Ο πρόεδρος της «Ανατολής» μιλά για φυτεύσεις, ιώσεις, εξαγωγές και τη στρατηγική θωράκιση της αγροτικής παραγωγής.
Η εκπομπή «Ιεραπετρίτικη Γη» με τη Μαρία Τσαγκαράκη συνεχίζει δυναμικά για 4η σεζόν μέσα από τη συχνότητα του Ηχώ 99,8: κάθε Πέμπτη στις 11:00 και κάθε Σάββατο (επανάληψη) στις 09:00. Μέχρι και το τέλος του Μάη θα παραμένει σταθερά στο πλευρό όσων παράγουν την τροφή μας: αγρότες, κτηνοτρόφους, ψαράδες και παραγωγούς κηπευτικών. Στην πρεμιέρα φιλοξενήθηκε ο κ. Φώντας Δουλούμης, νέος Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού «Ανατολή», ο οποίος παρέθεσε μια σφαιρική εικόνα για την αγορά, τις καλλιέργειες, τις απειλές και τις ευκαιρίες της φετινής σεζόν — αλλά και τις προτεραιότητες του Συνεταιρισμού.
Οι «οιωνοί» της σεζόν: πίεση στην Ευρώπη, ευκαιρίες για την Ιεράπετρα
Η φετινή εικόνα των κηπευτικών ξεκινά με τις φυτεύσεις, όπου διακρίνεται μια σταδιακή μετατόπιση χρονοδιαγραμμάτων και τύπων καλλιέργειας.
Ζώντας με την καστανή ρυτίδωση: ρεαλισμός και διαρκής δοκιμή
Στο πεδίο των ασθενειών και εχθρών, το βασικό κεφάλαιο παραμένει η καστανή ρυτίδωση της ντομάτας. Η εμπειρία των τελευταίων ετών οδήγησε σε πιο ψύχραιμη και αποτελεσματική διαχείριση: λαμβάνονται μέτρα υγιεινής (απομάκρυνση μολυσμένων φυτών, καθαρισμός εργαλείων/ρούχων), ενώ οι παραγωγοί στρέφονται σε υβρίδια με ανεκτικότητα. Αυτή η στρατηγική δεν εξαλείφει πλήρως τα συμπτώματα αλλά μειώνει το λειτουργικό κόστος απωλειών και επιτρέπει μια σταθερότερη παραγωγή, με τίμημα ενίοτε τη γεύση ή τις αποδόσεις.
Η τούτα δεν αποτέλεσε πέρυσι μείζον πρόβλημα χάρη σε ολoκληρωμένα προγράμματα και χρήση ωφέλιμων οργανισμών· παραμένει όμως απειλή αν ξεφύγει. Ο αλευρώδης καταγράφεται ως επίμονο ζήτημα· η αφίδα εμφανίζεται αλλά είναι διαχειρίσιμη. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναφέρεται ένας νέος θρίπας που πλήττει ιδιαίτερα τις πιπεριές σε ανταγωνιστικές χώρες, με ζημιές μέχρι και ξεπατώματα· προς το παρόν δεν έχει εγκατασταθεί στην περιοχή, αλλά η επαγρύπνηση είναι επιβεβλημένη. Παράλληλα, η σταδιακή απόσυρση δραστικών φυτοπροστασίας των τελευταίων ετών περιορίζει το «οπλοστάσιο» και μετατοπίζει το βάρος σε συνδυαστικές λύσεις, βιολογικά βοηθήματα και αυστηρότερη πρόληψη.
Το νερό αναδεικνύεται ως υπαρξιακός περιορισμός για την Ιεράπετρα: όχι μόνο η ποσότητα, αλλά κυρίως η ποιότητα. Η αυξημένη αγωγιμότητα και η συσσώρευση αλάτων καταπονούν τις ρίζες, μειώνουν την πρόσληψη θρεπτικών, ρίχνουν την παραγωγή και την ποιότητα. Το πρόβλημα οξύνεται επειδή, με τις φυτεύσεις του Οκτωβρίου, δεν μπορεί να γίνει ξέπλυμα εδαφών («leaching») χωρίς να κινδυνεύσουν οι καλλιέργειες.
