Δεξιότητες επικοινωνίας: Δημιουργώντας μια θετική σχέση με το παιδί με την ψυχολόγο Α. Κουφάκη
Στον Ηχώfm 99,8 και την εκπομπή Ηχοχρώματα με την Ζέτα Ψυλλινάκη είχαμε καλεσμένη την κ. Αγγελική Κουφάκη, ψυχολόγο να μιλήσουμε για το παιδί
Το θέμα που αναπτύξαμε ήταν οι δεξιότητες επικοινωνίας και η ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Οι δεξιότητες επικοινωνίας ενθαρρύνουν την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού βοηθούν το παιδί στην αναγνώριση και έκφραση των συναισθημάτων του καθώς και στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, της ικανότητας δηλαδή να κατανοεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων.
Έρευνες δείχνουν ότι παιδιά με καλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη έχουν:
Καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο
Καλύτερη σωματική υγεία
Περισσότερες και καλύτερες σχέσεις με συνομηλίκους
Λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς
Ευκολότερη αντιμετώπιση του άγχους
Ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων - προκλήσεων
Τυπικά παράδειγμα δυσλειτουργικών τρόπων επικοινωνίας
Το παιδί γυρίζει από το σχολείο και φαίνεται λυπημένο και κάπως θυμωμένο. Λέει «δε θέλω να πάω στο σχολείο αύριο»
Οι πιο τυπικές-συνηθισμένες αντιδράσεις των γονέων σε αυτό το παράδειγμα θα ήταν:
Γιατί? Με το γιατί φαίνεται/ακούγεται σαν να αγνοούνται τελείως τα συναισθήματα του παιδιού (η λύπη και ο θυμός) και η απάντησή μας εστιάζει στη συμπεριφορά. Το γιατί μπορεί να εξυπηρετεί την δική μας περιέργεια, αλλά κλείνει τη συζήτηση αναφορικά με το πώς νιώθει το παιδί. Ηλικιακά, ένα παιδί έως τα 4-4μιση, δεν είναι σε θέση γνωστικά να κάνει αιτιολογικές αποδόσεις, δηλαδή να απαντήσει στο γιατί. Γενικά το γιατί πολλές φορές κλείνει και δημιουργεί αμυντική στάση.
Ξέρεις ότι αυτό που λες δε γίνεται. Τα παιδιά πάνε σχολείο. Πάλι σε αυτό το παράδειγμα, φαίνεται να παραμερίζονται εντελώς τα συναισθήματα. Η απάντηση είναι κατευθυντική, δηλαδή λέμε στο παιδί τι να κάνει και μάλιστα με τη μορφή εντολής. Το παιδί ακούει «δεν έχει σημασία πως αισθάνομαι, πρέπει να κάνω αυτό που μου λένε» και έτσι μπορεί να εμφανίσει είτε αμυντική, είτε αντιδραστική συμπεριφορά.
Έλα, μην κάνεις σαν μωρό ή «τα άλλα παιδάκια πάνε στο σχολείο χωρίς γκρίνια». Εδώ φαίνεται να υποτιμάται το συναίσθημα του παιδιού και να χαρακτηρίζεται, να του αποδίδεται μια «ταμπέλα» (του μωρού ή του γκρινιάρη).
Έλα, μην ανησυχείς θα σου περάσει… έτσι προσπαθώ να παρηγορήσω, προσπαθώ να κάνω το παιδί να ηρεμήσει αγνοώντας και διώχνοντας τα συναισθήματα του…
Τα παραπάνω παραδείγματα που είναι τυπικά και πάρα πολύ συνηθισμένα, δεν προκύπτουν από την κακή πρόθεση του γονέα, αλλά κυρίως από τη δική του δυσκολία να διαχειριστεί τα δυσάρεστα συναισθήματα του παιδιού του. Οι γονείς θέλουν να δώσουν άμεσα μία λύση σε αυτό που ενδεχομένως να δυσκολεύει το παιδί, όμως «Το να προσπαθείτε να δίνετε λύσεις στο παιδί, χωρίς ενσυναίσθηση, είναι σαν να προσπαθούμε να χτίσουμε σπίτι, χωρίς να βάλουμε τα θεμέλια».
Απάντησε σε μια σειρά ερωτημάτων όπως :
Τι διευκολύνει την επικοινωνία, ποιος είναι ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς μπορούν να χτίσουν μια θετική σχέση με το παιδί;
Ποιες δεξιότητες που διευκολύνουν την επικοινωνία ;
Ακολουθεί συνέντευξη κας Κουφάκη:
