Ηχηρή κίνηση στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, που απαντά στο παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο
Σε μια θεαματική κίνηση στη διπλωματική-ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, και σε μια ηχηρή απάντηση στο προ 8μηνου παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο προχώρησε η ελληνική πλευρά (με την επιφύλαξη βεβαίως ότι πρέπει να περιμένουμε να δούμε το αναλυτικό περιεχόμενο και τις επιμέρους λεπτομέρειες, στις οποίες συχνά κρύβεται άλλωστε ο... διάβολος).
Χθες ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο Αιγύπτιος ομόλογός του Σάμεχ Σούκρι υπέγραψαν στο Κάιρο μια πρώτη, μερική οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών, η οποία σύμφωνα με το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ. ακυρώνει, αχρηστεύει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου σε αυτή τουλάχιστον τη φάση θα είναι μερική, θα αφορά δηλαδή μόνο στο νότιο κομμάτι της θαλάσσιας συνορεύουσας ζώνης των δύο χωρών και όχι την ανατολική περιοχή, η οποία περιλαμβάνει και το Καστελόριζο.
Η υπογραφή της μερικής οριοθέτησης στο Κάιρο “έσκασε” αιφνιδιαστικά, αφού όλα έγιναν υπό άκρα μυστικότητα και με κλειστά στεγανά.
Ενδεικτικό των προφυλάξεων που πάρθηκαν από την ελληνική πλευρά ήταν το γεγονός ότι η άφιξη του Νίκου Δένδια στο Κάιρο για συνομιλίες με τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι (Sameh Shoukry) ανακοινώθηκε την ώρα που ξεκινούσε η συνάντηση!
Η δεύτερη αυτή οριοθέτηση ΑΟΖ (αφού είχε προηγηθεί η οριοθέτηση με την Ιταλία), πέρα από την πολύπλευρη σημασία της, κρίνεται και ιστορική, αν αναλογιστεί κανείς ότι για να φτάσουμε στην πρώτη αυτή τμηματική, έστω, οριοθέτηση με την Αίγυπτο χρειάστηκε μια 15ετία περίπου συζητήσεων, διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων!
Διπλωματικές ελληνικές πηγές έκαναν λόγο για μια ισορροπημένη συμφωνία, «απολύτως σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας» όπως αυτό έχει εφαρμοστεί σε πρακτική και νομολογία.
Επιβεβαιώνει δε πανηγυρικά, προσέθεταν, την πάγια ελληνική θέση ότι τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, ενώ κατοχυρώνει την επήρεια των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
Έκδηλος είναι, την ίδια ώρα, ο εκνευρισμός της Τουρκίας μετά τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, με την οποία ουσιαστικά ακυρώνεται το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η Άγκυρα, μέσω ανακοίνωσης του υπουργείου Εξωτερικών, έσπευσε να χαρακτηρίσει ως... ανύπαρκτη τη συμφωνία που υπέγραψαν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών, υποστηρίζοντας πως βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας!
Το προφίλ της συμφωνίας
Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, η συμφωνία αυτή με την Αίγυπτο για μερική οριοθέτηση ΑΟΖ εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική διευθέτησης διμερών εκκρεμοτήτων, οικοδόμησης συμμαχιών με τρίτους με τρόπο που προωθεί τα εθνικά συμφέροντα, στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου.
Ειδικότερα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές:
«Είναι μια ισορροπημένη συμφωνία. Είναι απολύτως σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας όπως έχει εφαρμοστεί σε πρακτική και σε νομολογία. Επιβεβαιώνεται πανηγυρικά η πάγια θέση μας ότι τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Κατοχυρώνεται η επήρεια των νησιών μας σε θαλάσσιες ζώνες.
Στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, βασικά κριτήρια αποτέλεσαν οι πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας και κυρίως το δικαίωμα των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες.
Το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση είναι πως η Ελλάδα δεν κάνει παράνομες συμφωνίες, ούτε εξαναγκάζει άλλες χώρες σε λεόντειες συμφωνίες. Διαπραγματεύεται και προβαίνει σε οριοθετήσεις με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας και η ορθότητα της πολιτικής μας έναντι παράνομων ενεργειών, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, αποδεικνύεται από το ότι το Κάιρο οριοθέτησε με την Ελλάδα, παρά τις μάταιες προσπάθειες της Τουρκίας να πλειοδοτήσει προσφέροντας στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ΑΟΖ.
Από κάθε άποψη είναι μια μεγάλη εθνική επιτυχία που έρχεται μετά τη συμφωνία με την Ιταλία και κλείνει μια περίοδο αδράνειας και δισταγμών στην εξωτερική πολιτική.
Η χώρα δημιουργεί στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου ένα κεκτημένο που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν.
Επιβεβαιώνει την ακυρότητα του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Η συμφωνία συνομολογήθηκε με το Κάιρο μετά από 13 γύρους διαπραγματεύσεων και 15 χρόνια μετά την έναρξή τους, καθώς και 8 μήνες μετά τη συμφωνία Άγκυρας-Τρίπολης.
Πλέον, πέραν της έμπρακτης επιβεβαίωσης της ακυρότητας του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, κατοχυρώνουμε τα νόμιμα δικαιώματά μας, σε συμφωνία με μια γειτονική χώρα. Ενισχύεται ακόμη περισσότερο η διπλωματική μας θέση, αναδεικνύοντας με απόλυτη σαφήνεια ότι οι τουρκικές αξιώσεις είναι απολύτως παράνομες και ανεδαφικές.
Η Λιβύη πλέον βρίσκεται μεταξύ δύο απολύτως νόμιμων οριοθετήσεων (Ελλάδα-Ιταλία και Ελλάδα-Αίγυπτος). Η κυβέρνηση της Λιβύης δεν έχει καμία απολύτως νόμιμη βάση να απορρίπτει τη συζήτηση με την Ελλάδα για να ολοκληρωθεί με νόμιμο τρόπο η οριοθετηση μεταξύ μας ΑΟΖ στην περιοχή νοτίως της Κρήτης. Η οριοθέτηση αυτή είναι η μόνη νόμιμη και εξυπηρετεί το συμφέρον αμφοτέρων των χωρών μας.
Η παρούσα οριοθέτηση είναι τμηματική, δηλαδή αποτελεί τμήμα συνολικής μεταγενέστερης οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών».
«Ιστορική ημέρα»
Ιστορική χαρακτήρισε τη χθεσινή ημέρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου στο Κάιρο με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρι.
«Η σημερινή μας συμφωνία επιβεβαιώνει και κατοχυρώνει το δικαίωμα και την επήρεια των νησιών μας σε υφαλοκρηπίδα και σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη», τόνισε ο κ. Δένδιας και έστειλε το μήνυμα ότι πλέον οι σχέσεις της Ελλάδας και της Αιγύπτου περνούν σε μια νέα φάση στενότερων επαφών.
Αναδεικνύοντας τη σημασία της συμφωνίας, ο κ. Δένδιας τη χαρακτήρισε υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και αμοιβαία επωφελή, αλλά κυρίως δίκαιη.
Ο Έλληνας ΥΠ.ΕΞ. επισήμανε πως η συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου είναι το απολύτως αντίθετο του παράνομου, άκυρου και νομικά ανυπόστατου μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Τρίπολης, και διαμήνυσε ότι, μετά την υπογραφή της χθεσινής συμφωνίας, «το ανύπαρκτο μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης έχει καταλήξει εκεί όπου ανήκει από την πρώτη στιγμή: στον κάλαθο των αχρήστων».
Επίσης, διαμήνυσε ότι η Ελλάδα θα συνεχίζει να κινείται με την ίδια αποφασιστικότητα, με στόχο τις οριοθετήσεις και με τις υπόλοιπες συνορεύουσες χώρες, στο πλαίσιο όμως πάντοτε του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Μήνυμα Μητσοτάκη
Από τη Χάλκη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε με φόντο τη χθεσινή συμφωνία με την Αίγυπτο: «Σήμερα (σ.σ. χθες) υπογράψαμε με τη φίλη Αίγυπτο συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μας. Χρειάστηκαν 15 χρόνια διαπραγματεύσεων για να καταλήξουμε σε μια συμφωνία σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο, με την οποία αναγνωρίζονται όλα τα δικαιώματα των νησιών μας στις θαλάσσιες ζώνες τους... Μια συμφωνία καθ' όλα νόμιμη, που ικανοποιεί απόλυτα και τις δύο χώρες. Μια συμφωνία που δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και επαναφέρει τη νομιμότητα στην περιοχή. Νομιμότητα που επιχειρήθηκε να διασαλευθεί από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο».
Σκεπτικισμός Κοτζιά
Σκεπτικισμό για τη συμφωνία περί ΑΟΖ, που ανακοινώθηκε χθες ότι υπέγραψαν Ελλάδα και Αίγυπτος, εκφράζει ο πρώην ΥΠ.ΕΞ. Νίκος Κοτζιάς. Σύμφωνα με όσα επισημαίνει, οι υποχωρήσεις «απέναντι σε φιλικές χώρες δε λύνουν το πρόβλημα, αλλά ανοίγουν την όρεξη της Τουρκίας».
Εκνευρισμός και απειλές από Τουρκία
«Η συμφωνία είναι για εμάς ανύπαρκτη. Θα το αποδείξουμε και στο μέτωπο και στο τραπέζι. Βρίσκεται εντός της υφαλοκρηπίδας μας. Δε θα επιτρέψουμε καμία δραστηριότητα μέσα στην περιοχή αυτή», ήταν η πρώτη αντίδραση τής φανερά εκνευρισμένης τουρκικής πλευράς.
Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, «δεν υπάρχει θαλάσσιο σύνορο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο. Για την Τουρκία είναι ανύπαρκτη η δήθεν συμφωνία καθορισμού περιοχών θαλάσσιας ευθύνης που ανακοινώθηκε πως υπεγράφη σήμερα (σ.σ. χθες). Αυτή η άποψή μας να γίνει γνωστή και στο μέτωπο και στο τραπέζι».
Η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι η περιοχή ευθύνης «βρίσκεται εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας που έχει δηλωθεί στα Ηνωμένα Έθνη. Η Αίγυπτος, που απεμπόλησε περιοχή 11.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων με τη συμφωνία που υπέγραψε με την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση το 2003, τώρα με τη δήθεν συμφωνία που υπέγραψε με την Ελλάδα χάνει περιοχές θαλάσσιες ευθύνης. Με τη συμφωνία αυτή επιχειρείται να σφετεριστούν και τα δικαιώματα της Λιβύης. Η Τουρκία στη συγκεκριμένη περιοχή δε θα επιτρέψει καμία δραστηριότητα, και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως θα υποστηρίξει με αποφασιστικότητα τα νόμιμα συμφέροντα και δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως κι αυτά των Τουρκοκυπρίων», έσπευσε να διαμηνύσει η Άγκυρα.
Το μήνυμα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Την ίδια ώρα, μήνυμα για τη συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου, σχετικά με την οριοθέτηση αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των δύο χωρών, έστειλε και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού ΥΠΕΞ επεσήμανε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες ενθαρρύνουν όλα τα κράτη να επιλύουν ειρηνικά τις διαφωνίες τους για ζητήματα που αφορούν τα όρια θαλάσσιας δικαιοδοσίας.
neakriti.gr
