Ο εντομολόγος του Μπενακείου Δρ. Παπαχρήστος στην "Ιεραπετρίτικη Γη" για την εξάπλωση του εντόμου Spodoptera Frugiperda στην Κρήτη
Με αφορμή τους επερχόμενους ελέγχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το έντομο καραντίνας Spodoptera Frugiperda ξεκίνησαν οι προετοιμασίες. Σύμφωνα με πληροφορίες 650 αγρότες έχουν ήδη εγγραφεί στο φυτοϋγειονομικό μητρώο ενώ υπάρχει καθυστέρηση στην εγγραφή από μεριάς κάποιων εμπόρων. Ο έλεγχος από κλιμάκιο της Ε.Ε θα γίνει στο τέλος Μαΐου.
Ζητήσαμε από τον Δ. Παπαχρήστο, γεωπόνο, εντομολόγο και ερευνητή και καθηγητή στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο να μας μιλήσει για την πορεία του Spodoptera Frugiperda στην περιοχή μας. Όπως είπε, το έντομο καραντίνας εμφανίστηκε πρώτη φορά στην Κρήτη το Σεπτέμβριο. Υπάρχει αρκετά μεγάλο δίκτυο παγίδων σε όλη τη Κρήτη και όπως δείχνουν οι συλλήψεις στις παγίδες, το έντομο είναι εγκατεστημένο στην περιοχή. Αυτή τη στιγμή, τα επίπεδα του πληθυσμού φαίνεται να είναι πολύ χαμηλά και εμφανίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές κάτι που σημαίνει ότι δεν έχουμε επίπεδα πληθυσμού ικανά να δημιουργήσουν προβλήματα. Για την φετινή χρονιά δεν έχει διαπιστωθεί κάπου εισβολή ούτε έχουν βρεθεί προνύμφες εντόμου. Το συγκεκριμένο έντομο, εφόσον το επιτρέψουν οι θερμοκρασίες, είναι δραστήριο όλο το χρόνο. Στην Κρήτη, η περιοχή που φάνηκε να είναι δραστήριο όλο το χρόνο είναι η περιοχή της Ιεράπετρας. Λόγω του ότι πρόκειται για ένα καινούριο έντομο, δεν γνωρίζουμε πότε θα ξεκινήσει η δραστηριότητα στις άλλες περιοχές ωστόσο όσο καθυστερεί και όσο έχουμε χαμηλούς πληθυσμούς έχουμε και το θετικό της έλλειψης ζημιών. Αν και το έντομο αυτό αναπαράγεται γρήγορα και αυξάνει σε πληθυσμούς δεν μπορεί να δώσει κάποιος με σαφήνεια το χρονικό διάστημα που μπορεί να έχει την έξαρση.
Όσων αφορά τις προτιμήσεις του εντόμου, ο κ. Παπαχρήστος είπε ότι δεν νομίζει ότι θα αλλάξουν ιδιαίτερα ωστόσο εάν υπάρξουν μεγάλοι πληθυσμοί και μεγάλη πίεση πιθανώς να έχουμε και προσβολές στις καλλιέργειες που μας ενδιαφέρουν για την περιοχή της Κρήτης. Σε επίπεδο παρακολούθησης είμαστε αρκετά καλά και θα έχουμε έγκαιρα τα στοιχεία που χρειάζονται εάν έχουμε κάποια έξαρση πληθυσμών για να ενημερωθεί άμεσα ο κόσμος. Σίγουρα η έλλειψη χειμώνα επηρεάζει καθώς εάν είχαμε κανονικό χειμώνα με χαμηλές θερμοκρασίες πιθανά να μην μπορούσε να επιβιώσει ή να είχαμε λιγότερους πληθυσμούς και να μην είχαμε νωρίς συλλήψεις σε κάποια σημεία όπως έχουμε αυτή τη στιγμή.
