Έρευνα: Τόνοι χρυσού διακίνηθηκαν στην Κρήτη σε μία τριετία

Εδώ θα παραθέσουμε μερικά διαφωτιστικά στοιχεία, που βεβαίως είναι ανεπίσημα και προέρχονται από εκτιμήσεις και πληροφορίες εκ των έσω... Και από καλά πληροφορημένες πηγές.

 

Πρόσωπο, λοιπόν, που γνωρίζει πολύ καλά πρόσωπα και πράγματα, μας ανέφερε τα εξής: «Την περίοδο 2011 με 2013, εκτιμάται ότι λειτουργούσαν περί τα 12.500 ενεχυροδανειστήρια και καταστήματα αγοράς χρυσού σε όλη την Ελλάδα.

 

Μέσα στο ευρύτερο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου λειτουργούσαν γύρω 90 ενεχυροδανειστήρια. Ο μέσος όρος τους ήταν ένα κιλό βενέτικο (καθαρό δηλαδή χρυσό 24 καρατίων) την εβδομάδα!

 

Κάθε ενεχυροδανειστήριο αγόραζε, την καλή εκείνη εποχή, τη βδομάδα 1,5 κιλό. Το 1,5 κιλό βεβαίως, που αποτελείτο από ανάμικτα κοσμήματα και χρυσαφικά, άλλα 24, άλλα 18 και άλλα 14 καρατιών, έβγαζε τελικά, στο λειώσιμο, ένα κιλό βενέτικο, ένα κιλό 24άρι χρυσό.

 

Αυτός ήταν ο μέσος όρος. Δεν έλειπαν βεβαίως και κάποια μαγαζιά που την εβδομάδα έπαιρναν μεγαλύτερες ποσότητες, τρία, τέσσερα ή και πέντε ακόμα-ακόμα κιλά χρυσού!

 

Αλλά ας μείνουμε στο μέσο όρο, αυτόν του 1,5 κιλού ανάμικτου χρυσού. Ο μέσος όρος σε βάρος ενός αντικειμένου, όπως ένα σταυρουδάκι, είναι 5 γραμμάρια.

 

Είπαμε ότι κάθε ενεχυροδανειστήριο μάζευε στη "χρυσή" εποχή γύρω στο 1,5 κιλό ανάμικτο χρυσό. Αν το αναγάγουμε σε 1.300 γραμμάρια 18άρι, που είναι το πιο συνηθισμένο, αυτό σημαίνει πως το επισκέπτονταν γύρω στους 260 ανθρώπους την εβδομάδα».

 

 

Το βενέτικο χρυσό

 

Ο καθαρός χρυσός στη "μαστορική" διάλεκτο λέγεται "βενέτικο χρυσό", ονομασία που ξεκινάει από τα βενέτικα φλουριά, που ήταν από καθαρό χρυσό. Οι υπολογισμοί της ποιότητας του χρυσού γίνονται βάσει του αριθμού 1.000 (τοις χιλίοις). Ο καθαρός χρυσός, το λεγόμενο "βενέτικο χρυσό" δηλαδή, είναι 24 καράτια. Η διαίρεση 1.000 διά 24 μάς δίνει 41,666 για ένα καράτι. Αν λοιπόν ένα κόσμημα είναι κατώτερης ποιότητας χρυσού, 18 καρατιών, τότε αυτό σημαίνει πως τα 750 μέρη του (18 x 41,666= 749,988) είναι από χρυσό και τα υπόλοιπα 250 είναι από ασήμι ή και χαλκό.

 

Αν ένα κόσμημα είναι ακόμα κατώτερης ποιότητας χρυσού, δηλαδή 14 καρατιών, τότε τα 583 μέρη του (14 x 41,666= 583,324) είναι από χρυσό και τα υπόλοιπα από ασήμι ή και χαλκό.

