Κατασχέσεις αγροτικών επιδοτήσεων - Τι λέει ο Συνήγορος του Πολίτη για ΟΠΕΚΕΠΕ

Τι αναφέρει η ειδική έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη, ο οποίος κάνει και προτάσεις προκειμένου τα προβλήματα να μην εμφανιστούν ξανά στο μέλλον

 

Ιστορίες για γέλια και για κλάματα αποκαλύπτει ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για τον πρωτογενή τομέα, ως προς τον τρόπο καταβολής των αγροτικών επιδοτήσεων στη χώρα μας, φέρνοντας στη δημοσιότητα συγκεκριμένα παραδείγματα που έρχονται να καταρρίψουν τους μέχρι τώρα ισχυρισμούς του ΟΠΕΚΕΠΕ για τους «σωστούς χειρισμούς του Οργανισμού και τις ευθύνες πάντοτε... των ίδιων των παραγωγών» για διάφορα προβλήματα που κατά καιρούς προκύπτουν.

 

Η ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη όμως δεν περιορίζεται μόνο στις αποκαλύψεις των προβλημάτων, αλλά κάνει και προτάσεις προκειμένου τα προβλήματα αυτά να μην εμφανιστούν ξανά στο μέλλον.

 

Στην παρούσα έκθεση, η οποία αποτελεί την πρώτη συστηματική αποτύπωση της μακροχρόνιας εμπειρίας της Ανεξάρτητης Αρχής αναφορικά με τις διοικητικές δυσλειτουργίες στη διαχείριση των ενισχύσεων στην πρωτογενή παραγωγή, στον αγροτικό, κτηνοτροφικό και αλιευτικό τομέα της οικονομικής δράσης, καταγράφονται αγκυλώσεις, στρεβλώσεις, γραφειοκρατικά προσκόμματα και υπέρμετρες καθυστερήσεις σε μια σειρά διαδικασιών, καθώς και στην ενημέρωση των παραγωγών για επιβληθείσες κυρώσεις στις πληρωμές τους μετά από αποδοχή ενστάσεων, στις διαδικασίες ανάκτησης ενισχύσεων και στην εκδίκαση αλιευτικών προσφυγών. Παρουσιάστηκε, δε, επίσημα στη Λάρισα στις 30 Σεπτεμβρίου από τον Συνήγορο του Πολίτη, Ανδρέα Ποττάκη.

 

Επιπλέον, αξιολογείται η ευθύνη των ενδιάμεσων φορέων, επισημαίνονται πλημμέλειες σε ελέγχους κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και σφάλματα κατά τη ψηφιοποίηση αγροτεμαχίων και την αποτύπωση του χαρτογραφικού υπόβαθρου.

 

Εξάλλου, στην ειδική έκθεση περιλαμβάνονται δεκατέσσερις συγκεκριμένες προτάσεις, που εκτιμάται ότι θα βοηθήσουν να αντιμετωπιστούν τόσο τα δομικά προβλήματα, ιδίως στον τομέα των ενισχύσεων, όσο και η προετοιμασία των Ελλήνων παραγωγών ενόψει των νέων συνθηκών.

 

Απώλεια εισοδηματικών ενισχύσεων

 

Ενδεικτικό μέρος της Ειδικής Έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, όμως, είναι και η απώλεια εισοδηματικών ενισχύσεων κατά τη μετάβαση από το καθεστώς ενιαίας στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης.

 

Σύμφωνα με το κείμενο: Τα δικαιώματα “ενιαίας ενίσχυσης” που είχαν χορηγηθεί βάσει των Καν. (Ε.Κ.) 1782/2003 και (Ε.Κ.) 73/2009 έληξαν στις 31/12/2014. Το 2015 χορηγήθηκαν νέα δικαιώματα “βασικής ενίσχυσης”, σύμφωνα με όσα δηλώθηκαν από τους γεωργούς στην ενιαία αίτηση ενίσχυσης που υποβλήθηκε κατά το ίδιο έτος, και εφόσον οι ίδιοι πληρούσαν τις προϋποθέσεις. Μετά τη μετάβαση στο νέο καθεστώς, ο Συνήγορος του Πολίτη έγινε αποδέκτης σειράς αναφορών από παραγωγούς οι οποίοι, ενώ ανέμεναν την καταβολή της επιδότησης, δεν πληρώθηκαν ή έλαβαν μειωμένα ποσό σε σχέση με τo αναμενόμενο. Όπως οι ίδιοι επισημαίνουν, η οικονομική τους ζημία αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό σε έλλειψη έγκαιρης πληροφόρησης για το νέο καθεστώς ενισχύσεων.

 

Κατασχέσεις αγροτικών επιδοτήσεων

 

Ο Συνήγορος του Πολίτη, στην ειδική έκθεση που εκπόνησε τον Σεπτέμβριο του 2018 με θέμα “Κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών για οφειλές προς το Δημόσιο”, έθεσε μεταξύ άλλων και το ζήτημα των κατασχέσεων στις αγροτικές ενισχύσεις.

 

Μετά την εκπόνηση της έκθεσης, προστέθηκε η παράγραφος 5 στο άρθρο 32 του Nόμου 4314/2014, που ορίζει: «5. Οι προκαταβολές, οι ενδιάμεσες και οι τελικές πληρωμές που λαμβάνουν οι δικαιούχοι βάσει καθεστώτων στήριξης στα πλαίσια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, οι οποίες αφορούν: α) τη βασική ενίσχυση, β) την πράσινη ενίσχυση, γ) τις ενισχύσεις που χορηγούνται σε γεωργούς νεαρής ηλικίας, δ) τις ενισχύσεις που χορηγούνται σε μικροκαλλιεργητές, ε) τις συνδεδεμένες ενισχύσεις και στ) την ειδική ενίσχυση βάμβακος του Κανονισμού 1307/2013, δεν κατάσχονται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και δε συμψηφίζονται με οφειλές προς το Δημόσιο και οποιονδήποτε φορέα του δημόσιου τομέα, καθώς και προς τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, μέχρι του ποσού των επτά χιλιάδων πεντακοσίων (7.500) ευρώ ετησίως.

 

Σε περίπτωση επιβολής κατάσχεσης σε τραπεζικές καταθέσεις εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι πληρωμές των ανωτέρω άμεσων ενισχύσεων, τα πιστωτικά ιδρύματα εξετάζουν αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επιβολή της κατάσχεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας».

 

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου επί του συγκεκριμένου άρθρου, «...Με την προτεινόμενη ρύθμιση θεσπίζεται η προστασία των άμεσων κοινοτικών ενισχύσεων του Πυλώνα I της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) από μέσα αναγκαστικής εκτέλεσης, παρακρατήσεις και συμψηφισμούς μέχρι του ποσού των 7.500 ευρώ ετησίως ανά δικαιούχο. Η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση κρίνεται αναγκαία για τη διατήρηση της αγροτικής παραγωγικής δραστηριότητας, την ανάπτυξη της υπαίθρου, την αειφόρο χρήση του εδάφους και την απασχόληση στον αγροτικό τομέα, φροντίζοντας παράλληλα την περιβαλλοντική συμβατότητα της γεωργικής δραστηριότητας, αφού η κατάσχεση των ως άνω ενισχύσεων εις χείρας του Δημοσίου ή τρίτων, η παρακράτησή τους και ο συμψηφισμός τους με τυχόν υφιστάμενες οφειλές του δικαιούχου προς το Δημόσιο και προς κάθε φορέα του Δημοσίου και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς μπορεί αφενός να στερήσουν από τους δικαιούχους τη δυνατότητα να συνεχίσουν την αγροτική οικονομική τους δραστηριότητα, και αφετέρου να δυσχεράνουν σημαντικά την άσκηση της βιοποριστικής τους δράσης, θίγοντας έτσι τους επιδιωκόμενους στρατηγικούς στόχους της ΚΓΠ.

