Καραταράκη: Αναστρέψιμη η ζημιά στα ξηρικά ελαιόδεντρα με σωστό πότισμα και κλάδεμα

Η κα Αγγελική Καραταράκη, Γεωπόνος στην Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης & Κτηνιατρικής Π.Ε. Λασιθίου, Τμηματάρχης ποιοτικού και φυτοϋγειονομικού ελέγχου και υπεύθυνη της δακοκτονίας, μίλησε στον Ηχώ 99,8 ώστε να μας δώσει την εικόνα του ελαιώνα στο Λασίθι αλλά και συμβουλές προς την καλύτερη διαχείριση των ελαιόδεντρων.

Φέτος, έχουμε τεράστιο πρόβλημα με την λειψυδρία, ανέφερε η κα Καραταράκη. Υπάρχουν τα ελαιόφυτα που φροντίστηκαν από πέρυσι τα οποία είναι σε καλή κατάσταση και φορτωμένα και από την άλλη, έχουμε τα δέντρα που δεν έχουν δεχθεί καμία καλλιεργητική φροντίδα και η εικόνα τους είναι σαν να πέρασε φωτιά. Επίσης, υπάρχει και μία ενδιάμεση κατάσταση όπου τα δέντρα φαίνονται πράσινα, έχουν καρπό αλλά είναι συρρικνωμένος. Ανάλογα με την περιοχή και την διαθεσιμότητα νερού η κατάσταση ποικίλει με την κα Καραταράκη να αναφέρει ότι σε κάποια χωριά του Βόρειου Μεραμβέλλου η κατάσταση είναι τραγική. Όσοι παραγωγοί πότιζαν πέρυσι το χειμώνα, υποκατέστησαν ουσιαστικά τις βροχές με αποτέλεσμα να έχουν καλή παραγωγή. Τον χειμώνα του 2024 τα δέντρα είχαν ανάγκη από άρδευση παρόλο που ήταν καταχείμωνο γιατί το να είναι τα δέντρα σε καλή κατάσταση κάποιους μήνες πριν την ανθοφορία είναι καθοριστικό στο πως θα εξελιχθεί η καρποφορία και η καρπόδεση στην συνέχεια. Ωστόσο, οι χειμερινές αρδεύσεις δεν είναι γενικός κανόνας καθώς εάν βρέξει δεν υπάρχει ανάγκη να γίνονται. Επιπλέον, τα καρποφόρα δέντρα και η ελιά έχουν ανάγκη να δεχθούν κάποιο αριθμό ωρών ψύχους το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στη διαφοροποίηση των οφθαλμών αλλά ο καθοριστικός παράγοντας είναι το νερό.

Η ελιά είναι ένα αιωνόβιο δέντρο και έτσι δεν είναι εύκολο να ξεραθεί. Ωστόσο, λόγω των ξηροθερμικών συνθηκών των δύο τελευταίων ετών, σε κάποια ελαιόδεντρα βλέπουμε να έχουν ξεραθεί τα φύλλα, σε κάποια δέντρα έχει προχωρήσει το πρόβλημα και έχουμε ξηράνσεις των κλαδιών και κάποια έχουν προσβληθεί από ξυλοφάγα έντομα τα οποία προσβάλουν τα εξασθενημένα δέντρα και είναι πιθανόν να αποξηράνουν ολόκληρη την κόμη του δέντρου. Παρόλα αυτά, το ριζικό σύστημα της ελιάς δεν θα ξεραθεί και θα ξαναδώσει βλάστηση απλά χρειάζονται κάποιοι καλλιεργητικοί χειρισμοί. Αρχικά, το δέντρο θα πρέπει να ποτιστεί, στην συνέχεια θα πρέπει να αφαιρεθούν τα ξερά μέρη γιατί αφαιρώντας φυλλική επιφάνεια βοηθάμε το δέντρο να έχει μικρότερες απώλειες σε νερό. Ένα από τα οικολογικά σχήματα που συστήνεται είναι το καλοκαιρινό κλάδεμα και αυτό είναι χρήσιμο να γίνεται πριν την ξήρανση. Σε αυτή τη φάση που τα δέντρα είναι ξερά το μόνο που χρειάζεται είναι νερό αλλά και το κλάδεμα μπορεί να βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα, η λίπανση σε αυτή τη φάση που τα δέντρα είναι τόσο διψασμένα μπορεί να δημιουργήσει τοξικότητα.