 

Με βάση τις εκτιμήσεις για το μέσο όγκο του χρυσού που διακινούνταν τα προηγούμενα χρόνια (δηλαδή 1 κιλό βενέτικο χρυσό την εβδομάδα ανά ενεχυροδανειστήριο) κατά την άνθηση της αγοράς χρυσού, και με βάση το μέσο βάρος χρυσού ανά κόσμημα (5 γραμμάρια), προκύπτει πως τη "χρυσή" τριετία, 2011-2013, είχε καταλήξει στα 90 ενεχυροδανειστήρια της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου ένας τεράστιος αριθμός κοσμημάτων και άλλων ανάλογων τιμαλφών, ίσως και ένα εκατομμύριο "κομμάτια".

 

Με βάση την εικόνα που μας έδωσαν καλά γνωρίζοντες, το σύνηθες ήταν ένας άνθρωπος να μην πηγαίνει ένα κόσμημα, αλλά τέσσερα-πέντε μαζί σε κάθε επίσκεψή του σε ενεχυροδανειστήριο. Το σύνηθες ήταν επίσης ο ίδιος άνθρωπος να βρεθεί και δεύτερη ή και τρίτη φορά σε ενεχυροδανειστήριο. Και αυτό γιατί στη συγκεκριμένη λύση, πάνω στον πανικό τότε των πρώτων μνημονιακών χρόνων, κατέφευγαν κατά βάση στο Ηράκλειο και στην υπόλοιπη Κρήτη συμπολίτες μας από τα χαμηλά οικονομικά στρώματα, αλλά και "φτωχοποιημένοι" της μέσης τάξης. Άνθρωποι δηλαδή που ζορίζονταν. Αναγκάστηκαν να εκποιήσουν οικογενειακά κειμήλια. Τακτοποίησαν κάποιες οικονομικές υποχρεώσεις. Στην πορεία είχαν ξανά βάσανα και μεγάλη ανάγκη για ρευστό. Και έτσι ξαναπήγαν και δεύτερη και τρίτη φορά σε ενεχυροδανειστήριο.

 

Φυσικά κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει πως μια αξιοσημείωτη ποσότητα από τα 1 περίπου εκατομμύριο κοσμήματα που εκτιμάται ότι κατέληξαν σε ενεχυροδανειστήρια ήταν ενδεχομένως αντικείμενα που αποκτήθηκαν και πουλήθηκαν παράνομα στα ενεχυροδανειστήρια - χωρίς απαραιτήτως να το γνωρίζουν οι ενεχυροδανειστές...

 

Σε αυτό τον καμβά λοιπόν, η κοινή εκτίμηση που υπάρχει στην αγορά (διότι επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν) είναι πως την περίοδο 2011-2013 την πόρτα ενός τουλάχιστον ενεχυροδανειστηρίου στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου πέρασαν γύρω στους 30.000 Ηρακλειώτες!

 

Αθροιστικά σε επίπεδο νομού Ηρακλείου εκτιμάται πως κατέφυγαν σε ενεχυροδανειστήριο, εκποιώντας οικογενειακά χρυσαφικά, περί τους 40.000-45.000 συνανθρώπους μας...

 

Δηλαδή 1 στους 7 κατοίκους του νομού Ηρακλείου είχε καταφύγει στη λύση του ενεχυροδανειστηρίου!

 

Έφυγαν... τόνοι χρυσού σε μια τριετία!

 

Όσο για το χρυσό που έφυγε στην καλή εποχή, με βάση πάντοτε τα νούμερα που μας παρέθεσε η καλά ενημερωμένη πηγή μας, μιλάμε για έως και 90 κιλά χρυσό την εβδομάδα από τα 90 ενεχυροδανειστήρια που λειτουργούσαν τότε στο πολεοδομικό συγκρότημα του Ηρακλείου. Άρα μιλάμε για έως και 360 κιλά χρυσό το μήνα και για 4,3 τόνους χρυσού το χρόνο. Δεδομένου ότι η λεγόμενη "χρυσή" εποχή των ενεχυροδανειστηρίων διήρκεσε μια τριετία, (2011-2013), τότε οι υπολογισμοί και οι εκτιμήσεις - με αυτόν τον εντελώς πρόχειρο τρόπο, αφού καταγεγραμμένα στοιχεία δεν υπάρχουν - μιλάνε για κάμποσους τόνους χρυσού. Δηλαδή, υπό προϋποθέσεις, το βάρος του χρυσού που έφυγε από τα ενεχυροδανειστήρια του Ηρακλείου (της πόλης μόνο) ξεπέρασε τους 8 τόνους και, σε επίπεδο νομού, τους 10!