Η αποκατάσταση απαιτεί πολλά κυβικά καλού νερού, τα οποία δεν είναι διαθέσιμα. Επιπλέον, η ανάγκη συχνών αρδεύσεων με νερό μέτριας ποιότητας επιβαρύνει περαιτέρω την αγωγιμότητα. Τεχνικά μέτρα (βελτιωτικά εδάφους, προϊόντα διαχείρισης αλατότητας/νερού) προσφέρουν μερική ανακούφιση, αλλά δεν υποκαθιστούν τη συστημική λύση.
Το νερό: το χρόνιο πρόβλημα που «κλειδώνει» τα πάντα
Γι’ αυτό το αίτημα είναι διπλό: άμεσα επιχειρησιακά έργα (μικροφράγματα, τεχνητός εμπλουτισμός υδροφορέων, αξιοποίηση κάθε κυβικού που σήμερα χάνεται στα ρέματα/θάλασσα) και στρατηγικά συμπληρωματικά έργα στα μεγάλα υδατικά έργα (π.χ. φράγματα και συνοδευτικές υποδομές) με επικαιροποιημένες μελέτες και ταχεία υλοποίηση. Η κριτική αφορά και την διοικητική στασιμότητα: επί χρόνια επαναλαμβάνονται τα ίδια «βασικά προβλήματα» χωρίς λύσεις, ενώ κάθε βροχή λειτουργεί σαν πρόσκαιρη εκτόνωση.
Προτεραιότητες «Ανατολής»: οργάνωση μέσα, μεταποίηση έξω
Η εμπορία και τα πρότυπα της αγοράς προσθέτουν ένα ακόμη στρώμα πίεσης. Τα μεγάλα δίκτυα λιανικής ζητούν ολοένα και αυστηρότερα πιστοποιητικά (π.χ. υδατικό αποτύπωμα τύπου SPRING), απαιτώντας ιχνηλασιμότητα στη χρήση νερού και γενικότερα σε πρακτικές βιωσιμότητας. Η Ιεράπετρα ανταποκρίνεται με υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού (πληθώρα πιστοποιήσεων), αλλά το κόστος συμμόρφωσης είναι σημαντικό και απαιτεί οργανωμένη συλλογική διαχείριση—όπου ο ρόλος συνεταιρισμών όπως η «Ανατολή» είναι κρίσιμος.
Τέλος, η μεταποίηση προβάλλει ως στρατηγικός πολλαπλασιαστής αξίας και δικλείδα ανθεκτικότητας. Η ιδέα είναι σαφής: να μη χάνεται τίποτα από την παραγωγή. Από τα Α προϊόντα μέχρι τα Β/Γ διαλογής, να δημιουργούνται ρεύματα αξιοποίησης που θωρακίζουν το εισόδημα, μειώνουν απορρίμματα και ανοίγουν νέες αγορές. Παραδείγματα: τουρσί αγγουριού από στραβά/εκτός προδιαγραφών αγγούρια, έτοιμες συσκευασίες και ημι-έτοιμα προϊόντα για πιπεριές Φλωρίνης, αλλά και ευρύτερες λύσεις (σάλτσες, πολτοί, αποξηραμένα/κατεψυγμένα) ανάλογα με τις αγορές-στόχους. Για να συμβεί αυτό απαιτούνται: ολοκληρωμένο business plan, συνεργασίες με Περιφέρεια/φορείς για χρηματοδότηση υποδομών, σύγχρονα πρότυπα ποιότητας/ασφάλειας, και—κυρίως—σύνδεση μεταποίησης με την πρωτογενή παραγωγή ώστε να «κουμπώνουν» ποικιλίες, συγκομιδές και προδιαγραφές. Η ζήτηση για επενδύσεις μεταποίησης είναι ήδη αυξημένη, επομένως χρειάζεται γρήγορη ωρίμανση φακέλων για να μην χαθεί το «παράθυρο» ευκαιρίας.
Ακούστε παρακάτω τι είπε στην "Γεραπετρίτικη Γη", Φ. Δουλούμης:
