία, Γερμανία, Ιταλία, Καλιφόρνια των Η.Π.Α, Σαουδική Αραβία, Τουρκία και το Μεξικό. Πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2019) διαπιστώθηκε και στην Ελλάδα (Κρήτη) σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια τομάτας.
Πρόκειται για νεοφανή και αναδυόμενο επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας (Solanum lycopersicum) και της πιπεριάς (Capsicum spp.) Ιδιαίτερη ευαισθησία στον ToBRFV παρουσιάζουν οι ποικιλίες τομάτας οι οποίες διαθέτουν γονίδια ανθεκτικότητας για άλλους ιούς του γένους Tobamovirus (TMV και ToMV).
Αίτιο
Ο ιός ToBRFV ανήκει στο γένος Tobamovirus το οποίο περιλαμβάνει γνωστούς ιούς όπως είναι ο ιός του μωσαϊκού του καπνού (TMV) και ο ιός του μωσαϊκού της τομάτας (ToMV). Ο ToBRFV μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα εργαλεία, ρούχα προσωπικού), με μολυσμένο φυτωριακό υλικό και πιθανόν με το σπόρο.
Έχουν επίσης σημειωθεί και μεταδόσεις μέσω εντόμων που χρησιμοποιούνται για την επικονίαση σε υπό κάλυψη καλλιέργειες (μεταφορά γύρης με βομβίνους – Bombus terrestris).
Βασική εστία μόλυνσης αποτελεί και το έδαφος, το οποίο, κυρίως αν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα, μπορεί να διατηρηθεί μολυσμένο τουλάχιστον για έξι (6) μήνες.
Στις υπό κάλυψη καλλιέργειες, σύμφωνα με το radiovereniki.gr, η μόλυνση μπορεί να προέλθει από ιικά σωματίδια που διατηρούνται, χάρη στην αξιοσημείωτη αντοχή τους επί των διαφόρων κατασκευών, από τις οποίες περνάνε με διάφορους τρόπους στα φυτά. Στη συνέχεια, η μόλυνση μπορεί να εξαπλωθεί με τις καλλιεργητικές εργασίες (δέσιμο, ξεβλάστημα, συλλογή κλπ).
Οι καρποί εμφανίζουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, όπως επίσης παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα ανωτέρω συμπτώματα καθιστούν τους καρπούς της τομάτας μη εμπορεύσιμους. Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση.
Η μείωση της παραγωγής κυμαίνεται από 30 έως 70%. Στην πιπεριά, τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν παραμορφώσεις του ελάσματος, κιτρινίσματα και μωσαϊκό. Οι καρποί της πιπεριάς εμφανίζουν παραμορφώσεις, ανομοιόμορφο χρωματισμό με κίτρινες και καστανές περιοχές και πράσινες ραβδώσεις.
