Μεγάλος ο περιβαλλοντικός κίνδυνος από τις εξορύξεις στην Κρήτη

Ξεκινώντας την συζήτηση, ο κος Χατζηγιαννάκης ανέφερε ότι από τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί ανάμεσα στο κράτος και τις πετρελαϊκές δεν προκύπτει ότι η τοπική κοινωνία ή το Ελληνικό κράτος γενικότερα θα έχουν κάποιο όφελος από αυτές τις δραστηριότητες. Είναι ξεκάθαρο από τις συμβάσεις παραχώρησης ότι τόσο τα προϊόντα της εξόρυξης όσο και τα όποια πιθανά κέρδη, θα ανήκουν αποκλειστικά στις πετρελαϊκές. Λόγω αυτού, γίνονται προσπάθειες ώστε να ενημερωθεί σωστά η τοπική κοινωνία για το τι σημαίνει και τι αποκρύβεται από αυτούς τους σχεδιασμούς οι οποίο όχι μόνο δεν θα έχουν όφελος για την τοπική κοινωνία αλλά αντιθέτως είναι πολύ πιθανό να μας στερήσουν και τον αληθινό θησαυρό του τόπου μας που είναι ο φυσικός του πλούτος. Λόγω της καθημερινής ατυχηματικής διαρροής, υπάρχει περίπτωση να έχουμε τεράστιες συνέπειες στο περιβάλλον κάτι που με τη σειρά του θα έχει ανυπολόγιστες επιπτώσεις τόσο στον τουρισμό όσο και σε πολλά άλλα.

Επιπλέον, οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί γράφουν επί λέξη ότι πρόκειται για έρευνα και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση και τα γραφεία τύπου των πετρελαϊκών μιλάνε μόνο για φυσικό αέριο είναι το πως ακούγεται. Όλο αυτό γίνεται σκοπίμως καθώς στο νησί έχουν γίνει περιβαλλοντικές καταστροφές και οικολογικά εγκλήματα όλα αυτά τα χρόνια όπου δραστηριοποιήθηκαν αυτές οι εταιρίες. Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για φυσικό αέριο, το οποίο επίσης δεν είναι αθώο καθώς έχουν γίνει και με αυτό ατυχήματα, αλλά να είμαστε σίγουροι ότι μιλάμε και για πετρέλαιο, τόνισε ο κος Χατζηγιαννάκης.

Όσον αφορά την εικόνα της Κρήτης μετά από όλα όσα σχεδιάζονται, μας ενημέρωσε ότι έχουν βγει ήδη κάποια φωτορεαλιστικά σχέδια τα οποία δείχνουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις υδρογονανθράκων στην Παλαιόχωρα, τα Σφακιά και τη Γαύδο. Αυτό σημαίνει αυτόματα ότι αυτές οι περιοχές θα γίνουν βιομηχανικές ζώνες. Εννοείται πως αυτό θα έχει επιπτώσεις και στη υγειά των κατοίκων. Επίσης, θα πρέπει να ξεχάσουμε την όποια τουριστική αξιοποίηση στις συγκεκριμένες περιοχές. Σχετικά με τον θαλάσσιο χώρο, ο κος Χατζηγιαννάκης μας ενημέρωσε ότι υπάρχει πάντα η πιθανότητα για ένα μεγάλο ατύχημα καθώς οι εξορύξεις σε βάθος 3,500 με 4,500 μέτρων είναι ακόμα σε δοκιμαστικό στάδιο. Επομένως, η πιθανότητα του να πάει κάτι στραβά δεν πρέπει να αποκλείεται. Ένα ατύχημα τέτοιου είδους σε μια κλειστή θάλασσα όπως η Μεσόγειος θα είναι και μία ταφόπλακα για την συγκεκριμένη περιοχή. Πέρα από την πιθανότητα ατυχήματος, σε αυτές τις δραστηριότητες μιλάμε για καθημερινή ατυχηματική διαρροή σε όλα τα στάδια της εξόρυξης οπότε είναι πάρα πολλά τα στάδια κατά τα οποία το φυσικό περιβάλλον, δηλαδή η θάλασσα, θα έχει προβλήματα.

