Τι είπε ο Φ. Δουλούμης για την κυκλική οικονομία, το νέο οικονομικό μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που θα γίνει ο στόχος του αγροτικού συνεταιρισμού «Ανατολή»
Ο κ. Φώντας Δουλούμης, μέλος του Δ.Σ. του αγροτικού συνεταιρισμού «Ανατολή», μίλησε στον Ηχώ 99,8 για το πως κινήθηκαν τα προϊόντα της κύριας καλλιέργειας στην Ιεράπετρα, πως η κλιματική αλλαγή επηρέασε τις αγορές αλλά και για τη σημασία της κυκλικής διαχείρισης στην καλλιέργεια κηπευτικών.
Όπως είπε ο κ. Δουλούμης, η φετινή σεζόν, λόγω της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής κρίσης αλλά και της περσινής χρονιάς που ήταν αρκετά καλή, είχε δημιουργήσει πολλές προσδοκίες και οι παραγωγοί περίμεναν ότι αυτό που έγινε πέρυσι θα έχει συνέχεια για τουλάχιστον άλλα δύο χρόνια. Ωστόσο, τα πράγματα δεν πήγαν καθόλου όπως τα περίμεναν και η μεγαλύτερη αιτία όλων αυτών ήταν η κλιματική αλλαγή που βίωσε φέτος όλη η Ευρώπη.
Οι παραγωγοί έχουν μάθει να φυτεύουν σε ένα συγκεκριμένο ρυθμό και φέτος αυτό άλλαξε. Ο καιρός ήταν τόσο θερμός που στην Πελοπόννησο δεν χρειάστηκε να θερμάνουν ούτε τους χειμερινούς μήνες. Η ίδια κατάσταση επικρατούσε και στην υπόλοιπη Ευρώπη με αποτέλεσμα να αλλάξει το πότε βγαίνουν τα προϊόντα, ο τρόπος φύτευσης και ο τρόπος που κινήθηκε η αγορά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Στην περιοχή της Ιεράπετρας ο καλός καιρός έφερε αντίθετα αποτελέσματα καθώς τα φυτά γέρασαν γρήγορα και δεν έδωσαν ούτε τις αναμενόμενες ποσότητες που έπρεπε ούτε στην σωστή εποχή. Το γενικό αποτέλεσμα ήταν να υπάρχουν πολλά αδιάθετα προϊόντα και να καταλήγουν στις χωματερές, ένα φαινόμενο που είχαμε να ζήσουμε από την εποχή που ξεκίνησε ο κορωνοϊός. Ένας επιπλέον λόγος που οδήγησε στο να μείνουν πολλά προϊόντα αδιάθετα ήταν ότι τους μήνες που η Ιεράπετρα περίμενε να είναι μόνη της στην αγορά, η παραγωγή της συνέπεσε με την παραγωγή όλων των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών χωρών όπως της Ισπανίας, η οποία φυτεύει και συγκομίζει πάντα πολύ πριν από εμάς. Ωστόσο, αν και γενικά έχουμε πολύ διαφορετική σεζόν, φέτος φτάσαμε στο σημείο να τελειώνουμε μαζί.
Λόγω αυτών των ιδιαίτερων συνθηκών, υπήρξε συσσώρευση των προϊόντων με αποτέλεσμα οι τιμολογιακές τιμές για τους παραγωγούς της Ιεράπετρας να είναι πολύ χαμηλότερες από το αναμενόμενο. Δεδομένου ότι το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί, εάν θέλουμε να μιλάμε για βιώσιμη καλλιέργεια, δεν μπορούμε να έχουμε τους ίδιους τζίρους που είχαμε πριν από τέσσερα ή πέντε χρόνια. Η μέγιστη τιμή που πήραν τα προϊόντα φέτος δεν ήταν τέτοια ώστε να αφήσει κάτι στον παραγωγό.
Τόσο το αγγούρι όσο και η ντομάτα δεν κατάφεραν να φτάσουν τιμολογιακά τις τιμές των προηγούμενων χρόνων και ταυτόχρονα οι παραγωγοί δεν κατάφεραν να κατευθύνουν την καλλιέργεια ώστε να δώσει μεγάλες ποσότητες στο πικ των τιμών ώστε να αφήσει κερδοφορία. Η χρονιά εξαγωγικά όσων αφορά το αγγούρι ήταν μία μέτρια προς κακή χρονιά. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο κ. Δουλούμης δείχνουν ότι λόγω της ζέστης, τα φυτά γέρασαν και έτσι φέτος η παραγωγή στα θερμοκήπια συνολικά είναι τουλάχιστον 20% μειωμένη. Από τους 15 τόνους που προσδοκούσαμε να παράγουμε ανά στρέμμα πήγαμε στους 13. Ταυτόχρονα, οι τιμές ήταν τέτοιες που τιμολογιακά είχαμε μείωση κατά 30% σε σχέση με πέρυσι. Συνολικά αυτά τα ποσοστά δίνουν ένα άθροισμα 40% κάτω σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν. Το αγγούρι πέρυσι έφτασε να πάρει γύρω στις 15.000 ευρώ το στρέμμα ενώ φέτος πήρε γύρω στις 9.000 ευρώ. Αυτά τα νούμερα αφήνουν στην πράξη ένα τεράστιο κενό στην αγορά. Στις πιπεριές τύπου κέρατο και φλωρίνης η εξαγωγή βοήθησε αρκετά με την κατάσταση να είναι πιο ελεγχόμενη όπως και στη μελιτζάνα η οποία είχε σχεδόν σταθερή πορεία και κινήθηκε περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι. Όταν όμως το αγγούρι και η ντομάτα, που αποτελούν τον κύριο όγκο παραγωγής της Ιεράπετρας με ποσοστό 75% σημείωσαν τέτοια πτώση, το 25% της παραγωγής που πήγε σχετικά καλά, δηλαδή η μελιτζάνα και τα διάφορα είδη πιπεριάς, δεν μας επιτρέπουν να μιλάμε για μία επιτυχημένη χρονιά αλλά για μία δύσκολη χρονιά. Συνεπώς, ένας παραγωγός που έχει δικό του θερμοκήπιο θα μπορέσει να επιβιώσει αλλά για έναν παραγωγό ο οποίος νοικιάζει θερμοκήπιο δεν μιλάμε για το αν θα βγουν τα έξοδα αλλά για θέμα επιβίωσης. Σε μία δουλειά πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα σφαιρικά, για να έχουμε λοιπόν μία φυσιολογική κατάσταση και η αγορά να κινείται όπως πρέπει, όλοι οι παραγωγοί θα πρέπει να πηγαίνουν καλά.