 

Έχουμε "κουτσουρέψει" λίγο τις εκτιμήσεις βάσει του "1 κιλό/εβδομάδα ανά κατάστημα", διότι δεν ήταν όλες οι περίοδοι ίδιες: κάποια καταστήματα έκλεισαν νωρίτερα από τα άλλα ή μπήκαν στην αγορά αργότερα κ.λπ. Βάσει των ίδιων κανόνων, σε επίπεδο Κρήτης θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στα παραπάνω νούμερα ακόμη 4 τόνους, ανεβάζοντας κι άλλο το σύνολο για τη "χρυσή" (όνομα και πράμα) τριετία αυτή για τα ενεχυροδανειστήρια. Συνολικά δηλαδή για όλη την Κρήτη θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για μια ποσότητα ίσως ακόμη και 14 τόνων χρυσού που διακινήθηκε μέσω ενεχυροδανειστηρίων κατά τη "χρυσή" περίοδο του σύγχρονου Ελντοράντο. Βεβαίως αυτές οι εκτιμήσεις δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν και για το λόγο αυτό παραμένουν απλές εκτιμήσεις. Μόνο αν γνωρίζαμε επακριβώς τη δραστηριότητα κάθε τέτοιου καταστήματος την επίμαχη περίοδο, θα μπορούσαμε να "βγάλουμε" το πραγματικό νούμερο - κάτι που δεν είναι όμως δυνατό.

 

 

ΣΤΑ ΔΙΧΤΥΑ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

 

 

Αγόραζαν κλεμμένα κοσμήματα από ανήλικους

 

Η "Νέα Κρήτη" αποκαλύπτει σήμερα δύο από τις δεκάδες ενδιαφέρουσες δικαστικές υποθέσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία των ενεχυροδανειστηρίων στο Ηράκλειο. Αμφότερες οι υποθέσεις σχετίζονται με καταστήματα αγοράς χρυσού στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου, τα οποία, ωστόσο, δε λειτουργούν πλέον. Στη μία από τις υποθέσεις εμπλέκεται ένας ιδιοκτήτης ενεχυροδανειστηρίου, ενώ στη δεύτερη είναι κατηγορούμενοι δύο ιδιοκτήτες καταστημάτων αγοράς χρυσού, καθώς και ένας υπεύθυνος λειτουργίας ενεχυροδανειστηρίου.

 

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή... Η μία από τις υποθέσεις διαδραματίστηκε στο Ηράκλειο πριν από περίπου πέντε χρόνια: Τρεις ενεχυροδανειστές της πόλης κατηγορούνται ότι στις αρχές του 2012 αγόρασαν κοσμήματα που τους έφεραν ανήλικοι μαθητές.

 

Συγκεκριμένα, κατηγορούμενοι είναι δύο ιδιοκτήτες και ένας υπεύθυνος λειτουργίας καταστήματος αγοράς χρυσού: Τα τρία αυτά άτομα κατηγορούνται ότι αγόρασαν κοσμήματα «ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, ενώ γνώριζαν ότι προήλθαν από αξιόποινη πράξη».

 

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της "Ν.Κ.", τρεις ανήλικοι μαθητές Λυκείου φέρονται να απευθύνθηκαν στα εν λόγω ενεχυροδανειστήρια - προφανώς - παρασυρμένοι από την προοπτική του... εύκολου χρήματος. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι η τεράστια διαφορά που παρατηρήθηκε στη χρηματική αξία των κοσμημάτων και στα χρήματα που φέρονται τελικά να έδωσαν οι ενεχυροδανειστές στα παιδιά.

