Κρίση πανικού ήταν και πέρασε..

2:10 μ.μ. - Παρασκευή, 15 Μαΐου 2020
02:05 μ.μ. - Παρ, 15/10/2020
Image: Κρίση πανικού ήταν και πέρασε..

Ένα κείμενο της Βάσιας Κούκη

Για κάποιον που δεν το έχει ζήσει ποτέ, η κρίση πανικού είναι κάτι το δυσνόητο, το μακρινό. Ίσως υπερβολικό ή παράλογο. Κάποιοι στη θέα ενός ανθρώπου που παθαίνει κρίση πανικού, παγώνουν και νιώθουν ανήμποροι να βοηθήσουν. Άλλοι πανικοβάλλονται και νομίζουν πως είναι μάρτυρες ενός καρδιακού ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Όσοι άνθρωποι, όμως, βίωσαν στο παρελθόν τις κρίσεις πανικού και κατάφεραν να τις ξεπεράσουν ή τις αντιμετωπίζουν ακόμα, γνωρίζουν καλά πόσο δύσκολο είναι, όχι μόνο να πρέπει να τις υποστείς, αλλά και να μπορείς να τις διαχειριστείς λογικά και ψύχραιμα.

Το να παθαίνεις κρίση πανικού δεν είναι κάτι ντροπιαστικό ή υποτιμητικό, ούτε σε καθιστά δακτυλοδεικτούμενο. Είναι μια κατάσταση, ανυπόφορη και εξαντλητική, που μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε άνθρωπο, ανεξαρτήτου ηλικίας, μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου. Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι τρία: έρχεται απότομα, έχει απρόβλεπτα συμπτώματα και είναι από λίγο έως πολύ τρομακτική. Αρκετοί πιστεύουν πως οι κρίσεις πανικού είναι μια πάθηση σχετικά νέα, αλλά μια τέτοια πεποίθηση είναι λάθος. Η ψυχική, αυτή, εξουθένωση, υπήρχε πάντα. Απλά τελευταία, απέκτησε όνομα, γιγαντώθηκε με τις απαιτήσεις της καθημερινότητας και επιτέλους, παύει σιγά σιγά να αποτελεί ταμπού. Ένας άνθρωπος με μεγάλη ποσότητα συσσωρευμένου και ανέκφραστου άγχους, φτάνει στα όρια του αργά ή γρήγορα, οπότε και παρουσιάζει διαφορά συμπτώματα, όπως ιδρώτα, δύσπνοια, ταχυπαλμία, αρρυθμίες, μούδιασμα στα άκρα και το πίσω μέρος του κεφαλιού, θολή ή σκοτεινή όραση, νιώθει να πεθαίνει και να τρέμει. Όσο κι αν μας φοβίζουν, οι κρίσεις πανικού δεν είναι ούτε επικίνδυνες ούτε θανατηφόρες. Απλά σε εξουθενώνουν και, με το κατάλληλο ερέθισμα, επαναλαμβάνονται, ακόμα και αρκετές φορές μες την ημέρα.

Η κρίση πανικού, ή αλλιώς "η νόσος των καιρών μας", όσο τρομακτική κι αν είναι για κάποιον που τη βιώνει, είναι και ιδιαίτερα ψυχοφθόρα για το οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον, αφού κανείς δε μπορεί να την αντιληφθεί ούτε στο εύρος των συμπτωμάτων της, ούτε στον αντίκτυπο που έχει στον ψυχισμό του ανθρώπου που την έχει. Είναι μια ύπουλη νόσος, γιατί όλοι νομίζουν ότι αυτός που την έχει, είναι ένας άνθρωπος που δεν έχει τίποτα κι εκείνος υποφέρει περισσότερο, από ό,τι όλοι τους μαζί κι ακόμα παραπάνω.

Η κρίση πανικού ξυπνά για διάφορους λόγους, σαν ένας λάθος συναγερμός και συνεχίζει να ξυπνάει, πάντα απροειδοποίητα και πάντα για λάθος λόγους. Κυριεύει αρχικά τον εγκέφαλο και κατόπιν το σώμα με συμπτώματα τρόμου. Κατά τη διάρκειά της νιώθεις την πλήρη ανικανότητα, αδυνατείς να ανταποκριθείς σε κάτι, δεν μπορείς να αντιληφθείς τα όσα συμβαίνουν γύρω σου ούτε και να αντιδράσεις σε αυτά φυσιολογικά. Η "δουλειά" της κρίσης πανικού είναι να σου στερεί όλα όσα βρίσκονται στην αντίπερα μεριά του φόβου.

