Κανακίδου: Αντιμέτωπη με την κλιματική κρίση η γεωργία

Με αφορμή την εσπερίδα που διοργάνωσαν στο Εμπορικό Επιμελητήριο Λασιθίου στον Άγιο Νικόλαο το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Εθνικό Δίκτυο για την Κλιματική Αλλαγή (CLIMPACT), με την υποστήριξη της Ακαδημίας Αθηνών με θέμα «Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στην γεωργία» η κα M. Κανακίδου, καθηγήτρια Χημείας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με ειδικότητα στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την περιβαλλοντική φυσική και συντονίστρια της εσπερίδας, μίλησε στον Ηχώ 99,8.

Η κα Κανακίδου υπογράμμισε τη σημασία του συγκεκριμένου θέματος όχι μόνο για την Κρήτη αλλά για όλο τον κόσμο. Η εκδήλωση κάλυψε και τους τρεις τομείς, την πολιτεία, τους ερευνητές και τον παραγωγικό τομέα. Ο πρώτος ομιλητής της εσπερίδας ήταν ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο κ. Πλειώνης ο οποίος παρουσίασε τα τελευταία δεδομένα για την αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη μας και τόνισε ότι τους τελευταίους δεκατρείς μήνες έχουμε σπάσει ρεκόρ μηνιαίας θερμοκρασίας και με αυτό το ρυθμό προβλέπεται ότι αυτή η υπέρβαση του 1,5 βαθμού κελσίου που δεν θα έπρεπε να συμβεί να είναι πλέον κάτι αναπόφευκτο. Με αυτή την τάση, θα φτάσουμε στο μέλλον αυτή τη μόνιμη υπέρβαση πολύ πιο γρήγορα από ότι περιμέναμε. Οι καταστροφές που θα έχουμε από αυτό δεν θα επηρεάσουν μόνο τα φυτά της ξηράς αλλά και την θάλασσα. Η θερμοκρασία της θάλασσας τον Ιούνιο του 2024 είναι έξι βαθμούς πάνω σε πολλά μέρη της ανατολικής Μεσογείου. Ο πρωτογενής τομέας αντιμετωπίζει προβλήματα στο σύνολό του με το κομμάτι της αλιείας να μην εξαιρείται λόγω των προβλημάτων που υπάρχουν από την είσοδο πολλών ξενικών ειδών.

Στην συνέχεια της εσπερίδας συζητήθηκαν οι φυσικές καταστροφές, ένα μεγάλο μέρος των οποίων οφείλεται στην κλιματική αλλαγή και οι οποίες έχουν αυξηθεί με την πάροδο των χρόνων. Από την περίοδο 1980-2000 οι φυσικές καταστροφές έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί σε οικονομικό κόστος παγκοσμίως. Η Ελλάδα έχει το ευρωπαϊκό ρεκόρ των φυσικών καταστροφών τα τελευταία χρόνια με την Ιταλία να ακολουθεί.

Ένα άλλο θέμα συζήτησης ήταν τα μέτρα προσαρμογής και μετριασμού για την μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, την μείωση των εκπομπών, την θωράκιση των ακτών και την εξοικονόμηση νερού που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την γεωργία. Το θέμα στο οποίο έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση οι συμμετέχοντες ήταν η εξεύρεση ανθεκτικών καλλιεργειών. Οι καλλιέργειες χωρίστηκαν σε δύο θέματα. Το πρώτο αφορούσε την λειψυδρία, την ανάγκη για νερό και πως μπορούμε να το διαχειριστούμε καλύτερα, και το δεύτερο αφορούσε τις ανθεκτικές καλλιέργειες. Λόγω έλλειψης ψύχους, έχουμε παρατεταμένη ανθοφορία και λιγότερη καρποφορία. Χρειαζόμαστε λοιπόν ποικιλίες οι οποίες θα χρειάζονται λιγότερο νερό ενώ ταυτόχρονα θα είναι ανθεκτικές και στις καινούριες συνθήκες.

Η κα Κανακίδου αναφέρθηκε και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει τόσο η ελαιοπαραγωγή όσο και η οινοπαραγωγή και ανέφερε ότι στην εσπερίδα συζητήθηκε η σημασία των ντόπιων ποικιλιών. Οι ντόπιες ποικιλίες φαίνεται να αντέχουν περισσότερο στην αλλαγή του κλίματος και οι παλιές πρακτικές φαίνεται να δίνουν λύσεις σε σημερινά προβλήματα και ίσως πρέπει να αρχίσουμε να τις χρησιμοποιούμε ξανά. Οι επιστήμονες προσπαθούν να σώσουν αυτές τις ποικιλίες και να κάνουν κατάλληλες μετατροπές ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά αυτά τα φυτά. Προσπαθούν δηλαδή να φτιάξουν φυτά που είναι πιο ανθεκτικά στην ξηρασία και χρειάζονται λιγότερο λίπασμα και νερό. Γίνεται λοιπόν προσπάθεια ώστε να δημιουργηθούν γονίδια φυτών τα οποία να είναι ανθεκτικά τόσο στην κλιματική αλλαγή όσο και στις ασθένειες που θα προκύψουν.

Σύμφωνα με την κα Κανακίδου, είναι πολύ αργά για να φρενάρουμε αυτή την κατάσταση τώρα. Ωστόσο, αυτό που αποδεικνύουν διάφορες μελέτες είναι ότι αν δεν πάρουμε μέτρα θα έχουμε τεράστιες οικονομικές καταστροφές. Το σενάριο το οποίο μπορεί να μειώσει τις καταστροφές είναι αυτό του μετριασμού και όχι αυτό της προσαρμογής. Πρέπει να δράσουμε τώρα και να μειώσουμε την υπερκατανάλωση καθώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη γεωργία στη χώρα μας είναι πλέον εμφανείς. Όπως είπε η κα Κανακίδου, η κοινωνία πρέπει να αποφασίσει τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε ατομικό, να βάλει το κόστος που χρειάζεται ώστε να έχουμε μία βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνίας στο μέλλον.

Το συμπέρασμα της εσπερίδας είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει συνεχείς αλληλεπίδραση και συνεργασία μεταξύ της πολιτείας, των επιστημόνων και του παραγωγικού τομέα.