 

Ένα από τα παιδιά φέρεται να πήρε συνολικά 2.200 ευρώ για κοσμήματα αξίας περίπου 40.000 ευρώ! Κάποιο άλλο από τα παιδιά φέρεται να αποκόμισε κάτι περισσότερο από 2.300 ευρώ για κοσμήματα αξίας 60.000 ευρώ... Παρά το ότι η αξία των συγκεκριμένων χρυσαφικών προκύπτει από τις εκτιμήσεις των ίδιων των ιδιοκτητών τους, όπως και να έχει, παρατηρείται πολύ μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στην αξία και τα λεφτά που φέρονται να έδωσαν οι ενεχυροδανειστές στα παιδιά.

 

 

Σύλληψη επ' αυτοφώρω

 

Η δεύτερη υπόθεση, που αφορά επίσης σε ενεχυροδανειστήριο του Ηρακλείου, έλαβε χώρα στο τέλος του 2012. Τότε αστυνομικοί έκαναν "έφοδο" σε κατάστημα αγοράς χρυσού, στο πλαίσιο των ελέγχων που πραγματοποιούνται από την ΕΛ. ΑΣ. για την τήρηση των όρων λειτουργίας από τα ενεχυροδανειστήρια.

 

Ο αστυνομικός έλεγχος απέδωσε "καρπούς", καθώς ανάμεσα στο πλήθος των αντικειμένων που φυλάσσονταν εντός του καταστήματος οι άνδρες της ΕΛ.ΑΣ. βρήκαν μια σειρά από χρυσά και ασημένια κοσμήματα - και όχι μόνο - τα οποία δεν είχαν δηλωθεί, όπως ορίζει ο νόμος, στο βιβλίο ενεχύρων-χρυσαφικών που οφείλει να κρατά ενήμερο κάθε ενεχυροδανειστής.

 

Ειδικότερα, οι αστυνομικοί φέρονται να βρήκαν τότε - μεταξύ άλλων - σκουλαρίκια, αλυσίδες, ταυτότητες, βραχιόλια, νομίσματα (δραχμές), σταυρούς, μπρασελέ, μπρελόκ, αλλά και βέρες. Κανένα από αυτά τα ευρήματα δεν είχαν δηλωθεί στο βιβλίο ενεχύρων-χρυσαφικών, με αποτέλεσμα ο ενεχυροδανειστής να μην μπορεί να δικαιολογήσει από πού προήλθαν τα αντικείμενα που βρέθηκαν στο κατάστημά του.

 

Εν κατακλείδι, σημειώνεται ότι και οι δύο αυτές περιπτώσεις αφορούν πλημμεληματικές πράξεις, καθώς τα άτομα που φέρονται να εμπλέκονται σε αυτές βαρύνονται με την κατηγορία της «αποδοχής προϊόντων εγκλήματος».

 

Σημειώνεται ότι οι κατηγορούμενοι για αποδοχή προϊόντων εγκλήματος δικάζονται από Μονομελή Πλημμελειοδικεία. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι καμία από τις δύο υποθέσεις δεν έχει ακόμη εκδικαστεί, συνεπώς όλα τα άτομα που φέρονται να εμπλέκονται σ' αυτές τεκμαίρονται αθώοι μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο στο δικαστήριο.

 

 

Υπάρχει και η άλλη όψη

 

"Αρπακτικά" από το εξωτερικό είδαν την κρίση ως ευκαιρία...

 

Στο πλαίσιο της μεγάλης δημοσιογραφικής έρευνας, η "Νέα Κρήτη" απευθύνθηκε σε γνωστό επιχειρηματία της τοπικής αγοράς χρυσού. Ο Μιχάλης Μανιουδάκης, ιδιοκτήτης της "Χρυσογραμμής Γαζίου", μας υποδέχτηκε ευγενικά. Δέχτηκε να μας μιλήσει επωνύμως, ώστε να υπάρχει, όπως μας είπε, και η εκπροσώπηση της τοπικής αγοράς χρυσού. Αγορά, όπως μας διευκρίνισε, που πράγματι έχει να επιδείξει πολλά κακώς κείμενα, πολλά σκοτεινά σημεία, υπόγειες διαδρομές, αλλά την ίδια ώρα είναι και αρκετά παρεξηγημένη... Παρεξηγημένη, όπως ο ίδιος υπογράμμισε, όχι πολύ άδικα, καθώς ευθύνονται για αυτό οι νοοτροπίες, οι συμπεριφορές και οι τακτικές που επέδειξαν στην αρχή της κρίσης επιτήδειοι, κατά βάση ξένοι, που εμφανίστηκαν ως "κομήτες", και μάλιστα συγκαλυμμένα, άρπαξαν χρυσό, τον πήγαν στο εξωτερικό και εξαφανίστηκαν...

