Α. Στεφανάκης - Πολυτεχνείο Κρήτης: Η διαχείριση του νερού και των υγρών αποβλήτων μέσω της κυκλικής οικονομίας
Ο νέος Πρόεδρος της Επιστημονικής Ομάδας των Συστημάτων Τεχνητών Υγροβιότοπων για τον Έλεγχο της Ρύπανσης των Υδάτων της Διεθνούς Ένωσης Υδάτων, μίλησε στον Ηχώ 99,8
Ο Αλέξανδρος Στεφανάκης, Επίκουρος Καθηγητής της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και νέος Πρόεδρος της Επιστημονικής Ομάδας των Συστημάτων Τεχνητών Υγροβιότοπων για τον Έλεγχο της Ρύπανσης των Υδάτων της Διεθνούς Ένωσης Υδάτων, μίλησε στον Ηχώ 99,8 για τις νέες μεθόδους και τεχνολογίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην διαχείριση των νερών και των υγρών αποβλήτων.
Η συγκεκριμένη επιστημονική ομάδα ασχολείται με φυσικά συστήματα επεξεργασίας και λύσεις βασισμένες στη φύση με σκοπό την επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση νερών και υγρών αποβλήτων, είπε ο κος Στεφανάκης ο οποίος μας εξήγησε ότι πρόκειται για πράσινες τεχνολογίες όπου η ίδια η επεξεργασία γίνεται με έναν πιο οικολογικό και βιώσιμο τρόπο, κυρίως με συστήματα τεχνητών υδροβιότοπων, όπου η επεξεργασία είναι τεχνικά αποτελεσματική αλλά και πολύ φιλοπεριβαλλοντική. Το πιο σημαντικό με αυτή την τεχνολογία είναι ότι είναι ιδανική για μικρούς και μικρομεσαίους οικισμούς γιατί έχει πάρα πολύ μικρό κόστος στο κομμάτι της λειτουργίας και της συντήρησης. Επίσης, μας ενημέρωσε ότι φέτος αναθεωρήθηκε η Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Επεξεργασία Αστικών Λυμάτων ώστε να καλύπτει όλους τους οικισμούς από 1.000 κατοίκους και πάνω κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι ιδανική για τέτοιες περιπτώσεις. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε και καθαρό επεξεργασμένο νερό πιο κοντά διαθέσιμο για περιοχές που το έχουν ανάγκη.
Σε ερώτηση που τέθηκε για την Ενιαία Διαχείριση Υδάτων, ο κος Στεφανάκης απάντησε ότι βλέπει θετικά την δημιουργία ενός στρατηγικού σχεδιασμού σε επίπεδο νησιού. Ωστόσο, τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να δούμε τις λεπτομέρειες όπως τις τεχνολογίες και τις πρακτικές που θα χρησιμοποιήσουμε για την υλοποίηση αυτού του σχέδιού ώστε να δούμε και πως θα διαθέσουμε και τους οικονομικούς πόρους. Επεσήμανε, ότι πρέπει να δούμε και την επαναχρησιμοποίηση του νερού, δηλαδή την κυκλική οικονομία του νερού κάτι που δυστυχώς στην χώρα μας βρίσκεται στο 2-3%. «Έχουμε έναν σημαντικό πόρο στα χέρια μας ο οποίος είναι πολύ καλός για την άρδευση και εμείς τον πετάμε.», είπε χαρακτηριστικά ο κος Στεφανάκης για τα υγρά απόβλητα.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση του προβλήματος του νερού, ο κος Στεφανάκης ανέφερε ότι θα πρέπει να μιλήσουμε για ένα πλέγμα λύσεων και παρεμβάσεων το οποίο ξεκινάει από το επίπεδο Περιφέρειας και φτάνει στο πως δρούμε εμείς σαν υπεύθυνοι πολίτες. Στην χώρα μας υπάρχουν τόσες πολλές διαρροές που εάν απλά βελτιώσουμε τις υποδομές και τα δίκτυα θα είχαμε λύσει το πρόβλημα, τόνισε, αφού υπάρχουν πολλές περιοχές που οι απώλειες φτάνουν το 50%.
Ειδικά για την Κρήτη και τα νησιά θα πρέπει να εφαρμοστούν και άλλες τεχνικές όπως το να συγκεντρώνουμε και να αξιοποιούμε το βρόχινο νερό όπως έκαναν παλιά, να αυξήσουμε το ποσοστό που επαναχρησιμοποιούμε και να πάμε και σε άλλες τεχνολογίες όπως το να παράγουμε πόσιμο νερό από την επεξεργασία της ατμόσφαιρας.
Ο σκοπός δεν είναι να σπείρουμε τον πανικό αλλά θα πρέπει να δράσουμε άμεσα, είπε ο κος Στεφανάκης. Δυστυχώς στην χώρα μας, εάν εξαιρέσουμε την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη, αν και έχουμε τις δυνατότητες, η λυματολάσπη καταλήγει στους ΧΥΤΑ παρόλο που υπάρχει Ευρωπαϊκή οδηγία η οποία το απαγορεύει. Στο Πολυτεχνείο Κρήτης τρέχει ένα εθνικό έργο με χρηματοδότηση από το πράσινο ταμείο το οποίο αφορά την διαχείριση της λυματολάσπης στη κυκλική οικονομία. Επικεντρώνονται δηλαδή στους τρόπους διαχείρισης και αξιοποίησή της. Το θέμα είναι να φτάσουν όλα αυτά στα αυτιά αυτών που πρέπει και να δουν ότι υπάρχουν πράσινες, βιώσιμες εναλλακτικές. Η λυματολάσπη με σωστή επεξεργασία δημιουργεί ένα πολύ καλό λίπασμα το οποίο είναι τζάμπα. Συνεπώς, με σωστή τεχνογνωσία, πολύ εύκολα μπορούμε να κάνουμε μία σημαντική αλλαγή, είπε ο κος Στεφανάκης.
Κλείνοντας, εξήγησε ότι ο ελληνικός χώρος, τόσο ως προς το ανάγλυφο όσο και ως προς τις κλιματολογικές συνθήκες, καθιστά την τεχνολογία των Τεχνητών Υγροβιότοπων ιδανική λύση. Πρόσθεσε, ότι υπάρχουν δοκιμασμένες λύσεις και σε αυτό το πλαίσιο συμφώνησαν να πραγματοποιηθεί το επόμενο συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Υδάτων (IWA) στα Χανιά ώστε να δείξουν τις εφαρμογές και τις δυνατότητες που έχουν οι συγκεκριμένες τεχνολογίες.
Σύντομο βιογραφικό
Ο Αλέξανδρος Στεφανάκης είναι από τα τέλη του 2019 Επίκουρος Καθηγητής στη Σχολή Μηχανικών Χημικών και Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης και Διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος. Είναι κάτοχος διπλώματος Μηχανικού Περιβάλλοντος και Διδάκτωρ του ίδιου Τμήματος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, με M.Sc. από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών.
Είναι εκλεγμένος Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Οικολογικής Μηχανικής, καθώς και εκλεγμένος Περιφερειακός Συντονιστής Αφρικής και Μέσης Ανατολής για την Ομάδα ‘Wetlands for Water Pollution Control’ της Διεθνούς Ένωσης Νερού (International Water Association). Είναι αρχισυντάκτης στο περιοδικό της Springer ‘Circular Economy and Sustainability’, και Associate Editor σε άλλα (Ecological Engineering, Environmental Science and Pollution Research, Nature-Based Solutions). Έχει οριστεί Ευρωπαίος Πρεσβευτής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό την προώθηση του μηνύματος και συντονισμό δράσεων για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με το κορυφαίο 2% των Επιστημόνων παγκοσμίως του Πανεπιστημίου Stanford.
Στο παρελθόν, εργάστηκε ως Λέκτορας και Ερευνητής στο School of Environment and Technology, University of Brighton στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως Ερευνητής στο Helmholtz Center for Environmental Research - UFZ στην Γερμανία και στο University of Beira Interior στην Πορτογαλία. Έχει απασχοληθεί στο πολυεθνικό γκρουπ Bauer Resources GmbH ως Manager Τεχνο-οικονομικών Προσφορών (Tender Manager) και Ειδικός Τεχνητών Υγροβιότοπων (Wetlands Specialist) με βάση τη Μέση Ανατολή. Έχει υπάρξει υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών στο Πρόγραμμα Αριστείας ΙΚΥ – Siemens.
Ως Μηχανικός και Ερευνητής εστιάζει στη μηχανική του νερού και υγρών αποβλήτων, και συγκεκριμένα στις λύσεις που βασίζονται στη φύση και στην οικολογική μηχανική για τη βιώσιμη διαχείριση νερών και υγρών αποβλήτων σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής. Ασχολείται με το περιεχόμενο και τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, ιδιαίτερα στη διαχείριση των υδάτων και αποβλήτων, στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης προς μια βιώσιμη κοινωνία. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ειδικός σε βιώσιμα και αποκεντρωμένα συστήματα επεξεργασίας νερού και λυμάτων, όπως οι Τεχνητοί Υγροβιότοποι. Έχει σχεδιάσει δεκάδες τέτοιες εγκαταστάσεις ανά τον κόσμο.
Το επαγγελματικό του χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει το σχεδιασμό και λειτουργία της μεγαλύτερης βιομηχανικής μονάδας Τεχνητού Υγροβιότοπου στον κόσμο (175.000 μ³/μέρα) για τη διαχείριση υγρών αποβλήτων πετρελαιοπηγών στο Ομάν, η οποία έχει βραβευθεί από τον πρώην ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών Kofi Annan για τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις (99% μείωση αερίων θερμοκηπίου). Έχει επίσης σχεδιάσει τη μεγαλύτερη μονάδα Τεχνητού Υγροβιότοπου στον κόσμο για την επεξεργασία αστικών υγρών αποβλήτων (16.000 μ³/μέρα) στην Σαουδική Αραβία (Red Sea Project), καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα συστήματα Τεχνητών Υγροβιότοπων στον κόσμο για την επεξεργασία απορροής ορυχείων στην Βραζιλία (45.000 κ.μ/μέρα). Έχει πληθώρα εργασιών σε διεθνή περιοδικά με κριτές, βιβλία, κεφάλαια βιβλίων και πρακτικά συνεδρίων και έχει δώσει πολλές προσκεκλημένες ομιλίες. Συμμετέχει σε διάφορα εθνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.
-
* Ρεπορτάζ: Μαρία Τσαγκαράκη - Βαγγέλης Βενέτης
* Κείμενο - Επιμέλεια: Ελένη Ζαχαράκη
* Τεχνική επιμέλεια - Υποστήριξη: Κατερίνα Κοντού
- Ακολουθήστε μας στο facebook
- Κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο YouTube