Αλυσσανδράκης: Κλιματική αλλαγή, κόστος παραγωγής και εισαγόμενο νοθευμένο μέλι η «τέλεια καταιγίδα» για την μελισσοκομεία

Η φετινή χρονιά ήταν μία χρονιά που ξεκίνησε πάρα πολύ καλά αλλά οι φόβοι ότι η άνοιξη θα είναι σύντομη επιβεβαιώθηκαν και έτσι κατέληξε σε μία κακή χρονιά για το μέλι. Οι καύσωνες που είχαμε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο ξέραναν τη φύση και τα οπωροφόρα δέντρα τα οποία παρέχουν στις μέλισσες τροφή εκείνη την περίοδο, δεν μπόρεσαν να ανθίζουν κανονικά. Όπως είναι η μελιτοφορία της Κρήτης, η άνοιξη ακολουθείται από ένα κενό ανθοφορίας πριν το θυμάρι. Όσο πιο νωρίς τελειώσει η άνοιξη τόσο πιο μεγάλο είναι το κενό αυτό. Αυτό που κάνουν παραδοσιακά οι μελισσοκόμοι είναι ότι προσπαθούν να συντηρήσουν μία δυναμική των μελισσιών εκείνη την περίοδο που είναι το κενό ανθοφορίας έτσι ώστε να έχουν δυνατά μελίσσια για να πάνε στα θυμάρια. Φέτος που η άνοιξη τελείωσε πολύ νωρίς το κενό αυτό ήταν πολύ μεγάλο και έτσι ήταν αδύνατον για οποιονδήποτε μελισσοκόμο να συντηρήσει δυνατά και πολυπληθή μελίσσια ώστε να αξιοποιήσει το θυμάρι. Το δεύτερο έχει να κάνει με το θυμάρι αυτό καθαυτό. Σε πολλές περιοχές το θυμάρι δεν άνθισε καθόλου. Το εάν ξεράθηκε το φυτό ή όχι είναι κάτι που θέλει διερεύνηση καθώς το ότι δεν άνθισε δεν σημαίνει ότι δεν θα ανθίσει και του χρόνου εάν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Σε όποιες περιοχές δώσανε τα θυμάρια η μελιτοφορία ήταν μικρής διάρκειας. Επίσης, τα μελίσσια ήταν αδύναμα και έτσι δεν μπόρεσαν να μαζέψουν πολύ μέλι σε αυτή την μικρή περίοδο ανθοφορίας με αποτέλεσμα να έχουμε φέτος ελάχιστο θυμαρίσιο μέλι. Στα Ατερούσια το θυμάρι δεν άνοιξε καθόλου. Ωστόσο, τα Χανιά που δέχονται περισσότερες βροχές έχουν καλύτερες συνθήκες για τα μελίσσια σε σχέση με το Λασίθι.

Οι μέλισσες οι οποίες είναι πιο καλά προσαρμοσμένες σε αυτές τις πιο δύσκολες συνθήκες είναι αυτές που θα επιβιώσουν και με αυτόν το τρόπο θα υπάρξει μία φυσική επιλογή αρκεί να σταματήσει να έρχεται ξένο γενετικό υλικό στην Κρήτη. Αυτή τη στιγμή, έχουμε την «τέλεια καταιγίδα» όσον αφορά το μέλι, σχολίασε ο κος Αλυσσανδράκης. Έχουμε τρία πολύ μεγάλα «βαρομετρικά χαμηλά», και στη μέση είναι η μελισσοκομεία. Το πρώτο είναι η κλιματική αλλαγή, το δεύτερο είναι το κόστος παραγωγής του μελιού το οποίο έχει αυξηθεί κατά 50-60% με την τιμή να μην έχει αυξηθεί αναλογικά. Ο μελισσοκόμος δεν μπορεί να αυξήσει την τιμή του όσο θα έπρεπε γιατί φοβάται ότι θα χάσει τον πελάτη. Τρίτον, έχει να ανταγωνιστεί τα εισαγόμενα μέλια τα οποία είναι πολύ φθηνότερα αλλά κατώτερης ποιότητας. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο με την νοθεία του μελιού με την ΕΕ να διαπιστώνει ότι τα περισσότερα μέλια που εισάγονται είναι νοθευμένα. Χρειάζονται λοιπόν ριζικές επεμβάσεις. Οι μελισσοκόμοι λόγω της τεράστιας εμπειρίας τους μπορούν να αντιμετωπίζουν τις αλλαγές των καιρικών συνθηκών. Εάν όμως συνεχιστεί το πρόβλημα της νοθείας το οποίο δεν επιτρέπει στους μελισσοκόμους να αυξήσουν τις τιμές και δεν δοθούν ενισχύσεις στους μελισσοκόμους για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος τότε θα έχουμε τεράστια μείωση του αριθμού των μελισσοκόμων. Ήδη οι μικροί μελισσοκόμοι εγκαταλείπουν το επάγγελμα καθώς αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Αν οι μελισσοκόμοι σταματήσουν να ασκούν την μελισσοκομία θα υπάρχει πρόβλημα παραγωγής τροφής. Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο καθώς δεν έχει να κάνει μόνο με την επιβίωση των μελισσοκόμων αλλά με την επιβίωση του ανθρώπου συνολικά. Αυτό που βλέπει ο κος Αλυσσανδράκης είναι ότι αυτοί που πρέπει να ακούσουν δεν ακούνε. Όσον αφορά την έκτακτη επιχορήγηση που έδωσε το Υπουργείο για την μελισσοκομεία είπε ότι στη πραγματικότητα πρόκειται για επικοινωνιακό τρικ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θέλει οι πολίτες να παράγουν τρόφιμα και η Ευρωπαϊκή πολιτική στον πρωτογενή τομέα είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν θέλουν να παράγουμε αλλά να εισάγουμε γι’ αυτό και επιτρέπει τις εισαγωγές φρούτων και λαχανικών. Ο κος Αλυσσανδράκης τόνισε ότι δεν έχει πρόβλημα με το κινέζικο μέλι αρκεί να είναι μέλι, να πληροί τις προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και να πωλείται στη τιμή που πρέπει.