Βγαίνοντας λοιπόν από αυτή τη δύσκολη χρονιά η οποία μας προβλημάτισε αρκετά και θέλοντας η καινούρια χρονιά να μην μας προβληματίσει τόσο, η «Ανατολή» σαν συνεταιρισμός κινείται προς μία νέα κατεύθυνση. Πρώτα θα φροντίσει, στο μέτρο του δυνατού, να μην έχουν καταστροφές αλλά ακόμα και ένα υπάρξουν να αποζημιωθούν οι παραγωγοί, και δεύτερον από εδώ και πέρα στόχος τους θα είναι η κυκλική οικονομία. Η κυκλική διαχείριση όχι μόνο των προϊόντων αλλά και των αποβλήτων ώστε να δώσουν στον παραγωγό έναν τρόπο να ανταπεξέλθει οικονομικά με πράγματα που δεν “πονάνε” στο τέλος την αγορά και θα οδηγήσουν τους παραγωγούς σε πιο ρεαλιστικές πρακτικές, όπως η αύξηση της παραγωγής, η μείωση του κόστους και η εκμετάλλευση της αξίας ακόμα και όσων πετάνε. Επιπλέον, όλες οι μεγάλες βιομηχανίες οι οποίες ασχολούνται με τον αγροδιατροφικό κλάδο σε όλη την Ευρώπη δεν εστιάζουν στο πόσο θα πουλήσουν το προϊόν τους για να έχουν κέρδος αλλά στο να πουλήσουν τα πάντα, οτιδήποτε δηλαδή μπορεί να βγάζει ένα θερμοκήπιο, από το προϊόν που θα πεταχτεί μέχρι τα απόβλητα και γενικά οτιδήποτε μπορεί να γίνει σε μεταποιητικό στάδιο.
Ο κ. Δουλούμης είπε ότι όλα αυτά δεν θα μείνουν μόνο στα λόγια αλλά ότι η «Ανατολή», σαν συνεταιρισμός, έχει ήδη ξεκινήσει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Προτείνει λοιπόν όλοι μαζί παράλληλα αλλά και ξεχωριστά να προχωρήσουν σε ανάλογες λύσεις. Υπάρχουν άλλοι συνεταιρισμοί και ομάδες παραγωγών που αποτελούν λαμπρά παραδείγματα και επιτυγχάνουν πολλά πράγματα και αυτό είναι το παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσουμε. Το Δ.Σ της «Ανατολής» αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να παγιωθεί αυτό που ζήσαμε φέτος πολύ πιθανό και αυτό που βλέπει ο κ. Δουλούμης από τον τρόπο που κινούνται οι αγορές είναι ότι η κατάσταση στο μέλλον αντί να βελτιωθεί ίσως να παραμείνει ίδια ή να χειροτερέψει.
Ταυτόχρονα, ζούμε σε κύκλο ανομβρίας και θα πρέπει η διαχείριση του νερού να είναι τέτοια ώστε να μας αφήσει να συνεχίσουμε να καλλιεργούμε. Πρέπει λοιπόν μόνοι μας να διαχειριστούμε το νερό όσο καλύτερα γίνεται. Ο κ. Δουλούμης πιστεύει ότι εάν από το χειμώνα έχουμε ένα πλάνο και κάνουμε σωστή διαχείριση όλων των παραμέτρων, ίσως το καλοκαίρι να μην αναγκαστούμε να καλλιεργήσουμε. Δεδομένου ότι η εξέλιξη της κάθε καλλιεργητικής σεζόν εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που κανένας δεν μπορεί να μας εγγυηθεί, θα πρέπει να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε ώστε να είμαστε έστω και ελάχιστα προετοιμασμένοι.
Κλείνοντας, ο κ. Δουλούμης αναφέρθηκε σε ένα θέμα που φαίνεται να απασχολεί τον κόσμο και αφορά τις παρεμβάσεις που θα μπορούσε να κάνει το κράτος ώστε να βοηθήσει τον αγροτικό τομέα τόσο σε οικονομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο και τις οποίες δεν κάνει. Το κράτος πρέπει να αλλάξει κατεύθυνση και να διαχειριστεί τον πλούτο που παράγει, κομμάτι του οποίου είναι η αγροτική παραγωγή της περιοχής μας, και όχι την φτώχεια. Δυστυχώς όμως, σε αντίθεση με άλλες αγροτικές περιοχές της χώρας, στην περιοχή μας δεν υπάρχει πολιτική βούληση, είπε μεταξύ άλλων ο κ. Δουλούμης. Πρέπει λοιπόν να ενεργήσουμε μόνοι μας. Οι παραγωγοί της περιοχής μας είναι αρκετά δημιουργικοί και η «Ανατολή» έχει ήδη βάλει τις βάσεις και θα τρέξει πράγματα που είναι πρωτόγνωρα για την περιοχή.