Σχετικά με τα μέτρα που μπορεί να πάρει ο παραγωγός, ο κ. Παπαχρήστος είπε ότι είναι αδύνατο για έναν παραγωγό να ξεχωρίσει το συγκεκριμένο λεπιδόπτερο μέσα στην παγίδα καθώς υπάρχουν πολλά. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Spodoptera littoralis το οποίο φαίνεται να έχει μεγάλους πληθυσμούς και να κάνει ζημιές σε πολλές καλλιέργειες. Αυτό που μπορεί να κάνει ο παραγωγός, είναι να έχει εντομοστεγή δίχτυα στο θερμοκήπιό του, να έχει καθαρή ζώνη γύρω από αυτό χωρίς ζιζάνια και να ελέγχει τα φυτά του σε εβδομαδιαία βάση για αυγά και προνύμφες. Εάν λοιπόν παρατηρηθούν αυγά και προνύμφες διαφορετικά από αυτά της tuta absoluta που όλοι οι παραγωγοί τα γνωρίζουν, ο παραγωγός μπορεί να ενημερώσει το Τμήμα Γεωργικής Ανάπτυξης και Τοπικής Οικονομίας να πάρει δείγμα ώστε να επιβεβαιωθεί το τι γίνεται.
Ο λόγος που τo Spodoptera Frugiperda είναι έντομο καραντίνας έχει να κάνει με τη νομοθεσία που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα είναι καραντίνας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη την Ε.Ε. Καραντίνας είναι οι οργανισμοί που δεν υπάρχουν και οι οποίοι εφόσον εισβάλουν σε μία περιοχή μπορούν να προκαλέσουν και προβλήματα. Τα υπόλοιπα λεπιδόπτερα είτε είναι ιθαγενή, είτε υπάρχουν στην περιοχή για πάρα πολλά χρόνια. Εάν εξαπλωθεί αρκετά και καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης παύει η καραντίνα. Το κακό με αυτό το έντομο είναι ότι χρειάζεται ήπιο χειμώνα για να εγκατασταθεί και να επιβιώσει, άρα είναι σχετικά απίθανο να εγκατασταθεί, άμεσα τουλάχιστον, στις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Μπορεί ωστόσο να μεταναστεύει το θέρος και να δημιουργεί προβλήματα. Ο κ. Παπαχρήστος θεωρεί, ότι δεδομένων των συνθηκών, θα είναι για αρκετό ακόμα διάστημα έντομο καραντίνας.
Όσων αφορά την αντιμετώπισή του, είπε ότι οι φυσικοί εχθροί για τα συγκεκριμένα έντομα δεν είναι της μορφής και της αποτελεσματικότητας που γνωρίζουμε για άλλα ήδη. Δηλαδή, να παράγονται μαζικά και να τα απελευθερώνει ο παραγωγός στο θερμοκήπιο ώστε να λύνει το πρόβλημα. Υπάρχουν φυσικοί εχθροί που τρέφονται κυρίως σε βάρος αυγών και προνυμφών αλλά δε μπορούν ουσιαστικά να χρησιμοποιηθούν άμεσα για να υπάρξει αντιμετώπισή του στο θερμοκήπιο. Αρχίζουν και βγαίνουν εκκρίσεις εντομοκτόνων και γενικότερα τα εντομοκτόνα τα οποία είναι αποτελεσματικά για άλλα λεπιδόπτερα είναι αποτελεσματικά και πάνω στο Spodoptera Frugiperda. Ωστόσο, κρίσιμο είναι πάντα να εντοπίζουμε την προσβολή στα αρχικά στάδια.
Κλείνοντας, ανέφερε ότι υπάρχει πολύ καλό δίκτυο, εγκατεστημένο στο Ηράκλειο και το Λασίθι, το οποίο παρακολουθείται συστηματικά από επιστήμονες και θεωρεί ότι κάθε μεταβολή θα εντοπιστεί έγκαιρα και θα γίνει ενημέρωση του κόσμου.
Εικόνες από τους ελέγχους των στελεχών της ΔΑΑΚ Λασιθίου με στελέχη του ΥΠΑΑΤ, για το έντομο καραντίνας Spodoptera Frugiperda:
