Η Εξόδιος Ακολουθία της μακαριστής Μοναχής Φεβρωνίας

Σε κλίμα  ιδιαίτερης συγκίνησης αλλά και μέσα στην ατμόσφαιρα της λαμπροφόρου Αναστάσεως τελέσθηκε το απόγευμα της Τρίτης της Διακαινησίμου Εβδομάδος, 10 Απριλίου 2018, η εξόδιος ακολουθία της μακαριστής Μοναχής Φεβρωνίας, Ηγουμένης της Ι. Μονής Παναγίας Εξακουστής Μαλλών Ιεράπετρας, στο Καθολικό της Ιεράς Μονής, προεξάρχοντος του Σεβ. Μητροπολίτου Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέου και συμμετασχόντων του Σεβ. Μητροπολίτου Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γερασίμου και του οικείου Ποιμενάρχου, Σεβ. Μητροπολίτου Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κυρίλλου.

 

Στην ακολουθία έλαβαν μέρος ο Παν/τος Ηγούμενος της Ι. Μονής Τοπλού Σητείας Αρχιμ. Φιλόθεος Σπανουδάκης, ο Πανοσιολ. Iεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Πέτρας και Χερρονήσου Αρχιμ. Νικόδημος Κατρίνης και πλειάδα Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως. Παρέστησαν επίσης μοναχοί και μοναχές, μεταξύ των οποίων η Οσιωτάτη Ηγουμένη της Ιεράς Μονής Κουφής Πέτρας Μοναχή Θεαγγέλη και αντιπροσωπεία Μοναζουσών των Ιερών Ησυχαστηρίων Αγίων Θεοδώρων Ηρακλείου και Άξιον Εστί και Αναστάσεως του Κυρίου Ιεράπετρας, ο Δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Θεοδ. Καλαντζάκης και πλήθος πιστών της ευρύτερης περιοχής.

 

Στον επικήδειο λόγο του ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Κύριλλος εξήρε τις αρετές και τα χαρίσματα της μακαριστής Ηγουμένης,  υπογραμμίζοντας ότι αξιοποίησε κατά Χριστόν τον «βραχύ» χρόνο της παρούσας ζωής, αγωνιζόμενη συνεχώς για τον αγιασμό και την εν Χριστώ τελείωση τόσο της ίδιας όσο και της Αδελφότητας της Μονής.

 

Τέ­λος, ευχήθηκε ολό­ψυ­χα ο Τριαδικός Θε­ός, με τις πρε­σβείες της Παναγίας της Εξακουστής που από μικρή αγάπησε και διακόνησε για ολόκληρα 42 χρόνια ως Ηγουμένη, και του Οσίου Χατζή Ανανίου  του Θαυματουργού, κτήτορος και ιδρυτού της Μονής, και με τις ευχές των Σεβ. Μητροπολιτών Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέου Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γερασίμου, να α­να­παύ­σει την ευλογημένη ψυ­χή της Μοναχής Φεβρωνίας «εν χώρᾳ ζώντων και εν σκηναίς δικαίων».

 

Λόγος ἐπικήδειος Σεβ. Μητροπολίτου Ἱεραπύτνης & Σητείας κ. Κυρίλλου, 

κατά τήν ἐξόδιο ἀκολουθία τῆς Μοναχῆς Φεβρωνίας, Ἡγουμένης Ἱερᾶς Μονῆς Παναγίας Ἐξακουστῆς Μαλλῶν (Τρίτη τῆς Διακαινησίμου 10/4/18).

«Μακάριοι οἱ νεκροί οἱ ἐν Κυρίω ἀποθνήσκοντες ἀπ’ ἄρτι».

 

 

Μέ βαθυτάτη λύπη καί θλίψη, κατά τό ἀνθρώπινον, ἀλλά καί μέ πεπεληρωμένη τήν καρδιά μας ἀπό τήν χαρά καί τήν ἐλπίδα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου - Σεβ. Μητροπολῖτα Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου κ. Ἀνδρέα Σεβ. Μητροπολῖτα Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Γεράσιμε, Σεβαστοί Πατέρες,  Ὁσιώτατες Μοναχές καί εὐλογημένοι χριστιανοί-  προπέμπουμε σήμερα Τρίτη τῆς Διακαινησίμου Ἑβδομάδος, στήν αἰωνιότητα τήν πολιά καί πολυσέβαστη Ἡγουμένη καί πνευματική Μητέρα τῆς Μονῆς Παναγίας Ἑξακουστῆς Μαλλῶν, μακαριστή Μοναχή Φεβρωνία.

          «Πολλοί οἱ δίκαιοι καί οὐδείς αὐτῶν τῆς τοῦ θανάτου ἐξουσίας ἑαυτόν ἠδυνήθη λυτρώσασθαι» (Γελάσ. Μ. 85, 1304). Συνεπῶς καί ἡ ἀοίδιμος Γερόντισσα ἦταν φυσικό νά ἀκολουθήσει τήν ἐν εἴδει ρέοντος ποταμοῦ ἀσυγκράτητη ροή τοῦ ἀνθρωπίνου βίου, τοῦ «πεπληρωμένου μέ ἀλλεπάλληλα κύματα», κατά τόν οὐρανοφάντορα Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας μας, Μέγα Βασίλειο. 

Ἡ μακαριστή Γερόντισσα Φεβρωνία, ἀναχώρησε ἀπό τήν παροῦσα ζωή πλήρης ἡμερῶν καί πλήρης ἀρετῶν τό ἑσπέρας τῆς Δευτέρας τῆς Διακαινησίμου Ἑβδομάδος, στό Νοσοκομεῖο Ἱεράπετρας, ὅπου νοσηλευόταν τίς τελευταῖες ἡμέρες, μετά ἀπό ἀσθένεια λίγων ἑβδομάδων, ἔχοντας συ­νε­χῶς στό στό­μα της καί στήν καρ­διά της τό «δό­ξα Σοι ὁ Θε­ός» καί τό «Κύριε ἐλέησον». «Ὅσοι τήν ἐπισκεφθήκαμε θαυμάσαμε τή δύναμη, τήν παρρησία, τήν ἀνδρεία της, ἐνώπιον του θανάτου! «Φεύγω Σεβασμιώτατε, μου εἶπε μεταξύ πολλῶν ἀλλων, τώρα ήρθε η ώρα μου! Εγώ πάω στον ουρανό και μοῦ ἔνευσε μέ θάρρος!! Νά προσέχεις τό μοναστήρι καί νά κάνεις τή γιορτή τοῦ Χατζηανανία»!

Ὁ Πανάγαθος Θεός κάλεσε τή μακαριστή Γερόντισσα κοντά Του τή Δευτέρα τοῦ Πάσχα, μέσα στήν Διακαινήσιμο Ἑβδομάδα, ἡ ὁποία θεωρεῖτει μία ἡμέρα. Εἶναι σύμβολο τῆς ἀνεσπέρου «8ης ἡμέρας», δηλαδή τῆς ἄχρονης καί ἀτελεύτητης ἡμέρας τῆς οὐρανίου Βασιλείας. Αὐτή ἡ Ἑβδομάδα τῆς Λαμπρῆς, ὅπως μᾶς λένε οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι τό προοίμιο τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, πού ξεκινᾶ μέ τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ καί «ἐστίν ἄλλου κόσμου ἀρχή». 

Ὅλη τήν Ἑβδομάδα καί σέ ὅλες τίς ἀκολουθίες ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει καί ὑμνεῖ τήν ’Ανάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποία εἶναι καί ἡ Ἀνάσταση τῆς ἀνθρώπινης φύσης, πού Ἑκεῖνος ὁλόκληρη προσέλαβε μέ τήν ἐνανθρώπησή Του. Γι’ αὐτό καί ἐξόδιος ἀκολουθία πού ψάλλαμε εἶναι ἡ ἀναστάσιμη Ἀκολουθία, μέ τίς καταβασίες τοῦ Πάσχα «ἀναστάσεως ἡμέρα». Πλέον ὁ θάνατος εἶναι ὕπνος, εἶναι πάσχα, δηλαδή  διάβαση, πέρασμα, ἀπό τά πρόσκαιρα καί φθαρτά στά αἰώνια καί ἀληθινά. Καί, ὅσοι πιστεύουν στόν νικητή τοῦ θανάτου, στόν ἐκ νεκρῶν ἀναστάντα Κύριον, ὅπως ἡ μακαριστή Γερόντισσα,  ὁ θάνατος εἶναι διάβαση πρός τήν αἰώνια ζωή, πού πηγάζει ἀπό τό κενό μνημεῖο τοῦ Κυρίου. 

Ὁ θάνατος καταργήθηκε μέ τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἀναστάς Κύριος, μέ τόν θάνατο καί τήν τριήμερο ἀνάστασή Του, νίκησε τόν θάνατο. Τοῦτο μᾶς τόνισε καί ὁ θεόπνευστος Κατηχητικός Λόγος τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, πού διαβάσαμε τήν Κυριακή τοῦ Πάσχα: «Μηδείς φοβείσθω θάνατον. Ἠλευθέρωσε γάρ ἡμᾶς ο τοῦ Σωτῆρος θάνατος. Ἔσβεσεν αὐτόν, ὑπ’ αὐτοῦ κατεχόμενος...». Δηλαδή: «Κανένας δέν πρέπει νά φοβᾶται τόν θάνατο, διότι ἔχουμε ἐλευθερωθεῖ ἀπό τήν ἐξουσία τοῦ θανάτου μέ τόν θάνατο τοῦ Θεανθρώπου Σωτῆρος Χριστοῦ. Ὁ Κύριός μας, κατά τήν τριήμερο κατοχή του ἀπό τόν θάνατο, ἐξουδετέρωσε τό κράτος καί τή δύναμή του» καί «ἔδωκεν ἡμῖν τήν αἰώνιον ζωήν καί μέγα ἔλεος».

Ἡ μακαριστή  ἀξιοποίησε τόν «βραχύ» χρόνο αὐτῆς τῆς ζωῆς. Τή χαρακτήριζαν οἱ ἀρετές τῆς Μοναχικῆς ζωῆς, ἡ παρθενία, ἡ ἀκτημοσύνη και ἡ ὑπακοή. Ὑπῆρξε ἄνθρωπος τῆς ἡσυχίας, τῆς νηστείας καί τῆς προσευχῆς.  Ὁ λόγος της, πάντοτε γλυκύς σάν νέκταρ, μαλάκωνε τήν καρδιά των πονεμένων ανθρώπων καί τούς ἐνίσχυε. Στό κομποσχοίνι της ἔβαζε ὅλους ὅσοι εἶχαν ἀνάγκη, καί ἐνδιαφερόνταν ἔμπρακτα γιά ὅλους, τούς ἐγγύς καί τούς μακράν. Διεκρίνετο καί γιά τό γνήσιο Ἐκκλησιαστικό της ἦθος καί τό ἀσκητικό της φρόνημα, καθώς ἀγωνιζόταν συνεχῶς γιά τόν ἁγιασμό καί τήν ἐν Χριστῷ τελείωση τῆς ἰδιας καί τῶν ἀδελφῶν της.

Ἡ μακαριστή Γερόντισσα γεννήθηκε τό ἔτος 1927 στίς Βοῦτες Μαλεβιζίου.  Ἀναθρεμμένη σέ ἐκκλησιαστικό περιβάλλον καί ἀπό μικρή γνωρίζοντας τήν ὀρφάνεια, προσῆλθε σέ νεαρή ἡλικία ὡς δό­κι­μη μο­να­χή στήν Ἱερά Μονή Σαββαθιανῶν Ἡρακλείου, ἐπί μα­κα­ρι­στῆς Γε­ρον­τίσ­σης Μελάνης, ἡ ὁ­ποί­α καί τήν εἰ­σή­γα­γε στή μαθη­τεί­α τῆς μο­να­χι­κῆς ζω­ῆς. Εἶχε ἀποφασίσει νά ἀφιερωθεῖ ψυχῇ τε καί σώματι στήν ἀγάπη καί τή λατρεία τοῦ Θεοῦ, καθώς ἀγάπησε τόν Νυμφίο τῆς Ἐκκλησίας Χριστό, τοῦ Ὁποίου ἡ ἀγάπη ὑπέρκειται ἀκόμα καί αὐ­τῆς τῆς ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης τῶν οἰκείων, τῶν γονέων, τῶν ἀδελφῶν καί τῶν συγγενῶν.

Στό παλλάδιο αὐτό τῆς μοναχικῆς πολιτείας, στήν Ἱ­ε­ρά Μο­νή Σαββαθιανῶν, ἀνέλαβε ση­μαν­τι­κά δι­α­κο­νή­μα­τα, πού ἡ ἀείμνηστη Ἡγουμένη τῆς ἀνέθετε, ἐ­κτι­μών­τας τά πλού­σια καί πο­λυ­ποί­κι­λα χα­ρί­σμα­τά της, τήν ἀ­γά­πη της γιά τόν Θε­ό, τήν ἰδιαίτε­ρη εὐ­φυί­α της καί τήν ἀ­πα­ρά­μιλ­λη ἐρ­γα­τι­κό­τη­τά της. Ἔλαβε τή Μοναχική Κουρά καί τό μοναχικό ὄνομα Φεβρωνία ἀπό τόν ἀοίδιμο Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης Εὐγένιο καί ἔκτοτε ἀνέβαινε ἕνα-ἕνα τα σκαλοπάτια τῆς προσωπικῆς της τελείωσης, 

Ἔχοντας ὡς πνευματικό Πατέρα της τόν μακαριστό Γέροντα Σεβαστιανό Στεφανόπουλο ἀργότερα, ἡ ἀοίδιμος Γερόντισσα Φεβρωνία μαζί μέ τήν μακαριστή Μοναχή Δωροθέα ἐγκαταστάθηκαν καί συνέχισαν τήν ἄσκησή τους στήν ἰσάγγελο μοναστική πολιτεία στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Νικολάου στό Τσιρίλοβο Καστοριᾶς. Μετέπειτα οἱ δύο Μοναχές μετεγκαταστάθηκαν στήν Ἱερά Μονή Κορώνης Καρδίτσης, ὅπου παρέμειναν ἕως καί τό ἔτος 1974, και αργότερα φιλοξενήθηκαν για λίγο διάστημα στήν Ἱερά Μονή Ἁγίων Θεοδώρων Καλαμπάκας. Ἐκεῖ παρέμειναν προσωρινά ἕως τό ἔτος 1976 πού ἐπανῆλθαν στήν Κρήτη, γιά νά συνεχίσουν τόν μονήρη βίο τους. Στίς 26 Οκτωβρίου 1976, μετά ἀπό πρόταση καί προτροπή τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Ἱεραπύτνης καί Σητείας κυροῦ Φιλοθέου, ἡ ἀοίδιμος Γερόντισσα Φεβρωνία με μια μικρή ομάδα Μοναζουσών  ἐγκαταστάθηκαν στήν μέχρι τότε ἀνδρῶα Ἱερά Μονή Παναγίας Ἑξακουστῆς, ἡ ὁποία μετετράπη σέ γυναικεία.

Ἡ μακαριστή Γερόντισσα Φεβρωνία μαζί μέ τίς Μοναχές Δωροθέα, Μακαρία καί Ὁλυμπιάδα ἀποτέλεσαν τήν πρώτη γυναικεία μοναστική Ἀδελφότητα τῆς Μονῆς Παναγίας Ἑξακουστῆς, διαδεχόμενες τόν μακαριστό Γέροντα Ἀρχιμ. Ἰωαννίκιο Ἀνδρουλάκη. Σέ αὐτό τό ἱστορικό μοναστήρι ἡ μακαριστή διηκόνησε ἀγόγγυστα καί ἀθόρυβα, μέ ὑποδειγματική πίστη, προθυμία, ἐλπίδα καί ἀφοσίωση, ἐπί 42 ὁλόκληρα χρόνια ὡς Ἡγουμένη. Ἡ κουρά της σέ Μεγαλόσχημη Μοναχή τελέσθηκε στά Ἱεροσόλυμα, ὅπου καί ἀξιώθηκε νά προσκυνήσει τά Πανάγια προσκυνήματα «ὅπου ἔστησαν οἱ πόδες τοῦ Κυρίου» μας, κατά την δεκατία του 1980. 

Εἶχε πολλά χαρίσματα, ὅπως ἦταν ἡ ἀοργησία της, ἡ προσήνεια, ἡ ἁπλότητα, ἡ σιωπή, ἡ ὑπακοή, πού διαπίστωναν καθημερινά οἱ Μοναχές ἀλλά καί οἱ πολλοί φίλοι καί προσκυνητές τῆς Μονῆς. Ἦταν εὐσεβής καί φιλακόλουθος, ὄντως ἀφοσιωμένη στό Θεό, χωρίς ὅμως νά ξεχνᾶ τόν συνάνθρωπο. Κατέφευγε στό Θεό καί οἱ ἄνθρωποι κατέφευγαν σ᾿  αὐτήν, ἀφοῦ ἀγαποῦσε τούς πονεμένους καί συμπονοῦσε τούς ἀσθενεῖς, ὄντας ἐλεήμων, συμπαθής καί φιλάνθρωπος, ἄκακη, εὐσπλαχνική καί φιλόξενη. Δέν κατέκρινε κανένα, ἔζησε μακριά ἀπό μερισμούς, διπλωματίες, ἀργολογίες, διχόνοιες, φατριασμούς καί ὑπόγειες διαδρομές, μέ τό γλυκό τῆς λόγο σβήνοντας τίς φωτιές τῆς ἀνθρώπινης μικρότητας, μέ τό ἀγγελικό της χαμόγελο καί ἕνα «νά ’ναι εὐλογημένο» πάντα στά χείλη της»! 

Ἐργαζόταν μέ πε­ρισ­σή φρον­τί­δα καί ἀ­φο­σί­ω­ση, με ἱερό ζῆ­λο καί ἀν­το­χή, ἐρ­γα­τι­κό­τη­τα καί αὐ­το­θυ­σί­α, μέ­χρι καί τήν ἐκ­δη­μί­α της. Ἐργάσθηκε γιά τήν εὔρρυθμη λειτουργία τῆς Μο­νῆς σέ ὅ­λους τούς το­μεῖς, πνευ­μα­τι­κό, λειτουργικό, δι­οι­κη­τι­κό, δι­α­χει­ρι­στι­κό καί κτι­ρια­κό. Σε­μνή καί δι­α­κρι­τι­κή διατήρησε στό ἀ­κέ­ραι­ο τήν συ­νε­κτι­κό­τη­τα καί τήν ἀ­δι­α­τά­ρα­κτη ἑ­νό­τη­τα τῆς Ἀδελφότητας. Πα­ρά τήν πλη­θώ­ρα τῶν εὐ­θυ­νῶν καί τῶν δρα­στη­ρι­ο­τή­των της, δέν ἔ­παυ­ε νά δί­νει προ­τε­ραι­ό­τη­τα στήν προ­σευ­χή καί τήν με­λέ­τη τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ.  

Ἡ πολυετή Μοναχική ζωή, ἡ κατά Χριστό βιωτή της, καί τό ὁσιακό τέλος της μᾶς καλοῦν πρός μίμηση τῶν ἀρετῶν της.  Η Παναγία, που από μικρό κοριτσάκι αγάπησε, λάτρεψε και υπηρέτησε δεν την άφησε μόνη της κατά την έξοδό της από τον παρόντα κόσμο. Τήν σκέπασε μέ τό ιερό μαφόριό Της καί τήν αναβίβασε στό Θρόνο του Νυμφίου Χριστού, που παιδιόθεν λάτρεψε καί στόν οποίο αφιερώθηκε.

Εὐ­χό­μα­στε τήν πα­ρά τοῦ Ἀναστάντος Κυ­ρί­ου μας πα­ρη­γο­ρί­α στίς Ἀ­δελ­φές τῆς Μο­νῆς, τίς Μοναχές Ὁλυμπιάδα, Φιλοθέη καί Δωροθέα, κα­θώς καί στούς κα­τά σάρ­κα συγ­γε­νεῖς τῆς μα­κα­ρι­στῆς Γερόντισσας Φεβρωνίας. Διαβιβάζων καί τά αισθήματα τ­ῶν παρισταμένων καί συμμετεχόντων Αρχιερέων, Σεβ. Μητροπολίτου Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου κ. Ἀνδρέου καί Σεβ. Μητροπολίτου Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Γερασίμου, εὐ­χό­μα­στε ὁλό­ψυ­χα ὁ Θε­ός, διά πρε­σβει­ῶν τῆς Παναγίας τῆς Ἐξακουστῆς και τοῦ Ὁσίου Χατζη Ἀνανίου τοῦ θαυ­μα­τουρ­γοῦ, νά ἀ­να­παύ­σει τήν εὐλογημένη ψυ­χή τῆς μα­κα­ρι­στῆς Γερόντισσας Φεβρωνίας «ἐν χώ­ρᾳ ζών­των καί ἐν σκη­ναῖς δι­καί­ων». Αμήν.

Αἰ­ω­νί­α αὐ­τῆς ἡ μνή­μη!