Κλείνοντας, ο κος Χατζηγιαννάκης αναφέρθηκε στην Ελληνική Τάφρο και είπε ότι σαν πρωτοβουλία Κρήτης κατά των εξορύξεων κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να ενημερώσουν τον κόσμο και θα προσπαθήσουν με κάθε μέσο να εμποδίσουν αυτές τις καταστροφικές δραστηριότητες σε όλα τα επίπεδα.

Τον λόγο σε αυτό το σημείο πήρε η κα Βενετία Γίγη η οποία πρόσθεσε ότι μπορεί να βαφτίσουμε πράσινο το φυσικό αέριο και να είναι το καύσιμο της μετάβασης αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ορυκτό καύσιμο και οι επιστήμονες εδώ και πάρα πολλά χρόνια είναι ξεκάθαροι για το ότι πρέπει να σταματήσει η εξόρυξη ορυκτών καυσίμων καθώς ευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό για την κλιματική κρίση που βιώνουμε σήμερα. Οπότε, ουσιαστικά πρόκειται για έναν παραλογισμό αφού από την μία κάνουμε έργα ώστε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της και από την άλλη προχωράμε στην μαύρη ανάπτυξη των εξορύξεων.

Επιπλέον, η κα Γίγη τόνισε ότι όλα αυτά δεν θα είναι δικά μας καθώς η κοινοπραξία που έχει αναλάβει τα οικόπεδα της Κρήτης είναι η ExxonMobil και η HELLENiQ ENERGY και μέσα στη σύμβαση του 2019 αναφέρεται ξεκάθαρα ότι οποιαδήποτε στιγμή θελήσει μπορεί να μεταβιβάσει τα μερίδιά της ακόμα και σε χώρες όπως η Τουρκία. Πρέπει λοιπόν να στραφούμε σε πολιτικές και σε διαχείριση της ενέργειες ώστε να έχουμε αυτάρκεια και να είμαστε πιο ασφαλείς. Από τότε που ξεκίνησε το όλο πρότζεκτ έχει αυξηθεί η ανάγκη για περισσότερους στρατιωτικούς εξοπλισμούς που θα προστατεύουν αυτές τις εγκαταστάσεις και όπως λένε και πολλοί διεθνείς αναλυτές «η ανακάλυψη αυτών των κοιτασμάτων έχει ως συνέπεια νέες συγκρούσεις που έχουν ως επίκεντρο την Ελλάδα και την Τουρκία» με αποτέλεσμα να δίνουν μία νέα τοξικότητα στις μεταξύ μας σχέσεις. Συνεπώς, αυτό το θέμα έχει πολλές προεκτάσεις.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, είπε συνεχίζοντας, ότι έχουν γίνει πάρα πολλά ατυχήματα τέτοιου τύπου σε όλο τον κόσμο. Στη φάση που είμαστε τώρα, απαιτούνται μελέτες και πρέπει να γίνουν εκθέσεις για πολύ υψηλούς κινδύνους. Η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφέρει ήδη ότι μπορούν να συμβούν τέτοιου είδους ατυχήματα. Το μεγάλο ατύχημα που είχε γίνει στον κόλπο του Μεξικού ήταν στο στάδιο ερευνητικής γεώτρησης σαν αυτή που ετοιμάζεται να γίνει εδώ. Αυτό είχε γίνεις σε βάθος 1.500 μέτρων και για 6 ολόκληρους μήνες δεν μπορούσαν να κλείσουν το πηγάδι. Οι εταιρίες έλεγαν και εκεί τα ίδια που λένε και εδώ και μετά το ατύχημα η απάντησή τους ήταν ότι επρόκειτο για κάτι που δεν είχε προβλεφθεί. Ειδικά εδώ, στην Ελληνική τάφρο, το Ελληνικό τόξο όπου ενώνονται οι πλάκες και μιλάμε για ενεργό σεισμικό ρήγμα, σε βάθος 4.500 μέτρων καταλαβαίνουμε ότι όλα μπορούν να πάνε στραβά, ανέφερε η κα Γίγη. Σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά αργά αντανακλαστικά του Ελληνικού κρατικού μηχανισμού, δεν γνωρίζουμε τι μπορεί να συμβεί. Επίσης, αυτές οι εταιρίες δεν είναι υποχρεωμένες να προβούν σε αποζημίωση σε περίπτωση που το ατύχημα οφείλεται σε φυσικά αίτια, όπως για παράδειγμα σε έναν σεισμό.

