Σημαντικές επισημάνσεις και αιχμηρές τοποθετήσεις έκανε ο πρώην Ευρωβουλευτής και Καθηγητής Θεσμών & Διαφάνειας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Νότης Μαριάς, μιλώντας στην αγροτική εκπομπή του Ηχώ 99,8 «Ιεραπετρίτικη Γη»
Η συζήτηση επικεντρώθηκε στις εξελίξεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), στα εξοπλιστικά προγράμματα της Ε.Ε. και στις επιπτώσεις για τον πρωτογενή τομέα και τις αγροτικές περιφέρειες της Ελλάδας.
Εξοπλισμοί αντί για αγροτική ανάπτυξη
Ο κ. Μαριάς ανέδειξε ότι το νέο ευρωπαϊκό πακέτο για εξοπλισμούς φέρνει σημαντική ανακατανομή κονδυλίων.
Όπως είπε χαρακτηριστικά:
«Ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. προβλέπει αύξηση των κονδυλίων για εξοπλισμούς από 2 σε 13 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά θα καλυφθούν από τη μείωση άλλων τομέων – και κυρίως της ΚΑΠ και της συνοχής.»
Αυτό σημαίνει λιγότερες ενισχύσεις στους αγρότες και μικρότερη χρηματοδότηση στις περιφέρειες. Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι περιφέρειες, όπως η Κρήτη, ενδέχεται να δουν μείωση της τάξης του 20% στα διαθέσιμα κονδύλια μέχρι το 2027».
Πιο «πράσινη» γεωργία – χωρίς υποδομές και στήριξη
Αναφερόμενος στις νέες απαιτήσεις της Ε.Ε. για περιβαλλοντική βιωσιμότητα, σχολίασε:
«Το πράσινο πρόσημο δεν είναι από μόνο του κακό. Όμως η μετάβαση στη βιολογική γεωργία απαιτεί εξοπλισμό, υποδομές, εκπαίδευση, επενδύσεις. Δεν γίνεται να απαιτείς αλλαγή χωρίς να δίνεις τα εργαλεία».
Σύμφωνα με τον κ. Μαριά, χωρίς προετοιμασία, οι μικρομεσαίοι αγρότες δεν θα μπορέσουν να προσαρμοστούν και θα χάσουν τις επιδοτήσεις τους.
Εισάγουμε προϊόντα με απαγορευμένα φυτοφάρμακα
Ιδιαίτερα αιχμηρός υπήρξε όταν αναφέρθηκε στην εισαγωγή αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες:
«Η Ε.Ε. παραδέχεται ότι εισάγονται προϊόντα με φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην Ένωση. Από τη μια επιβάλλει αυστηρούς κανόνες στους Έλληνες αγρότες και από την άλλη τους ανταγωνίζεται με αμφίβολης ποιότητας εισαγωγές».
Κατά τον ίδιο, η κατάσταση αυτή είναι απαράδεκτη και πολιτικά καταδικαστέα.
Πτώση τιμών παραγωγού – Εκμετάλλευση από τα σούπερ μάρκετ
Ο καθηγητής επισήμανε την τεράστια απόκλιση μεταξύ της τιμής που πουλά ο αγρότης και της τιμής που πληρώνει ο καταναλωτής:
«Το λάδι φεύγει από τον παραγωγό 4 ευρώ και φτάνει στο ράφι στα 20. Αυτό είναι αισχροκέρδεια.»
Παρόλο που η Ε.Ε. απαγορεύει την πώληση κάτω του κόστους, αυτό – όπως λέει – δεν εφαρμόζεται, με αποτέλεσμα οι αγρότες να μένουν εκτεθειμένοι στα παιχνίδια των μονοπωλιακών συμφερόντων.
Ζήτησε δε την άμεση παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε επίπεδο Ε.Ε., κυρίως για τα προϊόντα όπως το ελαιόλαδο.
Δάνεια και κίνδυνος απώλειας γης
Ο κ. Μαριάς εξέφρασε την ανησυχία του για τα προγράμματα στήριξης που χρηματοδοτούνται μέσω τραπεζών, χωρίς ευνοϊκούς όρους:
«Οι παραγωγοί παίρνουν δάνεια για θερμοκήπια με υψηλά επιτόκια, χωρίς εγγυήσεις στήριξης. Αν δεν μπορέσουν να τα αποπληρώσουν, κινδυνεύουν να χάσουν και τα κτήματα τους.»
Κατήγγειλε ότι αυτό οδηγεί σε περαιτέρω συγκέντρωση της αγροτικής γης σε χέρια μεγάλων εταιρειών, ακόμη και ξένων συμφερόντων.
Επισιτιστική κρίση: ζήτημα διανομής, όχι επάρκειας
Ο καθηγητής τόνισε πως η επισιτιστική κρίση που διαφαίνεται δεν προκύπτει από έλλειψη παραγωγής:
«Η γη μπορεί να ταΐσει τον πληθυσμό. Το πρόβλημα είναι η εμπορευματοποίηση των τροφίμων και η κερδοσκοπία στα χρηματιστήρια. Το φαγητό γίνεται εμπόρευμα, όχι αγαθό».
Υπογράμμισε την ανάγκη διανομής με κοινωνικά και διατροφικά κριτήρια.
Η λύση: ενίσχυση των συνεταιρισμών
Ως εναλλακτική, ο κ. Μαριάς προτείνει την ενεργό στήριξη των συνεταιρισμών:
«Αν υπήρχε ισχυρός συνεταιρισμός με πρόσβαση σε χρηματοδότηση, θα μπορούσε να στηρίξει τους παραγωγούς, να τυποποιήσει τα προϊόντα και να πουλήσει απευθείας στον καταναλωτή. Έτσι περιορίζεται η ψαλίδα τιμών.»
Πρότεινε ακόμη τη δημιουργία καταναλωτικών συνεταιρισμών και σούπερ μάρκετ από αγροτικούς συνεταιρισμούς.
Η ΚΑΠ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι
Η συνέντευξη του Νότη Μαριά στην «Ιεραπετρίτικη Γη» ανέδειξε ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική βρίσκεται σε καμπή:
Οι εξωτερικές πιέσεις, η κλιματική κρίση, η χρηματοδότηση των εξοπλισμών και οι διεθνείς συμφωνίες συνθλίβουν τον μικρό παραγωγό.
«Αν συνεχίσουμε έτσι, δεν θα μιλάμε για επιβίωση του αγροτικού κόσμου, αλλά για οριστική εγκατάλειψη της υπαίθρου», κατέληξε.