 

«Το 2009 προς 2010, στην αρχή της κρίσης, υπήρξε ένας πανικός στον κόσμο. Τότε άρχισαν να μπαίνουν οι φόροι, έπεσαν οι περικοπές, τα μέτρα... Ο κόσμος, ειδικά εδώ στον τόπο μας, είχε συνηθίσει να έχει χρήματα. Πανικοβλήθηκε λοιπόν, και προσπάθησε να ρευστοποιήσει τιμαλφή, χρυσαφικά, κοσμήματα. Το είδαν αυτό και πολλοί ξένοι και αποφάσισαν να ενεργοποιηθούν εδώ. Μιλάμε για ξένες εταιρείες, Άγγλους, Γερμανούς, Ιταλούς.

 

Τι έκαναν; Προσπάθησαν διά της πλαγίου, μέσω άλλων ντόπιων, να κατακτήσουν εδώ, να "σαρώσουν" για την ακρίβεια την αγορά, ανοίγοντας το ένα μετά το άλλο καταστήματα και υποκαταστήματα αγοράς χρυσού. Δεν είναι τυχαίο ότι τότε είχαμε στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου κοντά στα 120 μαγαζιά! Ένα ασύλληπτο νούμερο.

 

Οι ξένοι, λοιπόν, διείσδυσαν εδώ μέσω "βιτρινών". Έπιαναν δηλαδή κάποιον ντόπιο, είτε άνεργο, είτε κάποιον που ήθελε να βγάλει λίγα χρήματα για να ζήσει, του έλεγαν "θα πας στο όνομά σου, με την ταυτότητά σου, τα στοιχεία σου, το ποινικό σου μητρώο, κ.τ.λ., και θα βγάλεις άδεια για κατάστημα αγοράς χρυσού, κι εμείς θα καλύπτουμε όλα τα έξοδα. Θα πάρεις δηλαδή έτοιμο μαγαζί, δε θα πληρώνεις τίποτε, θα βγάζεις και έναν καλό μισθό. Θα φαίνεσαι εσύ ως ιδιοκτήτης, αλλά από πίσω θα είμαστε εμείς"», ανέφερε ο κ. Μανιουδάκης και συνέχισε: «Εδώ λοιπόν άρχισαν τα ζητήματα. Βλέπετε, οι ξένες εταιρείες είχαν επιβάλει στους εμφανιζόμενους ιδιοκτήτες, δηλαδή στους εκπροσώπους τους, να αγοράζουν τα χρυσαφικά από τον κόσμο σε συγκεκριμένες τιμές-φιξ. Δε λειτουργούσαν με βάση τις τρέχουσες τιμές του χρυσού, δε γίνονταν συζητήσεις, παζάρια με τον κόσμο. Υπήρχε μια αισχροκέρδεια μεγάλη στη λογική των ξένων "πάμε να αρπάξουμε ό,τι μπορούμε". Καιροσκοπισμός δηλαδή.

 

Αυτό έβγαλε μια πολύ άσχημη εικόνα για "κοράκια", για "γύπες", προς τα έξω.

 

Το μεγάλο πρόβλημα ήταν ότι οι πελάτες που πήγαιναν να δώσουν κοσμήματα για να πάρουν ρευστό που είχαν ανάγκη δε γνώριζαν ότι από πίσω ήταν ξένες εταιρείες. Έβλεπαν ντόπιους. Πήγαιναν οι άνθρωποι σε δυο-τρία καταστήματα, μπορεί να έπεφταν σε τέτοιες περιπτώσεις που τους αγόραζαν κοψοχρονιά τα κοσμήματα, και ένιωθαν "κλεμμένοι". Και εμείς, αν θέλετε, οι ντόπιοι, αργήσαμε να πάρουμε πρέφα τι ακριβώς γινόταν. Όταν όμως το αντιληφθήκαμε, κάναμε αγώνα για να "καθαρίσει το τοπίο" στην αγορά από αυτούς.