Το παράδειγμα της Ισπανίας

Η κα Γίγη αναφέρθηκε στον τρόπο που χειρίστηκε η Ισπανία κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν. Παρά τα κοινά που έχει η περίπτωση την Ισπανίας με την δικιά μας, υπάρχει και μία τεράστια διαφορά η οποία έχει να κάνει με το πως αντέδρασε εκεί η Περιφέρεια και στο πως έχει αντιδράσει εδώ. Στη Ισπανία λοιπόν, το κεντρικό κράτος θέλησε να προχωρήσει σε εξορύξεις και είχαν ήδη ξεκινήσει συνομιλίες για τα Κανάρια νησιά. Όταν οι κάτοικοι αντιλήφθηκαν τι πρόκειται να γίνει άρχισαν να αντιδρούν και αργότερα η Περιφέρεια ήταν αυτή που ανέλαβε να ενημερωθεί αρχικά η ίδια και στην συνέχεια να ενημερώσει και τον τοπικό πληθυσμό. Επειδή και αυτοί ζουν από τον τουρισμό και την αλιεία και αναγνώρισαν ότι αυτά δεν συμβαδίζουν με την μαύρη ανάπτυξη των εξορύξεων, είχαν κάνει δυναμικές κινήσεις με τον αντίστοιχο Περιφερειάρχη να είναι έτοιμος να θέσει το θέμα ακόμα και σε δημοψήφισμα. Σε αντίθεση λοιπόν με το κεντρικό κράτος, πέτυχαν την ακύρωση των σχεδίων για εξορύξεις στις θάλασσές τους και θέλοντας να τις προστατέψουν κατάφεραν να ανακηρύξουν την θαλάσσια περιοχή τους ως διάδρομο μετανάστευσης κητωδών και να σταματήσουν όλα όσα επηρεάζουν την θαλάσσια ζωή. Στη δική μας περίπτωση, η Περιφέρεια φαίνεται να παίρνει αποφάσεις προς διαφορετικές κατευθύνσεις χωρίς να έχει κοινό στόχο με ανοιχτά μέτωπα που έρχονται σε αντιπαράθεση μεταξύ τους, λειτουργώντας ουσιαστικά κάθε φορά ανάλογα με αυτό που ζητάει η κάθε εταιρία.

Η Ελληνική Τάφρος και η σημασία της

Σε αυτό το σημείο, η κα Γίγη μας εξήγησε τι εννοούμε όταν λέμε Ελληνική Τάφρος. Όπως είπε, από τις 20 θαλάσσιες περιοχές που προκηρύχθηκαν στον διεθνή διαγωνισμό του 2014 για εξορύξεις, οι 9 βρίσκονται στην Κρήτη. Αυτές οι περιοχές βρίσκονται δυτικά και νοτιοδυτικά του νησιού και είναι και κάποια οικόπεδα τα οποία καλύπτουν όλη τη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης. Τα δύο οικόπεδα δυτικά και νοτιοδυτικά έχουν παραχωρηθεί με συμβάσεις στην ExxonMobil και τη HELLENiQ ENERGY ενώ το μεγάλο οικόπεδο νότια του νησιού είναι προς το παρόν υπό παραχώρηση. Όλα αυτά τα οικόπεδα αποτελούν τμήματα της Ελληνικής τάφρου η οποία ξεκινάει από τα νότια της Κεφαλονιάς και φτάνει μέχρι τη Ρόδο. Είναι το σημείο όπου ενώνονται οι πλάκες. Όλη αυτή η περιοχή αποτελεί τμήμα ενός οικοτόπου που αν και έχει μελετηθεί ελάχιστα όσα γνωρίζουμε ήταν αρκετά για να χαρακτηριστεί περιοχή παγκόσμιος οικολογικής αξίας και να προστατεύεται από την νομοθεσία. Είναι περιοχή πολύ σημαντική για την βιοποικιλότητα και φιλοξενεί πάρα πολλά προστατευόμενα είδη. Για τα θαλάσσια θηλαστικά είναι μια περιοχή που αποτελεί το σπίτι τους και όχι απλά έναν διάδρομο μετανάστευσης.