Τα δέντρα τα οποία είναι σε καλή κατάσταση φαίνεται ότι ήδη φροντίζονται οπότε οι παραγωγοί θα πρέπει να συνεχίσουν να κάνουν ότι κάνουν με την κα Καραταράκη να τονίζει ότι είναι σημαντικό να ποτίζουμε με μέτρο για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι ότι τώρα πια πρέπει να κάνουμε εξοικονόμηση του νερού σε όλα τα επίπεδα και ο δεύτερος γιατί τα δέντρα δεν θα πρέπει να έχουν άφθονο νερό στην διάθεσή τους διότι έτσι δεν μπαίνουν στην διαδικασία να αναπτύξουν το ριζικό τους σύστημα με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν σε μία δύσκολη κατάσταση στο μέλλον.

Όσον αφορά το δάκο, η κα Καραταράκη ανέφερε ότι οι δακοπαγίδες έχουν τοποθετηθεί από 1 Ιουνίου και οι πληθυσμοί παρακολουθούνται όλη αυτή την περίοδο. Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού δεν ευνόησαν τον δάκο και έτσι δεν είχαμε δακοπροσβολές όμως αυτή την περίοδο που διανύουμε οι συνθήκες είναι καλές για το δάκο και έτσι βλέπουμε ότι οι πληθυσμοί έχουν ανακάμψει. Οι αφυδατωμένες ελιές δεν κινδυνεύουν αλλά οι πράσινες και τρυφερές ελιές είναι πιθανόν να προσβληθούν εάν αργήσει η συγκομιδή. Η κα Καραταράκη είπε ότι είναι κρίμα για τους παραγωγούς να έχουν φέρει τις ελιές σε αυτό το επίπεδο και να έχουν πρόβλημα με τον δάκο επειδή θα αργήσουν να συγκομίσουν. Συμβούλεψε λοιπόν τους παραγωγούς που έχουν τρυφερές ελιές να συγκομίσουν όσο το δυνατόν νωρίτερα διαφορετικά θα πρέπει να κάνουν έναν ψεκασμό κάλυψης ώστε να μην έχουν ζημιές.

Το βασικό πρόβλημα των ελαιόδεντρων είναι τα ξυλοφάγα έντομα με τα οποία έχουμε κάποια έξαρση φέτος λόγω της κατάστασης των δέντρων. Αυτά τα έντομα αναπτύσσονται κατά εκατοντάδες κάτω από τον φλοιό του δέντρου και εμποδίζουν την τροφοδότηση του από το έδαφος με νερό και χυμούς με αποτέλεσμα να ξεραίνονται τα κλαδιά του. Αυτό που μπορεί να κάνει ο παραγωγός είναι να παρατηρήσει τον κορμό για μικρές τρυπούλες στο μέγεθος της καρφίτσας. Εάν δει κάτι τέτοιο, αυτό σημαίνει ότι τα έντομα έχουν φύγει από τα δέντρα και θα πρέπει ο παραγωγός να αφαιρέσει αυτά τα κλαδιά για να βοηθήσει το δέντρο να πετάξει καινούργιους βλαστούς από το έδαφος.

Συνεχίζοντας, η κα Καραταράκη μας ενημέρωσε ότι γενικά η συγκομιδή θα ξεκινήσει μετά τις 15 Νοεμβρίου αλλά αυτή την εβδομάδα θα βγει μία απόφαση η οποία θα ενημερώνει για το πότε μπορεί να ξεκινήσει κάθε χωριό καθώς τα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν δεν ήταν τα ίδια σε όλα τα χωριά.

Κλείνοντας, επισήμανε την ανάγκη να χρησιμοποιούν οι παραγωγοί εγκεκριμένα σκευάσματα και να τηρούν τις δοσολογίες και τις ημερομηνίες. Επίσης, μας ενημέρωσε ότι γενικά στην Κρήτη, ο δάκος έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα σε μία κατηγορία φαρμάκων που λέγονται “πυρεθρίνες”. Η Περιφέρεια έχει βγάλει ανακοινώσεις που λένε ότι δεν πρέπει να πωλούνται και να χρησιμοποιούνται αυτά τα φάρμακα στην Κρήτη για την καταπολέμηση του δάκου μέχρι να ανακάμψει η ανθεκτικότητα. Δυστυχώς, αυτό δεν τηρείται με αποτέλεσμα να μην βοηθάμε να εκλείψει το πρόβλημα. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα μπορεί να είναι πιο φτηνά αλλά δεν έχουν αποτελεσματικότητα.

Η χρονιά είναι γενικά όψιμη οπότε οι παραγωγοί θα είναι καλό να περιμένουν λίγο μήπως βρέξει, είπε κα Καραταράκη καταλήγοντας.