 

Σε περίπτωση επιβολής κατάσχεσης σε τραπεζικές καταθέσεις εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ως άνω πληρωμές των κοινοτικών επιδοτήσεων, τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν να εξετάζουν κάθε φορά αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εξαίρεση από την κατάσχεση, ήτοι εάν το εμβαζόμενο ποσό προέρχεται από την ως άνω αιτία και εάν το σύνολο των καταβληθέντων ποσών από τις ως άνω επιδοτήσεις δεν έχει υπερβεί το ποσό των 7.500 ευρώ για κάθε δικαιούχο ετησίως.

 

Σημειώνεται ότι η ανωτέρω διάταξη δε θίγει τις τυχόν υφιστάμενες ρυθμίσεις οφειλών, καθώς και τις πάγιες εντολές πληρωμών ή παρακράτησης, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν...».

 

Ο Συνήγορος του Πολίτη προτείνει:

 

- Θέσπιση ακατάσχετου στη βασική ενίσχυση, ως ποσοστό επί της αξίας των δικαιωμάτων της βασικής ενίσχυσης.

 

- Προστασία της εξισωτικής αποζημίωσης από τις κατασχέσεις.

 

Ενδεικτικές περιπτώσεις - Τι προτείνει ο Συνήγορος

 

Παραγωγοί που είχαν επιδοτηθεί στο πλαίσιο της ενιαίας ενίσχυσης δεν έλαβαν τη βασική ενίσχυση παρά το γεγονός ότι τους είχε απονεμηθεί σχετικός τίτλος δικαιωμάτων, διότι το ύψος της πληρωμής τους ήταν κατώτατο του ορίου των 250 ευρώ.

 

Τα δικαιώματα αυτά, μετά από τη μη ενεργοποίησή τους για δύο συνεχόμενα έτη, επέστρεψαν στο εθνικό απόθεμα. Οι αναφερόμενοι διαμαρτυρήθηκαν στην Αρχή, αναφέροντας ότι θα έπρεπε να υπάρχει σχετική επισήμανση στον τίτλο δικαιωμάτων που τους κοινοποιήθηκε, προκειμένου να μεταβιβάσουν τα χορηγηθέντα δικαιώματά - ή να αυξήσουν την αξία τους μέσω μεταβίβασης - πριν την οριστική απώλειά τους.

 

Εν προκειμένω, το άρθρο 30 της Κοινής Απόφασης των υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Οικονομικών με αριθμό 262347/2010, σε εφαρμογή του άρθρου 28 του Καν. (Ε.Ε.) 73/2009, όριζε ως ελάχιστο ύψος της ενιαίας ενίσχυσης το ποσό των 200 ευρώ. Κατά τη μετάβαση από το καθεστώς ενιαίας στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης υπήρξε τροποποίηση του κατώτατου ορίου.

 

Έτσι, αφού αναφέρεται και η εν λόγω απόφαση, τονίζεται ότι το όριο αυξήθηκε στα 250 ευρώ, με εξαίρεση τους γεωργούς των οποίων η έδρα της εκμετάλλευσης βρίσκεται στα μικρά νησιά του Αιγαίου.

 

Και παρακάτω αναφέρεται: «Μάλιστα, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, για την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης του 2018, 52.737 παραγωγοί με δικαιούμενο ποσό βασικής ενίσχυσης μικρότερο των 250 ευρώ δεν επιδοτήθηκαν».

 

Ο Συνήγορος του Πολίτη προτείνει:

 

- Έγκαιρη ενημέρωση των παραγωγών για τροποποιήσεις του κανονιστικού πλαισίου που ενδέχεται να τους προκαλέσουν οικονομική ζημία.

 

- Ερμηνεία διατάξεων ενωσιακής νομοθεσίας με τη συνδρομή του ειδικού γραφείου κοινοτικού δικαίου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπου αυτό απαιτείται.

 

 

neakriti.gr