Άννα Φρανκ| Το ημερολόγιο… ουρλιαχτό για την ελευθερία

H Άννα Φρανκ γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1929 και 13 χρόνια αργότερα την ίδια μέρα στις 12 Ιουνίου του 1942 θα κάνει την πρώτη της καταχώρηση στο περίφημο ημερολόγιο της.

 

Η ιστορία της Άννας Φρανκ λίγο πολύ είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο αξίζει να θυμηθούμε ποια ήταν αυτή η νεαρή έφηβη που κατάφερε με τις σημειώσεις της, στο ημερολόγιο της, να γίνει εκδοτικό φαινόμενο στα επόμενα χρόνια και να μας δώσει  μια λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής.

 

Η Άννα Φρανκ γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1929 στη Φραγκφούρτη της Γερμανίας, κόρη του κάποτε εύπορου ΄Οττο που έπεσε θύμα της οικονομικής κρίσης και έχασε τα χρήματά του. Όταν τον Ιανουάριο του 1933 οι ναζιστές ανήλθαν στη εξουσία αποφάσισε αμέσως να εγκαταλείψει τη χώρα μαζί με την οικογένεια του, τη γυναίκα του και τις δυο κόρες του Άννα και Μάργκο. Μετανάστευσαν στο Άμστερνταμ όπου εξασφάλισε τη θέση του διευθυντή σε μια εταιρεία τροφίμων στην περιοχή του Πρίσενγκρατς. Τον Μάιο του 1940 η ναζιστική Γερμανία επιβλήθηκε στην Ολλανδία και ο τρόμος επέστεψε στη οικογένεια Φρανκ. Ο ΄Οττο πρέπει για άλλη μια φορά να προστατεύσει την οικογένειά του. Αυτή τη φορά να την κρύψει. Δημιουργεί έναν χώρο που διαμορφώνει σε δυο διαμερίσματα στην αποθήκη τροφίμων στο Πρίσενγκρατς όπου μετακομίζει τόσο η οικογένεια Φρανκ όσο και η οικογένεια του συνεργάτη του Βαν Πελ. Αργότερα πήγε κοντά τους και ο Ντάσελ, ένας ηλικιωμένος εβραίος οδοντίατρος. Καθώς οι διώξεις των Εβραίων εντάθηκαν, η οικογένεια άρχισε τον Ιούλιο του 1942 να κρύβεται σε μυστικά δωμάτια του γραφείου του πατέρα, Όττο Φρανκ. Μετά από δύο χρόνια τούς κατέδωσαν και η οικογένεια στάλθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Γκεστάπο λεηλάτησε τη σοφίτα, όπου κρυβόταν η οικογένειά της, αφήνοντας ανάκατα στο πάτωμα περιοδικά, βιβλία, εφημερίδες κτλ. Λίγες μέρες αργότερα, μια καθαρίστρια βρήκε ανάμεσά τους το ημερολόγιο της Άννας. Χωρίς να ξέρει τι ήταν, το παρέδωσε στη Μιπ και την Έλλη, δύο κορίτσια, που η βοήθειά τους στις εβραϊκές οικογένειες δεν αποκαλύφθηκε ποτέ.

 

Η Άννα Φρανκ, πάνω στην εφηβεία και με καταπιεσμένα αισθήματα αφού αισθάνεται πως οι γονείς της την αδικούν σε σχέση με την αδελφή της, δημιουργεί μια φανταστική φίλη την Κίτυ, στην οποία απευθύνεται μέσα από το ημερολόγιό της. «Αγαπητή Κίτυ», γράφει στις πρώτες σελίδες του ημερολογίου της, το οποίο της δώρισε ο πατέρας της στα 13 της χρόνια, «ελπίζω ότι θα είσαι η παρηγοριά μου και το στήριγμά μου». Σ αυτό περιγράφει τα γεγονότα της ζωής της από τις 12 Ιουνίου 1942 μέχρι την τελευταία μέρα πουν έγραψε σ' αυτό, την 1η Αυγούστου 1944.

 

Το ημερολόγιο γίνεται το ουρλιαχτό για ελευθερία των Εβραίων!