Αυτό που έρχεται είναι απρόβλεπτο και δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθεί καθώς ο καιρός είναι απρόβλεπτος. Σίγουρα χρειαζόμαστε το κρύο. Αυτό που συνιστά ο καθηγητής στους μελισσοκόμους είναι να βρίσκονται πιο κοντά στα μελίσσια και να μάθουμε εμείς από τις μέλισσες. Χρειάζεται περισσότερη παρατήρηση προς τις μέλισσες ώστε να μας δείξουν αυτές τι χρειάζονται.

Όσον αφορά τις ασθένειες, ο κος Αλυσσανδράκης είπε ότι δεν έχουν αυξηθεί. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει ένα παράσιτο στις μέλισσες, το «βαρρόα», το οποίο όταν βρει έναν οργανισμό αδύναμο τον καταπονεί περισσότερο. Οπότε, το βασικό πρόβλημα είναι ότι οι μέλισσες δεν είναι πια τόσο ανθεκτικές, ικανές να αντιμετωπίσουν αυτό το ακάρι. Άρα όσο πιο αδύναμα είναι τα μελίσσια τόσο πιο ευάλωτα σε όλες τις κακουχίες.

Στην Ελλάδα έχουμε 25.000 μελισσοκόμους και στην Κρήτη γύρω στις 2.500. Αυτό που μπορεί να κάνει ο καταναλωτής είναι να βρει έναν μελισσοκόμο από τον κύκλο του και να παίρνει μέλι από αυτόν. Αυτή είναι η καλύτερη κίνηση προς την εγγυημένη ποιότητα, είπε ο κος Αλυσσανδράκης.

Στην συνέχεια, ο κος Αλυσσανδράκης μίλησε για το λάδι. Η φετινή χρονιά θα μπορούσε να είναι καλύτερη αν είχαμε περισσότερες βροχές, αλλά δεν φαίνεται να είναι μία κακή χρονιά και ότι θα πάει πολύ καλύτερα από ότι αναμενόταν. Ο δάκος είναι ένα έντομο που οι συνθήκες που προτιμάει είναι μέτριες θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία. Το φετινό καλοκαίρι ήταν το λιγότερο ευνοϊκό καλοκαίρι για το δάκο των τελευταίων ετών. Εάν το καλοκαίρι δεν πάει καλά και δεν έχουμε υψηλούς πληθυσμούς δάκου αρχές Σεπτέμβρη τότε το έντομο δεν προλαβαίνει να αναπτύξει τόσο μεγάλους πληθυσμούς. Βάση αυτών των δεδομένων, ο κος Αλυσσανδράκης εκτιμά ότι η φετινή χρονιά δεν θα είναι δακοχρονιά.

Όσον αφορά την συγκομιδή της ελιάς, ο καθηγητής είπε ότι αυτή καθορίζεται από το στάδιο ωρίμανσης του ελαιόκαρπού. Όταν λοιπόν το χρώμα του ελαιόκαρπου αρχίζει να αλλάζει τότε είναι το κατάλληλο στάδιο συγκομιδής ώστε να έχει ο παραγωγός καλής ποιότητας λάδι. Δεδομένων των φετινών συνθηκών, πιστεύει ότι μέχρι τα μέσα με τέλη Νοέμβρη οι παραγωγοί θα έχουν μαζέψει πάνω από το 90%. Το καλοκαίρι ήταν πολύ δύσκολο για τις ελιές αλλά φαίνεται ότι κράτησαν. Για να ξεραθεί μία ελιά σημαίνει ότι ήταν καταπονημένη και από τις προηγούμενες χρονιές. Το πως ανταποκρίνεται ένα δέντρο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εξαρτάται από το κλίμα της περιοχής, το έδαφος και την ατμοσφαιρική υγρασία. Η ποικιλία επίσης παίζει ρόλο καθώς η κορωνέικη είναι μία ποικιλία που αντέχει περισσότερο στις ξηροθερμικές συνθήκες σε σχέση με άλλες ποικιλίες. Φέτος, η κορωνέικη έδειξε ότι ακόμα και αυτός ο πολύ ήπιος χειμώνας που είχαμε ήταν αρκετός.

Κλείνοντας, ο κος Αλυσσανδράκης ανέφερε ότι το ελαιόλαδο είναι χρηματιστηριακό προϊόν και η τιμή του εξαρτάται από τις ποσότητες που υπάρχουν κάθε φορά. Η Ελλάδα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί ποσοτικά άρα αυτό που μένει είναι η ποιότητα. Θα πρέπει λοιπόν να έχουμε ένα ποιοτικό προϊόν για να μπορέσουμε να έχουμε λόγο στην αγορά. Το ελαιόλαδό μας είναι εξαιρετικό ποιοτικά και γίνονται συνεχώς δράσεις ώστε να ενημερώνονται οι παραγωγοί.

* Ρεπορτάζ: Μαρία Τσαγκαράκη - Βαγγέλης Βενέτης

* Κείμενο - Επιμέλεια: Ελένη Ζαχαράκη

* Τεχνική επιμέλεια - Υποστήριξη: Κατερίνα Κοντού