 

Οι ξένοι έφυγαν. Όπως έφυγαν, με την κάμψη, όταν άρχισε να "ξεφουσκώνει" το πράγμα, και κάποιοι άλλοι εγχώριοι που είχαν ανάλογη τακτική».

 

«Σήμερα, εδώ στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου, είμαστε πια καμία δεκαπενταριά μαγαζιά. Θεωρώ ότι τώρα πλέον έχει ξεκαθαρίσει "η ήρα από το στάρι". Εμείς μείναμε γιατί από την αρχή είχαμε μια καθαρή λογική. Είδαμε ότι υπήρχε η δυνατότητα να δουλέψουμε ως επαγγελματίες, να βγάλουμε το κέρδος μας, όμορφα και ωραία, να εξυπηρετήσουμε, αν θέλετε, και τον κόσμο που είχε ανάγκη για μετρητά...

 

Εξαρχής λοιπόν κάποιοι από εμάς είχαμε αποφασίσει να αγοράζουμε σε καλές τιμές, να δουλεύουμε με το φυσιολογικό κέρδος, στο 17-20%, και όχι στο 70% που είχαν φτάσει να αισχροκερδούν οι ξένοι που πέρασαν ως κομήτες από εδώ. Γι' αυτό και είμαστε ακόμα εδώ, και τώρα που υπάρχει μεγάλη πτώση», πρόσθεσε ο κ. Μανιουδάκης, επισημαίνοντας ακόμα: «Και υπάρχει βεβαίως και το άλλο. Οι ξένοι έβγαζαν όλο το χρυσό εδώ του τόπου μας έξω. Εμείς, αρκετοί από εμάς τουλάχιστον, δεν κάνουμε το ίδιο. Τα χρυσαφικά που αγοράζονται στέλνονται σε ελληνικές ραφιναρίες, και το ραφιναρισμένο χρυσάφι οδεύει σε ντόπια ή εγχώρια, σε κάθε περίπτωση, χρυσοχοεία. Ουσιαστικά ο χρυσός καταλήγει πάλι στην αγορά, κινεί αν θέλετε την αγορά».

 

Εμείς είμαστε οι πρώτοι που παραδεχόμαστε τα αρνητικά, γιατί μας έχουν κάνει ζημιά όλοι αυτοί. Όμως να μην καταδικάζουμε και τσουβαλιάζουμε τα πάντα. Και πολλές φορές, για πολλά περίεργα ευθύνεται το κράτος, που δεν έχει φροντίσει να παρέχει δικλίδες ασφαλείας. Γίνεται πολλή κουβέντα, π.χ., για διακίνηση κλεμμένων μέσα από τα μαγαζιά. Δεν αμφιβάλλω ότι κάποιοι μπορεί πράγματι να είχαν στήσει μηχανισμούς με κλεμμένα. Όμως, ξέρετε, είναι πολύ εύκολο να την πατήσει, χωρίς να το θέλει, κάποιος επαγγελματίας. Αν έρθει κάποιος να σου πουλήσει λίγα, δύο, τρία ή τέσσερα χρυσαφικά ως οικογενειακά κειμήλια, εσύ πώς μπορείς να γνωρίζεις αν είναι κλεμμένα ή όχι; Προφανώς αν έρθει και ξαναρθεί, υποψιαζόμαστε. Μεμονωμένα όμως πώς θα το καταλάβουμε; Δεν είμαστε ντετέκτιβ!», κατέληξε ο ιδιοκτήτης της "Χρυσογραμμής Γαζίου"...

 

Έρευνα : Μπάμπης Σαββίδης -Νικόλας  Αγγελίνος

 

Πηγή: neakriti.gr