Το χειρότερο, βέβαια, τη στιγμή της κρίσης, δεν είναι μόνον ο φόβος που αυτή προκαλεί, αλλά η ντροπή και η υπερέκθεση του εαυτού μας, σε μια τέτοια κατάσταση, μπροστά σε άλλους. Αυτό με γεωμετρική πρόοδο, οδηγεί τα άτομα στην απομόνωση και, εν συνεχεία, στην κατάθλιψη. Δυστυχώς, οι περισσότεροι "ψυχικά υγιείς" άνθρωποι, έχουν ένα τεράστιο κόμπλεξ απέναντι σε μη παθολογικές παθήσεις, πιστεύοντας πως το άτομο που νοσεί από κρίσεις πανικού, κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή κτλ είναι επικίνδυνο, τρελό, προβληματικό ή ακόμα και παρείσακτο. Πολύ ευκολότερα κάνουμε κάποιον φίλο ή σύντροφο με μεταδοτικό πάρα με ψυχικό νόσημα. Το ξέρεις όμως, ότι μπορεί να συμβεί και σε εσένα κάτι ανάλογο, ανά πάσα ώρα και στιγμή, απλά και μόνο επειδή ερμήνευσες κάτι λάθος ή πίεσες πολύ τον εαυτό σου για κάτι; Θέλεις, λοιπόν, κι εσύ, αν ποτέ χρειαστεί να περάσεις την πόρτα του ψυχοθεραπευτή και όχι του παθολόγου σου, να σε απομονώσουν οι αγαπημένοι σου άνθρωποι και η κοινωνία να σε στιγματίσει; Ξέρεις πόση δύναμη απαιτείται, να είσαι στην εργασία σου, στο σούπερ μάρκετ ή απλά σε μια καφετέρια και να πρέπει να αποκρύψεις τον φόβο, το άγχος, την ντροπή, τον πανικό, τη ζάλη, τον ιδρώτα, τη ναυτία, την δυσκολία στην αναπνοή και πόσα άλλα, για να δείχνεις ατάραχος και φυσιολογικός;

Τι μπορούμε όμως να κάνουμε αν υποφέρουμε από κρίσεις πανικού; Βασικά, δεν αναζητούμε βοήθεια στο Google με άρθρα του τύπου "10 γρήγορες τεχνικές να πεις αντίο στις κρίσεις πανικού" ή "Ξεπέρασε τον πανικό εδώ και τώρα". Δεν εμπιστευόμαστε ανειδίκευτους ανθρώπους, δεν δεχόμαστε συμβουλές από τη γειτόνισσα που ένας ξάδερφός της τις γιάτρεψε με "κάτι χάπια" ή πίνοντας τρεις φορές χαμομήλι την ημέρα, δεν απελπιζόμαστε, δεν νιώθουμε μόνοι, ούτε ζούμε με την πεποίθηση πως δεν το αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα κανένας άλλος. Δυστυχώς, τα 2/3 των ανθρώπων θα βιώσει τουλάχιστον μια κρίση πανικού στην ζωή του. Γι' αυτό το λόγο, η επιστήμη της Ψυχολογίας και οι λειτουργοί της, έχουν τον σωστό και ολοκληρωμένο τρόπο να σε βοηθήσουν πραγματικά. Φροντίζουμε, το συντομότερο δυνατόν, να ζητήσουμε βοήθεια από έναν εξειδικευμένο και καταρτισμένο ψυχολόγο, ο οποίος μπορεί, όχι μόνο να μάς εξοπλίσει με τις ορθές τεχνικές για να τις ξεπεράσουμε, αλλά και να καταφέρουμε να βρούμε την αιτία εμφάνισής τους. "Ναι, παθαίνω κρίσεις πανικού και δουλεύω με τον εαυτό μου για να τις ξεπεράσω. Με πίεσα, με ζόρισα, κυνήγησα το τέλειο και εξουθενώθηκα". Αυτή είναι η ομορφότερη απάντηση που μπορούμε να δώσουμε σε κάθε έναν αδιάκριτο ή μικρόψυχο άνθρωπο, ο οποίος από ό,τι φαίνεται δεν έχει δικά του προβλήματα να ασχοληθεί και ασχολείται με τα δικά μας. Όπως δεν θα αφήσεις τέτοιους ανθρώπους να κοντρολάρουν τη ζωή σου, έτσι δε θα αφήσεις και τον πανικό να σου κλέβει το γέλιο.

Μην νιώθεις καμία ντροπή, μίλα ανοιχτά για αυτό που αντιμετωπίζεις και προσπάθησε με αυτοέλεγχο, πειθαρχία, λογική, ψυχραιμία, σύνεση και σωστή υποστήριξη, να αντιμετωπίσεις τις ενοχλητικές, αυτές κρίσεις, τόσο καλά, ώστε αρχικά να αραιώσουν σε συχνότητα και τέλος, να εξαφανιστούν. Και ναι, οι κρίσεις πανικού, μπορούν να φύγουν μια για πάντα. Αυτός ο "δράκος" που καίει τη λογική και την ψυχή μας, μπορεί να σκοτωθεί, αρκεί να σταθούμε απέναντί του θαρραλέα. Μα σε αυτό το λυτρωτικό "ταξίδι" απαιτείται και η δική σου βοήθεια, η δική σου θέληση, η προσωπική σου δουλειά με τον εαυτό σου. Δεν έγραψε τυχαία ο Ιπποκράτης πως: "Πριν θεραπεύσεις κάποιον, ρώτησέ τον αν είναι πρόθυμος να αφήσει όλα εκείνα που τον κάνουν να αρρωσταίνει".

Για όλους τους υπόλοιπους, που δεν νόσησαν ποτέ από κρίσεις πανικού, το σημερινό μήνυμα είναι ποτέ μα ποτέ να μην υποτιμούν κάτι που αδυνατούν να το καταλάβουν ή που δεν το βλέπουν. Δεν είναι όλες οι ασθένειες ορατές. Προσπαθούμε να καταλάβουμε και να βοηθήσουμε, με όποιον τρόπο μπορούμε, τον άνθρωπο που αντιμετωπίζει κρίσεις πανικού. Τον στηρίζουμε, τον αποδεχόμαστε και τον ξαλαφρώνουμε με τη σωστή στάση μας απέναντί του. Τέλος, κρατάμε καλά στο νου πως η κρίση πανικού δεν σημαίνει τρέλα. Αντιθέτως, έχει μέσα της τόσο λογική, που σε κάνει να τρελαίνεσαι.