 

Το 1942 οι ναζιστές ανακάλυψαν το κρησφύγετο των Φρανκ. Οι δύο οικογένειες καθώς και ο ηλικιωμένος οδοντίατρος μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς όταν αυτό  δέχθηκε επίθεση από τους Ρώσους. Η Άννα και η αδελφή της, Μαργκότ, μεταφέρθηκαν, δύο μήνες πριν το θάνατο της μητέρας τους, στο γερμανικό στρατόπεδο Μπέργκεν – Μπέλζεν. Εκεί η Άννα έδειξε το ίδιο κουράγιο και καρτερικότητα που την είχαν κάνει γνωστή στο Άουσβιτς. Τον Φεβρουάριο του 1945 και τα δυο κορίτσια αρρώστησαν από τύφο. Μια μέρα, η Μαργκότ, προσπαθώντας να σηκωθεί από το κρεβάτι της, που βρισκόταν ακριβώς πάνω από το κρεβάτι της Άννας, έχασε την ισορροπία της και έπεσε κάτω. Στην κατάσταση που βρισκόταν, ο οργανισμός της δεν άντεξε το σοκ. Ο θάνατος της αδελφής της προκάλεσε στην Άννα αυτό που όλα τα προηγούμενα βάσανά της δεν μπόρεσαν να προκαλέσουν: έσπασε το ηθικό της. Λίγες μέρες αργότερα, στις 12 Μαρτίου του 1945 πεθαίνει και αυτή ! Ο πατέρας της, Όττο, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ της σοφίτας, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε ότι το ημερολόγιό της είχε διασωθεί. Πεπεισμένος ότι αποτελούσε μοναδική μαρτυρία, προχώρησε στην έκδοσή του. Το ημερολόγιο εκδόθηκε στην ολλανδική γλώσσα, με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι).

 

 Αποφάσισε να το εκδώσει και σήμερα έχει γίνει ο Ύμνος εναντίον του Ολοκαυτώματος, έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και έχει κάνει εκατομμύρια πωλήσεις. Το καταφύγιο της οικογένειας στο Πρίσενγκρατς λειτουργεί σήμερα ως κέντρο νεότητας με την ονομασία «Το σπίτι της Άννα Φρανκ». Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το καταφύγιο κάλυπτε μια μεγάλη βιβλιοθήκη η οποία οδηγούσε στην κρυφή πόρτα των δωματίων. Όταν οι ναζιστές ανακάλυψαν το κρησφύγετο αναγκάστηκαν να παραμερίσουν δεκάδες βιβλία για να μπουν στα διαμερίσματα και να φτάσουν στην Άννα.

 

Το πρώτο χειρόγραφο προς έκδοση, με επίλογο γραμμένο από φίλο της οικογένειας, στον οποίο καταγραφόταν η τύχη της συγγραφέως έφθασε την άνοιξη του 1946  στα χέρια του Dr. Jan Romein, ένος Δανού ιστορικού, ο οποίος έγραψε αμέσως άρθρο για την εφημερίδα Het Parool: «…Τούτο το φαινομενικά ασυνεχές ημερολόγιο ενός παιδιού, αυτή η de profundis αποκάλυψη με τη φωνή ενός παιδιού, ενσωματώνει τη φρίκη του φασισμού περισσότερο από οποιοδήποτε στοιχείο της Νυρεμβέργης…» Jan Romein

 

Το άρθρο διέγειρε το ενδιαφέρον του εκδοτικού οίκου Contact Publishing που προσέγγισε τον Όττο Φρανκ. Προσφέρθηκε να εκδώσει το βιβλίο, αλλά συμβούλευσε τον Όττο Φρανκ να αποφύγει τις αφηγήσεις εκείνες που υποδείκνυαν την αναδυόμενη σεξουαλικότητα της Άννα εξαιτίας πιθανών αντιδράσεων συντηρητικών και πρότεινε περικοπές. Αρκετές από τις καταχωρήσεις του ημερολογίου διαγράφηκαν, πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο στις 25 Ιουνίου 1947.

 

Προς τα τέλη του 1950 βρέθηκε ο μεταφραστής της αγγλικής γλώσσας, η Barbara Mooyaart-Doubleday που συνήψε συμβόλαιο με την Vallentine, Mitchell & Co. στην Αγγλία και κατά το επόμενο έτος η μετάφρασή της, που περιλάμβανε τα τμήματα που είχε αφαιρέσει ο Όττο Φρανκ, εκδόθηκε στις ΗΠΑ και το 1952 στη Μεγάλη Βρετανία. Έγινε μπεστ-σέλερ και ακολούθησαν μεταφράσεις στη γερμανική, την ιταλική, την ισπανική, τη ρωσική, την ιαπωνική και την ελληνική γλώσσα.

 

Το βιβλίο που βασίστηκε στο ημερολόγιο κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1955, και η ταινία που ακολούθησε απέδωσε στη Σέλλεϋ Γουίντερς βραβείο Όσκαρ για την ερμηνεία της. Η Γουίντερς δώρισε το Όσκαρ στον Οίκο Άννα Φρανκ, στο Άμστερνταμ. Το ημερολόγιο της Άννας εκδόθηκε πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα το Μάρτιο του 1997.

 

 

 

 

 

Πηγές: iefimerida.gr / Wikipedia.org / Cretalive.gr / annefrank.org