Στην συνέχεια, η κα Γίγη αναφέρθηκε στις σεισμικές έρευνας που έγιναν στην περιοχή και τις τεράστιες επιπτώσεις που μπορεί να έχουν σε αυτούς τους οργανισμούς. Δυστυχώς, αυτές οι επιπτώσεις οι οποίες δεν φαίνονται ακόμα, μπορεί να προκαλέσουν τραγικές συνέπειες. Επίσης, αυτά τα είδη ανήκουν στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας και έτσι εάν υπάρξει πρόβλημα στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας μπορεί να υπάρξει πρόβλημα και σε όλο το οικοσύστημα. Ταυτόχρονα, όλο το στάδιο που προηγήθηκε των σεισμικών ερευνών δεν μας κάνει καθόλου αισιόδοξους καθώς οι σεισμικές έρευνες ξεκίνησαν στα κρυφά. Η τοπική κοινωνία οφείλει να γνωρίζει και να εκφράζει άποψη, να συμμετέχει δηλαδή στη λήψη αποφάσεων κάτι που δυστυχώς δεν γίνεται στη χώρα μας.

Είμαστε τυχεροί που έχουμε θάλασσες οι οποίες είναι από τις ασφαλέστερες του πλανήτη ωστόσο η κα Γίγη αναρωτιέται τι θα συμβεί εάν χαθεί η ισορροπία. Δυστυχώς, τα ΜΜΕ παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο καθώς εδώ και χρόνια μιλάνε μόνο για τα κέρδη που θα προκύψουν από τις συμβάσεις αλλά δεν αναδεικνύουν όλα τα ρίσκα. Δεν έχει εκφραστεί καμία ανησυχία για το ότι οι πετρελαϊκές θα δοκιμάσουν εδώ την καινούρια τους τεχνολογία. Επίσης, κανείς δεν λέει ποια είναι η ExxonMobil η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα δικαστήρια με πάρα πολλές χώρες του πλανήτη για τον ρόλο που έχει παίξει στην κλιματική αλλαγή, με το ίδιο το ΔΝΤ να έχει βγάλει μελέτη που λέει ότι κακώς έχουμε επωμιστεί τις συνέπειες όλων αυτών των εταιριών αφού οι πετρελαϊκές δεν πληρώνουν ποτέ για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Κλείνοντας, η κα Γίγη είπε ότι θα πρέπει να είμαστε όλοι σε επαγρύπνηση, να ενημερωνόμαστε και να είμαστε παρόντες σε κάθε περιφερειακό και δημοτικό συμβούλιο καθώς οι εξορύξεις είναι ένα θέμα που αφορά τη ζωή μας.

Οι επόμενες εκδηλώσεις προς ενημέρωση των πολιτών θα πραγματοποιηθούν στις 3/11 στην Παλαιόχωρα και στις 9/11 στα Χανιά.

-

* Ρεπορτάζ: Μαρία Τσαγκαράκη - Βαγγέλης Βενέτης

* Κείμενο - Επιμέλεια: Ελένη Ζαχαράκη

* Τεχνική επιμέλεια - Υποστήριξη: Κατερίνα Κοντού

- Ακολουθήστε μας στο facebook

- Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube