Αφεση χρεών από τις τράπεζες για τα «κόκκινα» δάνεια

Πρόκειται για τη μερική «άφεση χρέους» σε περιπτώσεις που το ύψος των δανείων είναι πολύ μεγαλύτερο από την εμπορική αξία του ακινήτου. Δηλαδή αν κάποιος έχει υπόλοιπο στεγαστικού δανείου 150.000 ευρώ και η αξία του ακινήτου έχει πέσει στις 100.000 ευρώ, τότε η τράπεζα θα μπορεί να προχωρά σε μερική άφεση χρέους, να διαγράφει για παράδειγμα 25.000 ή 30.000 ευρώ οφειλής, ώστε να επέλθει σύγκλιση μεταξύ του ύψους δανείου και της τρέχουσας εμπορικής αξίας ακινήτου, προκειμένου και ο δανειολήπτης να έχει κίνητρο να συνεχίσει να εξυπηρετεί το δάνειό του.
 

Οπως σημειώνουν τα τραπεζικά στελέχη, η μερική άφεση χρέους είναι μία από τις ρυθμίσεις που προβλέπονται στον Κώδικα Δεοντολογίας της Τράπεζας της Ελλάδας, ωστόσο η λύση δεν πρόκειται να εφαρμοστεί οριζόντια, αλλά θα εξετάζεται και θα υιοθετείται ανάλογα με την περίπτωση του κάθε δανειολήπτη.

Ειδικότερα θα εξετάζεται η εμπορική αξία του ακινήτου σε σχέση με το ύψος του δανείου, το χρονικό διάστημα που το δάνειο βρίσκεται σε καθυστέρηση, ή αν έχει ρυθμιστεί η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη και η εν γένει συμπεριφορά του, κατά πόσο δηλαδή είναι συνεργάσιμος στην εξεύρεση βιώσιμης σε βάθος χρόνου λύσης σε συνεργασία με την τράπεζα.
 

Ηδη σε περιπτώσεις που η αξία του ακινήτου έχει μειωθεί, οι τράπεζες προσφέρουν προϊόντα τα οποία «παγώνουν» ένα τμήμα του δανείου για μία 10ετία, και κάθε μήνα ο δανειολήπτης πληρώνει τη δόση που αντιστοιχεί στο υπόλοιπο τμήμα του δανείου. Το μέγιστο ύψος παγώματος μπορεί να φτάσει στο 60% του ανεξόφλητου δανείου. Αν ο δανειολήπτης είναι συνεπής στη ρύθμισή του, τότε η τράπεζα κάθε χρόνο «διαγράφει» π.χ. το 3% της «παγωμένης» οφειλής.
 

Τα καταναλωτικά

Μερική άφεση χρέους προβλέπεται και για τα καταναλωτικά που έχουν εξασφαλίσεις, η οποία είναι μικρότερη και συνήθως εφαρμόζεται σε ετήσια βάση. Δηλαδή ο δανειολήπτης πάει σε ρύθμιση με εμπράγματη εγγύηση. Αν είναι συνεπής, η τράπεζα διαγράφει κάθε χρόνο ένα μέρος της οφειλής π.χ. το 5%. Για τα καταναλωτικά δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις και για δανειολήπτες χωρίς περιουσία τα «κουρέματα» είναι μεγαλύτερα καθώς ξεκινούν από το 50% και μπορεί να φτάσουν και στο 70% με 80%. Και όπως χαρακτηριστικά λέει στο «Εθνος της Κυριακής» τραπεζίτης, «χρωστάει κάποιος 7.000 ευρώ από κάρτες, του λέμε δώσε τα 2.000 και καθάρισες». Ωστόσο το δύσκολο είναι να εντοπιστούν οι «κόκκινοι» δανειολήπτες με καταναλωτικά δάνεια και κάρτες, καθώς δεν απαντούν στις τηλεφωνικές κλήσεις που δέχονται από τις τράπεζες, ούτε και στις έγγραφες προσκλήσεις τους για ρύθμιση.
 

Η μερική άφεση χρέους μπαίνει λοιπόν στο τραπέζι, υπό προϋποθέσεις, καθώς το ζητούμενο είναι να αποκλειστούν από κάθε ευνοϊκή ρύθμιση οι κατά σύστημα κακοπληρωτές.
 

Για τους τραπεζίτες το μεγάλο στοίχημα είναι να πιάσουν τους στόχους μείωσης των καθυστερούμενων οφειλών και για να το πετύχουν θα πρέπει να επαναφέρουν τουλάχιστον το 50% των «κόκκινων» χαρτοφυλακίων τους στην πράσινη περιοχή.

Για τον λόγο αυτό σε πολλές περιπτώσεις υιοθετούν τη λογική του «κουρέματος» για τους δανειολήπτες που θα ρυθμιστούν και θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν κανονικά την οφειλή τους, ως bonus, σε ετήσια βάση ή στη λήξη της δανειακής σύμβασης.
 

Τα stress tests

Το 2017 θα είναι για τους Ελληνες τραπεζίτες αποκλειστικά η χρονιά των «κόκκινων» δανείων, καθώς θα πρέπει να αποδείξουν εμπράκτως πόσο αποτελεσματικά μπορούν να διαχειριστούν τα προβληματικά χαρτοφυλάκιά τους, ώστε να είναι έτοιμοι και για τα stress tests που έρχονται το 2018.
 

Αναζητούν λοιπόν τους «κόκκινους» δανειολήπτες και προτείνουν λύσεις και ρυθμίσεις αλά καρτ, εστιάζοντας στις οικονομικές δυνατότητες του κάθε οφειλέτη. Προς το παρόν το «βουνό» των καθυστερήσεων παραμένει σε υψηλά επίπεδα και η ανταπόκριση των δανειοληπτών στο κάλεσμα για ρύθμιση δεν έχει ξεπεράσει το 20%. Σημειώνουμε ότι στο τέλος Ιουνίου 2016 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ήταν ύψους 108,5 δισ. ευρώ και αντιπροσωπεύουν το 45,1% του δανειακού χαρτοφυλακίου, ενώ ο στόχος είναι να μειωθούν κατά 40% την επόμενη τριετία. Οι λύσεις που θα υιοθετήσουν οι τράπεζες για να το πετύχουν κινούνται σε τέσσερις άξονες:
 

• Της μερικής άφεσης χρέους, όπως προαναφέραμε.

• Των αναδιαρθρώσεων για εκείνους τους δανειολήπτες που έχουν τη διάθεση και τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους, και προχωρούν σε ρυθμίσεις με μείωση του επιτοκίου, επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής, «πάγωμα» ενός τμήματος του δανείου και πληρωμή δόσης για το υπόλοιπο κλπ.

• Της ρευστοποίησης -δηλαδή του πλειστηριασμού- για δανειολήπτες που δεν ανταποκρίνονται στην πρόσκληση για ρύθμιση. Ωστόσο τα τραπεζικά στελέχη διευκρινίζουν ότι δεν θα βγάλουν σε πλειστηριασμό τα σπίτια των 100.000 ευρώ, αλλά ακριβά και μεγάλα ακίνητα για τα οποία υπάρχει αγορά.

• Και τέλος της πώλησης πακέτου μη εξυπηρετούμενων αλλά και ενήμερων δανείων σε funds.
 

Eφη Καραγεώργου
ethnos.gr